Το μοντέλο Κλαούζεβιτς και οι managers του Κυριάκου

Έχουν περάσει ανεπιστρεπτί οι πρώτες συμβολικές 100 ημέρες της νέας κυβέρνησης. Το κυβερνητικό έργο ξεκίνησε ικανοποιητικά, δείχνοντας μία στοιχειώδη προετοιμασία για την διακυβέρνηση της χώρας. Ξεφούσκωσε, όμως, γρήγορα και η ανοδική πορεία μετατράπηκε σε βαθμιαία κατολίσθηση. Τα βασικό ερώτημα που τίθενται είναι αν είναι αναστρέψιμη αυτή η κατολίσθηση.

Οι υπουργοί βαθμολογούνται για το έργο τους, χωρίς όμως να δίδονται επαρκείς επεξηγήσεις για τους λόγους που λαμβάνουν χαμηλή βαθμολόγηση. Είναι προσωπική τους ανικανότητα ή άγνοια του αντικειμένου; Μήπως φταίει το επιτελείο τους; Διότι είναι γνωστό ότι τον καλό στρατηγό τον κάνει το επιτελείο του. Σε πρόσφατο δημοσίευμα, γίνεται αναφορά στη γκρίνια βουλευτών της ΝΔ για υπουργούς που εξαφανίζονται και δεν επικοινωνούν. Δυσαρέσκεια εκδηλώνεται επίσης για τους διορισμούς διοικήσεων σε φορείς του Δημοσίου, ΔΕΚΟ και νοσοκομεία.

Με τη στελέχωση των υπουργείων και των θέσεων ευθύνης, έγινε σαφές στον απλό κόσμο, ότι έχει επανέλθει η παλιά κακή ΝΔ της αναξιοκρατίας και του κομματισμού. Αυτή που στο παρελθόν απογοήτευσε τους ψηφοφόρους της και τους οδήγησε τότε να επιλέξουν τον ΣΥΡΙΖΑ. Παρά τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού και του επιτελείου του για αξιολόγηση του παραγόμενου έργου, πολλές θέσεις υψηλής ευθύνης καλύφθηκαν με βασικό κριτήριο τις προσωπικές γνωριμίες και τις κομματικές, φιλικές ή οικογενειακές διασυνδέσεις.

Τα βιογραφικά σαν απόδειξη επαγγελματικής επάρκειας και εμπειρίας δεν λήφθηκαν υπόψη σε πολλές περιπτώσεις, ειδικά στην επάνδρωση των κέντρων λήψης αποφάσεων, όπως είναι τα υπουργεία, συμπεριλαμβανομένων των συμβούλων και των διοικήσεων δημόσιων οργανισμών και επιχειρήσεων. Πρέπει να σημειωθεί ότι η επιλογή των κατάλληλων προσώπων για την κάλυψη θέσεων ευθύνης, σε όλες τις βαθμίδες διοίκησης της κυβέρνησης, είναι στην πράξη μία σχετικά εύκολη εξίσωση.

Ο διεθνούς φήμης και αποδοχής στρατηγικός αναλυτής Φον Κλαούζεβιτς έχει διατυπώσει τη διαχρονική επιλογή των κατάλληλων προσώπων, με βάση τον συνδυασμό δύο ομάδων χαρακτηριστικών. Στην πρώτη ομάδα οι υποψήφιοι επιλέγονται βάσει γνώσεων και εμπειρίας σχετικής με την προς κάλυψη θέση. Στην δεύτερη ομάδα επιλέγονται με βάση την εργατικότητά τους. Ο συνδυασμός των δύο αξόνων με τα ατομικά χαρακτηριστικά επιλογής, αποτυπώνεται στον ακόλουθο πίνακα:

Όπως προκύπτει από την εφαρμογή του μοντέλου Κλαούζεβιτς, ο γνώστης και έμπειρος στο κάθε συγκεκριμένο αντικείμενο διοίκησης, είναι ο κατάλληλος για την επιλογή τοποθέτησης σε θέση υψηλής ευθύνης. Εάν βέβαια η κάθε επιλογή γίνεται με γνώμονα την παραγωγή θετικού έργου για το καλό των πολιτών. Σχετικά με την απαιτούμενη εμπειρία στο αντικείμενο, αναφέρεται ως αρνητικό παράδειγμα το γεγονός που συνέβη πρόσφατα στο Πολεμικό Μουσείο.

Ένας πολιτευτής της ΝΔ, πιθανόν επειδή μικρός έπαιζε στρατιωτάκια, αποφασίστηκε να αντικαταστήσει στρατιωτικούς που υπηρέτησαν για δεκαετίες στις Ένοπλες Δυνάμεις και κάλυπταν την συγκεκριμένη θέση διαχρονικά και μέχρι τις μέρες μας. Αυτό είναι προσβολή για όλους τους ένστολους. Και όμως συνέβη δυστυχώς επί των ημερών αυτής της κυβέρνησης.

Η επιλογή από τον πρωθυπουργό των έμπειρων και δραστήριων συνεργατών από τον χώρο του ΠΑΣΟΚ αποδεικνύει ότι στο υψηλό αυτό επίπεδο διοίκησης, προσπάθησε να εφαρμόσει την κατά Κλαούζεβιτς επιλογή των άξιων, πέρα από τα αυστηρά κομματικά κριτήρια. Τι συμβαίνει όμως με τις τοποθετήσεις στα υπουργεία και τα άλλα επίπεδα δημόσιας διοίκησης;

Όπως προκύπτει από τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, οι Έλληνες στην πλειοψηφία τους ελπίζουν ότι σε βάθος χρόνου η κυβέρνηση θα τηρήσει τις προεκλογικές δεσμεύσεις της. Η ελπίδα βέβαια πεθαίνει τελευταία, γιατί με λάθος συνταγή δεν είναι δυνατόν να επιτύχεις σωστό αποτέλεσμα.

Το πυροτέχνημα του Μητρώου Στελεχών

Η προεκλογική εξαγγελία του Μητρώου Στελεχών, που υποτίθεται θα έλυνε το μέγα θέμα της αξιοκρατίας στη ΝΔ, αποδείχτηκε μέχρι στιγμής ένα μεγάλο πυροτέχνημα. Από τα 140 περίπου επιλεγμένα στελέχη, έχουν τοποθετηθεί λιγότεροι από 10 και μάλιστα σε σχετικά χαμηλές θέσεις της κυβερνητικής δομής. Αποδεικνύεται στην πράξη ότι η όλη εξαγγελία και κινητοποίηση του Μητρώου Στελεχών ήταν για την παραπλάνηση του εκλογικού σώματος προς άγραν ψήφων, χωρίς μετεκλογική συνέχεια και εφαρμογή στην δημόσια διοίκηση.

Όπως επίσης αποδεικνύεται από τις επιλογές για κάλυψη θέσεων, αναστήθηκαν σκελετοί από το χρονοντούλαπο της ιστορίας της ΝΔ για να καλύψουν θέσεις ευθύνης. Ουδέν νεώτερο δηλαδή. Μία από τα ίδια. Κάποιοι αξίζουν την επιλογή τους, αλλά δυστυχώς πολλοί είναι μετριότητες έως και επικίνδυνες ανικανότητες. Το σίγουρο είναι ότι δεν ανήκουν στην πλειονότητά τους στο Μητρώο Στελεχών. Υποτίθεται ότι όσοι είχαν συμπεριληφθεί στο Μητρώο είχαν ελεγχθεί διεξοδικά, με βιογραφικά και προσωπικές συνεντεύξεις, για την επαγγελματική και την εμπειρική τους επάρκεια, ώστε να αξιοποιηθούν σε θέσεις ευθύνης στην δημόσια διοίκηση.

Ταυτόχρονα εμφανίστηκαν και τα νέα φυντάνια, που από την κομματική νεολαία, δηλαδή από τον κομματικό σωλήνα, ανέλαβαν χωρίς γνώσεις και σχετική εμπειρία θέσεις υψηλής ευθύνης. Ήταν φυσικό και αναμενόμενο να αποτύχουν κάνοντας σοβαρά λάθη και να εμποδίσουν την πρόοδο του κυβερνητικού έργου. Και σε αυτό το σημείο δυστυχώς επιβεβαιώθηκε και πάλι το μοντέλο Κλαούζεβιτς για τους αδαείς και άσχετους με το αντικείμενο. Είναι “τα ρηχά πιάτα που ζητάνε σούπα” όπως λέει ο σοφός λαός.

Η έλλειψη ίσων ευκαιριών για τους άξιους, γνώστες και έμπειρους Έλληνες είναι μονόδρομος που τους οδηγεί στην μόνη διέξοδο για την επαγγελματική τους αποκατάσταση, που είναι η φυγή στο εξωτερικό όταν τους δοθεί η ευκαιρία. Η προδιαγεγραμμένη αποτυχία της κυβερνητικής πολιτικής για την ανάπτυξη και την δημιουργία νέων καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας, που βασίστηκε εν πολλοίς σε άσχετους και άπειρους συμβούλους και managers, δεν αφήνει εναλλακτικές οδούς. Η σημερινή κυβέρνηση αντί να σβήσει εορταστικά κεράκια για την συμπλήρωση των πρώτων 100 ημερών διακυβέρνησης, έσβησε το καντήλι της ελπίδας για πολλούς Έλληνες που ήλπιζαν κάτι καλύτερο.

Υπάρχει ελπίδα διορθωτικών ενεργειών; Το αμέσως επόμενο τρίμηνο θα δείξει. Διότι μέχρι στιγμής η σημερινή κυβέρνηση συνεχίζει, με τα έργα και τις επιλογές της, να διώχνει από την Ελλάδα τους νέους Έλληνες με προσόντα, ή κατ’ ελάχιστο να μην δημιουργεί ελπίδες επανόδου για όσους είχαν μεταναστεύσει λόγω της οικονομικής κρίσης. Ταυτόχρονα, πλημμυρίζει την Ελλάδα με αλλοδαπούς, χωρίς σχέδιο για Home Land Security. Οι επιλογές αλλά και οι ευθύνες είναι αποκλειστικά δικές της.