Στη Νορβηγία έχουν σχεδιασμό για τον ορυκτό τους πλούτο, εμείς;

Ένα ενδιαφέρον “δημοψήφισμα” διεξήχθη πρόσφατα στη Νορβηγία. Ένα ακαδημαϊκό δημοψήφισμα το οποίο διενήργησε το Πανεπιστήμιο του Όσλο και αφορούσε τις απόψεις των Νορβηγών ακαδημαϊκών για τους ορυκτούς πόρους της χώρας τους. Τα αποτελέσματά του παρουσιάσθηκαν σε πολλά συνέδρια, μέσα ενημέρωσης κλπ. Μια επιστημονική επιτροπή είχε προεπιλέξει επτά ορυκτά, τα οποία έπρεπε να ψηφιστούν με βάση την ιστορία και τη σημασία του κάθε ορυκτού μετάλλου για τη Νορβηγία.

Τα επτά αυτά ορυκτά μέταλλα ήταν: το αργίλιο (αλουμίνιο), το πυρίτιο το κοβάλτιο, ο άνθρακας, το λωρένσιο, το θόριο και το άφνιο. Οι Νορβηγοί ακαδημαϊκοί έπρεπε να διαλέξουν ανάμεσα σε αυτά τα 7 ορυκτά μέταλλα το πιο σημαντικό για τη Νορβηγία. Σκοπός του δημοψηφίσματος ήταν να ανακηρυχθεί το εθνικό ορυκτό μέταλλο της Νορβηγίας. Νικητής ανεδήχθη θριαμβευτικά το θόριο με 41% των ψήφων. Ακολούθησε το αλουμίνιο με ποσοστό 21%.

Για ποιο λόγο ανεδείχθη το θόριο ως το εθνικό ορυκτό μέταλλο της Νορβηγίας; Επειδή το θόριο χρησιμοποιείται ως ορυκτή καύσιμη ύλη για την παραγωγή ήπιας πυρηνικής ενέργειας. Για όσους δεν γνωρίζουν, η Νορβηγία εδώ και πολύ καιρό έχει κατευθύνει μέρος της επιστημονικής της έρευνας προς την παραγωγή ήπιας πυρηνικής ενέργειας μέσω αντιδραστήρων θορίου. Εδώ και 5 χρόνια περίπου ήδη υφίσταται ηλεκτροπαραγωγή στη Νορβηγία από αντιδραστήρες θορίου ύψους 20MW (Halden Reactors).

Οι παγκόσμιες προσπάθειες που καταβάλλονται για παραγωγή ήπιας πυρηνικής ενέργειας από το θόριο έχουν ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια. Οι προσπάθειες αυτές είναι άμεσα συνυφασμένες με την αξιοποίηση των σπάνιων γαιών. Όπου υπάρχει θόριο ή ουράνιο υπάρχουν και σπάνιες γαίες. Οι προσπάθειες αυτές καταβάλλονται και στις ΗΠΑ, αλλά οι Νορβηγοί προηγούνται.

Οι Νορβηγοί ξέρουν

Ας προβούμε σε ορισμένες διαπιστώσεις οι οποίες αφορούν εμμέσως και τη χώρα μας.
Πρώτη διαπίστωση αποτελεί το γεγονός ότι τα πανεπιστήμια και οι ακαδημαϊκοί στη Νορβηγία δεν φοβούνται να θέτουν δημοψηφίσματα για την αξιοποίηση των ορυκτών τους πόρων. Δεν πάσχουν από κανένα ταμπού μη τυχόν και κατηγορηθούν από τους οικολογούντες και από τις ΜΚΟ.

Δεύτερη διαπίστωση είναι ότι οι Νορβηγοί αφού αξιοποίησαν στο έπακρο τους υδρογονάνθρακές τους, αφού έχουν κυριολεκτικά πλουτίσει από αυτούς, τώρα δεν φοβούνται να στραφούν προς τη χρήση της ήπιας πυρηνικής ενέργειας και των ΑΠΕ. Καθώς η εκμετάλλευση του θόριου γίνεται ταυτόχρονα με την αξιοποίηση των νορβηγικών σπάνιων γαιών.

Οι Νορβηγοί γνωρίζουν πολύ καλά ότι εάν θέλουν να κινούνται με ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα, τότε απαιτείται πολύ ενέργεια αλλά και σπάνιες γαίες. Η Νορβηγία σημειώνεται ότι είναι σήμερα Νο 1 χώρα παγκοσμίως σε πωλήσεις ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων. Η Νορβηγία αξιοποιεί τους υδρογονάνθρακές της από τη δεκαετία του 1960 από τους οποίους πλούτισε. Συνεπώς, απέκτησε την οικονομική πολυτέλεια να χρησιμοποιεί τα έσοδα από αυτούς ώστε να αναπτύξει νέες τεχνολογίες για την παραγωγή ενέργειας.

Καθήκον η προστασία των φαλαινών

Τρίτη διαπίστωση είναι το γεγονός ότι οι Νορβηγοί ακαδημαϊκοί δεν φοβούνται και δεν ντρέπονται να χρησιμοποιούν τη λέξη “εθνικό” (=national) στη φρασεολογία τους.
Τέταρτη διαπίστωση είναι το γεγονός στη Νορβηγία υπάρχουν φάλαινες, φώκιες, ψάρια κ.λπ. Κι όμως, οι Νορβηγοί δεν ενοχλήθηκαν από τη δεκαετία του 1960 μη τυχόν και πάθουν κάτι οι φάλαινές τους εξαιτίας των υδρογονανθράκων. Στην Ελλάδα κάποιοι απαιτούν να σταματήσουν οι έρευνες υδρογονανθράκων μη τυχόν και ενοχληθούν οι φάλαινες φυσητήρες.

Σαφέστατα και πρέπει να υπάρχει διαρκής και αυστηρότατος έλεγχος για τον πληθυσμό των φυσητήρων της Μεσογείου κατά τη διάρκεια των ερευνών και εξορύξεων υδρογονανθράκων. Ποιος θα τολμήσει να αντιδράσει σε αυτό; Ο έλεγχος όλου του θαλάσσιου πληθυσμού σε Κρήτη και Ιόνιο καθ’ όλη τη διάρκεια της αξιοποίησης των υδρογονανθράκων θα πρέπει θεωρείται αδιαπραγμάτευτο γεγονός. Άλλωστε, με αυτόν τον τρόπο θα απασχοληθούν και αρκετοί Έλληνες επιστήμονες (π.χ. ιχθυολόγοι, περιβαλλοντολόγοι, ωκεανολόγοι, βιολόγοι).

Αλλά άλλο είναι αυτό το θέμα, και άλλο να απαιτούν ορισμένοι να σταματήσουν οι έρευνες υδρογονανθράκων της Ελλάδας με το ψευδοεπιχείρημα ότι θα ενοχληθούν οι φάλαινες. Άλλωστε στο παρελθόν πολλές επιστημονικές μελέτες έχουν καταδείξει ότι η παρουσία των θαλάσσιων εξεδρών εξόρυξης φυσικού αερίου θα συμβάλλει στην αύξηση του πληθυσμού των ψαριών: οι εξέδρες λειτουργούν ως καταφύγιο και φωλιές αναπαραγωγής για τα ψάρια, τα οποία με τη σειρά τους αποτελούν τροφή στην αλυσίδα των ανθρώπων και των φαλαινών.

Η Ελλάδα έχει την γεωθερμία

Πέμπτη διαπίστωση είναι το γεγονός ότι η Νορβηγία σαφέστατα προωθεί και τη χρήση ΑΠΕ για την παραγωγή ενέργειας. Η Νορβηγία λοιπόν δεν διστάζει να αξιοποιεί ταυτόχρονα και τις τρεις εναλλακτικές πηγές ενέργειας που διαθέτει: υδρογονάνθρακες, ΑΠΕ και ήπια πυρηνική ενέργεια ταυτόχρονα! Τίποτε δεν είναι ακατόρθωτο. Στην Ελλάδα επίσης υπάρχει ακόμη μία, τέταρτη, πιθανή πηγή ενέργειας προς αξιοποίηση: η γεωθερμία. Γιατί να μην αξιοποιηθεί και αυτή παράλληλα/ταυτόχρονα με τις ΑΠΕ και τους υδρογονάνθρακες; Ποιός θα φέρει αντίρρηση; Επίσης, μήπως ήρθε η ώρα να ξεκολλήσουν οι Έλληνες από το ταμπού της χρήσης της (ήπιας) πυρηνικής ενέργειας;

Η έκτη διαπίστωση σαφέστατα θα πρέπει να ανησυχήσει την Ελλάδα: η Τουρκία έχει ξεκινήσει εδώ και πολύ καιρό τις σχετικές έρευνες για την παραγωγή ήπιας πυρηνικής ενέργειας από θόριο. Γι’αυτό ακριβώς το λόγο η Τουρκία το 2018 δημιούργησε με Προεδρικό Διάταγμα Ινστιτούτο Σπάνιων Γαιών το οποίο υπάγεται απευθείας στον Ερντογάν. Στόχος της Τουρκίας είναι να αξιοποιήσει το θόριο και τις σπάνιες γαίες της οι οποίες συνυπάρχουν με τα κοιτάσματα θορίου.

Η έβδομη διαπίστωση αφορά την επίσκεψη του κ. Πομπέο στην Αθήνα. Το Αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε πρόσφατα μία νέα πρωτοβουλία για τα κρίσιμα ορυκτά, τις σπάνιες γαίες και τις ΑΠΕ. Καλό είναι να ρωτήσουν τον κ. Πομπέο ορισμένοι στην Αθήνα εάν μπορεί και η Ελλάδα να συμμετάσχει σε αυτήν την πρωτοβουλία. Μην αφήσουν ακόμη μία ευκαιρία να πάει χαμένη.