Απειλές, φόβοι και ελπίδες των Ιταλών το 2019 – Αποκαλυπτική δημοσκόπηση

Γεμάτα εκπλήξεις ήταν τα αποτελέσματα από τη δημοσκόπηση της ιταλικής εταιρείας IPSOS για λογαριασμό του Ιταλικού Ινστιτούτου Διεθνούς Πολιτικής (ISPI) με θέμα τη στάση των Ιταλών απέναντι σε ό,τι συμβαίνει παγκοσμίως. Οι απαντήσεις των Ιταλών στα ερωτήματα των δημοσκόπων δημοσιεύτηκαν στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου ispionline.it και δείχνουν μια πρωτόγνωρη ευαισθησία της ιταλικής κοινής γνώμης για την εξωτερική πολιτική.

Η εικόνα έχει ανατραπεί σε σχέση με τις απαντήσεις που είχαν δώσει σε παρόμοια δημοσκόπηση το 2015: ανάδειξη νέων πρωταγωνιστών, μεγάλο ενδιαφέρον για το περιβάλλον, διάχυτη δυσπιστία και επικριτική στάση απέναντι στον Αμερικανό Πρόεδρο, αλλά και ενδιαφέρουσα στοιχεία που μας αφορούν, όπως θα δούμε.

Στην ερώτηση ποια είναι η μεγαλύτερη απειλή για την Ιταλία, ένα συντριπτικό 57% των ερωτώμενων απάντησε σχεδόν φωναχτά πως είναι η οικονομική κρίση. Το ποσοστό αυτό ελάχιστα διαφέρει από το 56% της προηγούμενης δημοσκόπησης και ίσως θα πρέπει να προστεθεί σε αυτό και το 8% που θεωρεί πολύ σημαντική απειλή ενδεχόμενη ρήξη μεταξύ Ιταλίας και ΕΕ, καθώς και το 6% που απάντησε ότι η απειλή είναι η κρίση της ίδιας της Ευρώπης.

Απεναντίας, σημαντική αλλαγή σημειώνεται αναφορικά με την απάντηση για το μεταναστευτικό. Ενώ το 2015 το 22% των ερωτηθέντων Ιταλών το είχε χαρακτηρίσει σημαντική απειλή για τη χώρα, τώρα το ποσοστό έπεσε στο 12%, ένδειξη ότι η εμμονή του Σαλβίνι με το θέμα αυτό τελικά δεν κατέκτησε τα μυαλά και τις καρδιές των Ιταλών. Η ισλαμιστική τρομοκρατία, που το 2015 έβαζε σε ανησυχία το 26% των Ιταλών, τώρα απασχολεί μόνον ένα ασήμαντο 2%. Ένα 7% των ερωτηθέντων θεωρεί απειλή για την Ιταλία την κλιματική αλλαγή.

Τα πράγματα αντιστρέφονται θεαματικά στην ερώτηση που αφορά τις παγκόσμιες απειλές. Η κλιματική αλλαγή κερδίζει την πρώτη θέση με το 28% των ερωτηθέντων, με την οικονομική κρίση να τοποθετείται στη δεύτερη θέση με το 13%, σε μικρή απόσταση από την τρίτη θέση που κατέλαβε η ισλαμιστική τρομοκρατία με το 12%. Ένα καθόλου αμελητέο 10% των Ιταλών θεωρεί παγκόσμια απειλή τον Ντόναλντ Τραμπ, ενώ το 8% επικεντρώθηκε στις ανισότητες μεταξύ φτωχών και πλούσιων λαών και χωρών.

Ανησυχία για το περιβάλλον

Η διεθνής είδηση που περισσότερο έβαλε σε ανησυχία τους Ιταλούς κατά το 2019 ήταν η τεράστια πυρκαγιά στην περιοχή του Αμαζονίου, η οποία κέρδισε την πρώτη θέση με το 41%. Το 36%, όμως, των ερωτηθέντων είχε το βλέμμα του στραμμένο στις Βρυξέλλες, καθώς απάντησε ότι ανησυχεί για την “έλλειψη σταθερότητας της ΕΕ”. Οι ευρωεκλογές και τα αποτελέσματα τους σίγουρα βοήθησαν στην ανάδειξη του ποσοστού αυτού.

Το μεταναστευτικό επανήλθε στην ερώτηση αυτή με την τρίτη θέση και το 27%: οι Ιταλοί θεωρούν το θέμα αυτό διεθνές πρόβλημα, όχι απειλή για τη χώρα τους. Το 25% ανησυχεί για όσα κάνει διεθνώς ο Τραμπ, το 15% για τον εμπορικό πόλεμο μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας και το 10% για τις εντάσεις στον Περσικό Κόλπο.

Συνεπής με την ανησυχία που έδειξαν οι Ιταλοί αναφορικά με το περιβάλλον είναι και οι απαντήσεις στην ερώτηση ποια ήταν η καλύτερη διεθνής είδηση του 2019. Το 33% απάντησε πως ήταν η κινητοποίηση για το κλίμα που προκάλεσε η μικρή Σουηδέζα Γκρέτα Τούμπεργκ. Το 25% απάντησε πως ήταν η μείωση των μεταναστευτικών ροών διεθνώς, για το 20% ήταν η ήττα των ευρωσκεπτικιστών στις ευρωεκλογές, για το 19% η εκτέλεση του Αλ Μπαγκντάντι. Η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται να ενθουσίασε ένα φτωχό 17%, ενώ το 15% έφερε στο προσκήνιο τον Πάπα Φραγκίσκο, απαντώντας ότι η καλύτερη διεθνής είδηση ήταν τα ταξίδια του ανά τον κόσμο.

Οι πιο ενδιαφέρουσες για εμάς είναι οι απαντήσεις στο ερώτημα ποια χώρα θεωρούν οι Ιταλοί ως πιο επικίνδυνη διεθνώς. Η έκπληξη είναι πως στην τέταρτη θέση με το 8% αναδείχτηκε η Τουρκία. Λαμβάνοντας υπ΄όψη ότι πρόκειται για μια χώρα που το 2015 μόνον το 3% των Ιταλών θεωρούσε επικίνδυνη, το άλμα είναι εντυπωσιακό.

Δημοσκόπηση κόντρα στον ρεαλισμό

Στην πρώτη θέση πάντως ως πιο επικίνδυνη διεθνώς χώρα οι Ιταλοί εξακολουθούν να τοποθετούν τη Βόρεια Κορέα με το 24%, δύο μονάδες λιγότερες σε σχέση με το 2015, αλλά σε απόσταση από την Κίνα, που πήρε το 17% των απαντήσεων, σε ραγδαία άνοδο σε σχέση με το 6% του παρελθόντος. Το 16% των ερωτηθέντων δεν δίστασε να απαντήσει πως η πιο επικίνδυνη χώρα είναι οι ΗΠΑ. Το 14% απάντησε το Ιράν, το 7% έδειξε τη Σαουδική Αραβία, στο ίδιο ποσοστό με τη Ρωσία, απόδειξη ότι η νατοϊκή εκστρατεία δαιμονοποίησης του Πούτιν δεν είχε και μεγάλη επιτυχία στην Ιταλία.

Στην ερώτηση ποιος διεθνής παράγοντας συνεισφέρει περισσότερο στη διαφύλαξη της διεθνούς ειρήνης, οι Ιταλοί μάλλον απάντησαν όχι με ρεαλισμό, αλλά προβάλλοντας τους ευσεβείς πόθους τους: η ΕΕ κέρδισε την πρώτη θέση με ένα εντυπωσιακό 44%. Ας θεωρήσουμε κι εμείς το αποτέλεσμα αυτό μια ευχή. Το ίδιο ισχύει και με την ακόμη πιο εντυπωσιακή δεύτερη θέση, στην οποία το 27% των Ιταλών τοποθέτησε το Βατικανό με τις ξακουστές μεραρχίες του! Ένα μάλλον απλοϊκό 12% θεωρεί πως η ίδια η Ιταλία παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαφύλαξη της ειρήνης, ενώ ένα 8% απόλυτων ρεαλιστών αναφέρει την Ελβετία, το 4% τη Ρωσία και μόνον το 3% τις ΗΠΑ.

Για το 39% των Ιταλών ο ηγέτης με τη μεγαλύτερη επιρροή στα διεθνή θέματα είναι αναμφίβολα ο Τραμπ. Στη δεύτερη θέση, με το 19% είναι ο Πούτιν και στην τρίτη, νέα έκπληξη, ο Πάπας Φραγκίσκος με το 16%. Η Μέρκελ έχει πείσει για τη διεθνή ισχύ της μόνον το 7% και ακόμη χειρότερες οι επιδόσεις του Κινέζου προέδρου Σι Τζιπίνγκ, που βγήκε τελευταίος με το 4%.

Εμπιστοσύνη στους Γερμανούς

Αναφορικά με τις χώρες που είναι «ο πιο σημαντικός σύμμαχος της Ιταλίας στην Ευρώπη» έχουμε άλλη ευχάριστη έκπληξη: το 11% των Ιταλών θεωρεί ότι είναι η Ελλάδα, ένα ποσοστό που παραμένει μόνον ελαφρώς μειωμένο από το 12% που είχε η χώρα μας το 2015 και που είναι ακριβώς το ίδιο με το 11% που εξασφάλισε τώρα η Βρετανία. Στην πρώτη θέση ανάμεσα στους “συμμάχους” τους οι Ιταλοί τοποθετούν την Γερμανία με το 37%, στη δεύτερη θέση την Ισπανία με το 22% και στην τρίτη τη Γαλλία με το 13%.

Το χαμηλό ποσοστό της Γαλλίας επιβεβαιώνεται και στην τελευταία ερώτηση, που αφορά αντιθέτως «την πιο εχθρική προς την Ιταλία χώρα στην Ευρώπη», όπου το Παρίσι εξασφαλίζει την πρώτη θέση με το 39%. Δεύτερη, σε μικρή απόσταση και με το 33% των απαντήσεων, ήρθε η Γερμανία και τρίτη με 11% η Βρετανία με το ένα πόδι εκτός ΕΕ. Τέλος, ένα ιδεολογικό 8% πήγε στην Αυστρία και 5% στην Ουγγαρία, μάλλον εξ αιτίας των ακροδεξιών κυβερνήσεων τους.