Η Θράκη και ο άλλος Τσαβούσογλου

του Αγγελου Συρίγου  – 

Είναι κοινός τόπος πλέον πως το καθεστώς Ερντογάν επιχειρεί να θέσει υπό τον πολιτικό έλεγχό του τις τουρκικές κοινότητες του εξωτερικού. Σε ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου (6 Ιουλίου 2017) αναφέρεται συγκεκριμένα ότι η Άγκυρα επιχειρεί «συστηματικά να κινητοποιήσει άτομα τουρκικής καταγωγής που διαμένουν σε κράτη-μέλη της ΕΕ για ίδιους σκοπούς». Προσθέτει, μάλιστα, ότι οι τουρκικές υπηρεσίες στο εξωτερικό παρακολουθούν και ασκούν πιέσεις σε κάποια από αυτά τα άτομα.

Αναμφίβολα, οι διαπιστώσεις αυτές γίνονται στο πλαίσιο του κλίματος αντιπαράθεσης μεταξύ της Ευρώπης και του καθεστώτος Ερντογάν. Η πρακτική αυτή δεν είναι νέα, αν και είναι αληθές πως τα τελευταία χρόνια έχει προσλάβει πρωτοφανείς διαστάσεις. Εάν όλα αυτά συμβαίνουν σε δυτικοευρωπαϊκές χώρες με μεγάλες κοινότητες Τούρκων μεταναστών, μπορεί κανείς να κατανοήσει το τι συμβαίνει στη Θράκη, για την οποία η Άγκυρα τρέφει και επεκτατικές φιλοδοξίες.

Το ίδιο, άλλωστε, ισχύει και στη Βουλγαρία. Το νεοοθωμανικό καθεστώς είχε ενοχληθεί από τις θέσεις του κεμαλιστή Αχμέτ Ντογάν, ο οποίος ηγείται του «Κινήματος Δικαιωμάτων και Ελευθεριών», το οποίο παραδοσιακά εκφράζει πολιτικά-εκλογικά η πολυπληθής μουσουλμανική μειονότητα στη Βουλγαρία. Με ευθεία παρέμβαση διέσπασε το κόμμα και δημιούργησε ένα άλλο, νεοοθωμανικών προδιαγραφών.

Ωμές παρεμβάσεις

Πριν τις βουλγαρικές εκλογές του Μαρτίου 2017, λοιπόν, νεοοθωμανοί υπουργοί, βουλευτές, δήμαρχοι και θρησκευτικοί παράγοντες από την Τουρκία πραγματοποίησαν περιοδείες στα μουσουλμανικά χωριά, υποστηρίζοντας ανοικτά το νέο κόμμα.

Όσα, μάλιστα, στελέχη του μειονοτικού κόμματος παρέμειναν πιστά στον αρχηγό του Αχμέτ Ντογάν διαπίστωσαν ότι τους είχε απαγορευθεί η είσοδος στην Τουρκία! Το γεγονός ότι η Σόφια αντέδρασε, φθάνοντας στο σημείο να ανακαλέσει τον πρεσβευτή της από την Άγκυρα δεν φαίνεται να επηρέασε το καθεστώς Ερντογάν.

Παρεμφερείς πρακτικές ακολουθούνται από τις τουρκικές υπηρεσίες και στη Θράκη. Τον Φεβρουάριο του 2017, με αφορμή μια δικαστική διένεξη, αποκαλύφθηκε μέσα από τουρκικά δημόσια έγγραφα ότι το προξενείο Κομοτηνής παρακολουθούσε συστηματικά τρεις μουσουλμάνους δημοσιογράφους. Το περιστατικό απέδειξε ότι το κυνήγι μαγισσών, που προσέλαβε γιγαντιαίες διαστάσεις στην Τουρκία μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου 2016, έχει μεταφερθεί και στην Θράκη.

Από την Κομοτηνή στην Αντιπροεδρία

Μεταξύ των τουρκοφρόνων κυκλοφορούν κατηγορίες για το ποιος είναι με τον Γκιουλέν και ως εκ τούτου εχθρός του Ερντογάν. Ο εσωτερικός αυτός διχασμός έχει αποδιαρθρώσει τα δίκτυα επιρροής που εδώ και πολλά χρόνια έχει στήσει και συντηρεί το τουρκικό προξενείο στην Κομοτηνή.

Αυτός ήταν ένας λόγος που ο Τούρκος πρωθυπουργός Γιλντιρίμ επισκέφθηκε τη Θράκη τον Ιούνιο του 2017. Το νεοοθωμανικό καθεστώς επιχειρεί να ανασυγκροτήσει τα δίκτυα επιρροής στη Θράκη υπό τον αποκλειστικά δικό του έλεγχο. Είναι αξιοσημείωτο ότι στον ανασχηματισμό του περασμένου Ιουλίου ορίσθηκε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης ένας δευτεροκλασάτος βουλευτής με καταγωγή από την Κομοτηνή ονόματι Χακάν Τσαβούσογλου (καμία σχέση με τον υπουργό Εξωτερικών).

Το διαβατήριο για την εντυπωσιακή προαγωγή του, ήταν η εκλογή στην προεδρία του συλλόγου «Τούρκων Δυτικής Θράκης», μιας αλυτρωτικής οργανώσεως που παραδοσιακά λειτουργεί ως παραφυάδα του τουρκικού κράτους.

Εννοείται πως ο νέος αντιπρόεδρος ανέλαβε την αρμοδιότητα της τουρκικής ομογένειας. Οι δύο υπηρεσίες που έχει στην αρμοδιότητά του έχουν κατηγορηθεί από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες ότι χρηματοδοτούν φιλοτουρκικές και ισλαμικές οργανώσεις στην Ευρώπη και ειδικότερα στα Βαλκάνια. Έχουν, επίσης, κατηγορηθεί ότι λειτουργούν ως προκάλυμμα επιχειρήσεων της ΜΙΤ (τουρκική μυστική υπηρεσία).

Εθνική πολιτική για τη Θράκη

Για προφανείς λόγους, η Θράκη αποτελεί εξαιρετικά ευαίσθητο μέτωπο στην πολυσχιδή επεκτατική πίεση που εδώ και αρκετές δεκαετίες ασκεί η Τουρκία στην Ελλάδα. Υπενθυμίζουμε ότι το 1989, σε συνθήκες πολιτικής ρευτότητας και κλίματος διχασμού, στη Θράκη είχαν καταφέρει να εκλεγούν δύο ανεξάρτητοι μουσουλμάνοι βουλευτές, ελεγχόμενοι από την Άγκυρα.

Η εκλογή τους, μάλιστα, είχε συνοδευθεί με την όξυνση του κλίματος και την πρόκληση επεισοδίων μεταξύ των δύο σύνοικων στοιχείων. Τα γεγονότα εκείνης της εποχής υποχρεώσαν το πολιτικό σύστημα στην Αθήνα να ασχοληθεί επισταμένως με την ακριτική αυτή περιοχή. Έτσι οδηγηθήκαμε σε μέτρα, όπως η εδραίωση συνθηκών ισονομίας και ισοπολιτείας (1991).

Θετικό το βήμα, όπως και κάποια ακόμα που ακολούθησαν. Το πρόβλημα, ωστόσο, δεν λύθηκε, ούτε μπορεί να λυθεί μόνο με τέτοιου τύπου μέτρα. Η Άγκυρα κινείται δραστήρια και υπογείως στους κόλπους της μουσουλμανικής μειονότητας, με σκοπό να καλλιεργήσει το κλίμα, το οποίο θα αποσταθεροποιήσει την ελληνική κυριαρχία στην περιοχή.

Είναι αξιοσημείωτο ότι στις τελευταίες ευρωεκλογές (2014) οι νομοί Ξάνθης και Ροδόπης είχαν το δικό τους ξεχωριστό χρώμα στον εκλογικό χάρτη της Ελλάδος. Το μήνυμα είναι σαφές για να το παραβλέψει το πολιτικό σύστημα στην Αθήνα. Δεν αρκούν επιμέρους και πολύ περισσότερο σπασμωδικά μέτρα. Έχει καταστεί ζωτικά αναγκαία η εκπόνηση μίας συνολικής στρατηγικής για την Θράκη, η οποία να έχει ευρύτατη κοινοβουλευτική στήριξη, ώστε η εφαρμογή της να μην ανατρέπεται από τις εκάστοτε κυβερνητικές αλλαγές.