ΗΠΑ – Κύπρος: Καλά τα λόγια, αλλά τι θα γίνει με την Τουρκία;

Τη κοινή δέσμευση Λευκωσίας-Ουάσιγκτον για την περαιτέρω σύσφιξη των διμερών σχέσεων επιβεβαίωσαν ο υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης και ο Αμερικανός ομόλογος του Μάικ Πομπέο, κατά τη διάρκεια της συνάντησης που είχαν στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, το μεσημέρι της Δευτέρας. Οι δύο άνδρες συζήτησαν τα «επόμενα βήματα» που θα γίνουν για την ενδυνάμωση της εταιρικής σχέσης στο πλαίσιο της Δήλωσης Προθέσεων που έχουν υπογράψει οι δύο χώρες.

Όπως εξήγησε ο κ. Χριστοδουλίδης, η Κύπρος έχει καταφέρει να κεντρίσει το διπλωματικό ενδιαφέρον της Ουάσιγκτον, λόγω της συμμετοχής της σε όλα τα βασικά σχήματα περιφερειακής συνεργασίας, αλλά και της κομβικής θέσης που κατέχει σε μια περιοχή που διατηρεί το αμείωτο ενδιαφέρον της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.

«Είναι επίσης σημαντική η δέσμευση των ΗΠΑ στη συμμετοχή τους στον τριμερή σχηματισμό που υπάρχει, Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ, τόσο για θέματα ενέργειας, όσο και για θέματα καταπολέμησης της τρομοκρατίας, αλλά και σε νέους τομείς, όπως είναι η ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας των τεσσάρων χωρών. Λαμβάνοντας υπόψη την παρούσα συγκυρία, αλλά και τις γενικότερες εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο, είναι ξεκάθαρη η δέσμευση από μέρους των ΗΠΑ και το ενδιαφέρον τους για την ανατολική Μεσόγειο, την εκεί παρουσία τους, αλλά και την συνεργασία με όλα τα κράτη στην περιοχή, στη βάση μιας θετικής ατζέντας», σημείωσε ο Κύπριος ΥΠΕΞ.

Υπό αυτό το πρίσμα, οι δύο πλευρές συζήτησαν μια σειρά από πρωτοβουλίες, οι οποίες θα ενισχύσουν τη συνεργασία σε ορισμένους τομείς, όπως η ασφάλεια, η οικονομία, και η καθημερινότητα των πολιτών (κατάργηση βίζα εισόδου για τους Κύπριους υπηκόους που επισκέπτονται τις ΗΠΑ/ αναθεώρηση της συμφωνίας αποφυγής διπλής φορολογίας). Επιπλέον, οι δύο υπουργοί έθεσαν επί τάπητος όλες τις τρέχουσες περιφερειακές εξελίξεις, όπως αυτές που αφορούν τη Συρία, το Ιράν, τη Λιβύη και την κατάσταση με την Τουρκία.

Το «παρών» στη συνάντηση έδωσε και αρμόδιος για Ευρωπαϊκές Υποθέσεις υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Φίλιπ Ρίκερ, με τις δύο πλευρές να καλωσορίζουν τη πρώτη επέτειο της διμερούς Δήλωσης Προθέσεων, η οποία αποτελεί τον θεμέλιο λίθο της προσπάθειας για την αναβάθμιση της συνεργασίας μεταξύ των ΗΠΑ και της Κύπρου.

Επανέναρξη συνομιλιών για Κυπριακό

Ο κ. Χριστοδουλίδης είχε την ευκαιρία να ενημερωθεί για τα σχετικά με την Κυπριακή Δημοκρατία θέματα που συζητήθηκαν στη πρόσφατη επίσκεψη του Προέδρου Ερντογάν στον Λευκό Οίκο. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Κύπριος ΥΠΕΞ χαρακτήρισε σημαντική τη στήριξη που παρέχουν οι ΗΠΑ για την επανεκκίνηση των συνομιλιών με στόχο τη συνέχισή τους στη βάση του Κραν Μοντανά και την επίλυση του Κυπριακού στο πλαίσιο της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας.

«Θεωρείται ως καθοριστική η συνάντηση που θα πραγματοποιηθεί στο Βερολίνο και ευελπιστούμε να υπάρξει ένα θετικό αποτέλεσμα, το οποίο θα ανοίξει το δρόμο για μια άτυπη συνάντηση, τύπου Κραν Μοντανά, η οποία θα έχει ως αποτέλεσμα την επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών, νοουμένου ότι η Τουρκία θα τερματίσει τις παράνομες ενέργειες», τόνισε ο κ. Χριστοδουλίδης.

Υπογραμμίζοντας ότι αυτή η προϋπόθεση έχει γίνει απόλυτα κατανοητή από την Ουάσιγκτον, ο Κύπριος υπουργός ξεκαθάρισε ότι οι έκνομες ενέργειες της Τουρκίας «δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές σε καμία περίπτωση» και συνεπώς δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται μόνο υπό το πρίσμα του αντίκτυπου που έχουν στη διαπραγματευτική διαδικασία.

Κάνοντας μια αποτίμηση της συνάντησης Τραμπ- Ερντογάν, ο Νίκος Χριστοδουλίδης επισήμανε ότι «υπάρχει γενικότερα η εντύπωση στην περιοχή – και από την επίσκεψη και από τις τελευταίες εξελίξεις – ότι ο Τούρκος πρόεδρος έχει κερδίσει, με ή χωρίς εισαγωγικά, στη συζήτηση που είχε με τον Αμερικανό πρόεδρο. Εκείνο που μπορώ να σας πω, λαμβάνοντας υπόψη τις συζητήσεις που είχα και με τον κ. Πομπέο και με άλλους Αμερικανούς αξιωματούχους, είναι ότι έχουν πολλά ανοιχτά και δύσκολα θέματα που αφορούν τις διμερείς σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας, αλλά και θέματα που άπτονται των περιφερειακών εξελίξεων».

Ανακοίνωση Στέιτ Ντιπάρτμεντ

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, ο κ. Πομπέο υπογράμμισε τη στρατηγική σημασία που οι ΗΠΑ αποδίδουν στη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, αλλά και την δέσμευση που επιδεικνύουν όσον αφορά τη σχέση τους με την Κυπριακή Δημοκρατία.

«Ο υπουργός Πομπέο και ο υπουργός Εξωτερικών Χριστοδουλίδης εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την ετήσια επέτειο της διμερούς Δήλωσης Προθέσεων που στοχεύει στην ενίσχυση της σχέσης ασφάλειας, ιδίως σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος, όπως η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η ενίσχυση της θαλάσσιας ασφάλειας και της ασφάλειας των συνόρων και η προώθηση της περιφερειακής σταθερότητας.

Ο υπουργός επιβεβαίωσε τη μακρόχρονη αμερικανική πολιτική για το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς πόρους που βρίσκονται εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνη της και τη συνεχιζόμενη στήριξη των ΗΠΑ στις κυπριακής ιδιοκτησίας προσπάθειες που διεξάγονται με τη διευκόλυνση του ΟΗΕ για την επανένωση του νησιού σε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, που θα ωφελήσει όλους τους Κύπριους», επισημαίνει η ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.