Τρέχουν οι εξελίξεις στη Λιβύη – Σε πρώτο πλάνο ο Ερντογάν

“Στασίδι” στη Διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη τρέχει να πιάσει ο Ερντογάν, πριν ακόμη η γερμανική κυβέρνηση οριστικοποιήσει την ημερομηνία διεξαγωγής της. Την ίδια ώρα, Ρωσία και Τουρκία βλέπουν πρόοδο στις συνομιλίες που άρχισαν, σήμερα στη Μόσχα, με τις αντιμαχόμενες πλευρές για μια ειρηνευτική συμφωνία με στόχο να ανοίξει ο δρόμος για ειρηνική επίλυση της λιβυκής κρίσης.

Σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, ο επικεφαλής της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας που εδρεύει στην Τρίπολη, Φαγιέζ αλ Σάρατζ και ο πρόεδρος του Ανώτατου Κρατικού Συμβουλίου της Λιβύης (ένα είδος Γερουσίας), Χαλέντ Αλ Μίσρι, υπέγραψαν το σχέδιο της συμφωνίας για τη διευθέτηση της κρίσης στην βορειοαφρικανική χώρα. Αντιθέτως, ο διοικητής του Λιβυκού Εθνικού Στρατού (ΛΕΣ), Χαλίφα Χαφτάρ, και ο πρόεδρος της Βουλής, που εδρεύει στο Τομπρούκ, Ακίλα Σάλεχ, ζήτησαν περιθώριο χρόνου έως το πρωί της Τρίτης.

Ο Λαβρόφ πάντως κάνει ήδη λόγο για πρόοδο και εκφράζει την ελπίδα ότι το σχέδιο συμφωνίας θα υπογραφεί και από την άλλη πλευρά, αφού, όπως είπε, ο Χαφτάρ και ο Σάλεχ το εξετάζουν θετικά. Οι συνομιλίες γίνονται υπό την αιγίδα των υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας της Ρωσίας και της Τουρκίας και για αυτό, εκτός από τους Λαβρόφ και Τσαβούσογλου, συμμετέχουν και οι υπουργοί Σεργκέι Σόϊγκου και Χουλουσί Ακάρ. Σύμφωνα με όσα μεταδίδονται από τη Μόσχα, οι αντιμαχόμενες πλευρές δεν έχουν απευθείας συνομιλίες, αλλά αυτές γίνονται με τους Ρώσους και Τούρκους εντεταλμένους υπουργούς.

Συνομιλίες δι αντιπροσώπων 

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Άγκυρα στηρίζει ανοιχτά τον αλ Σάρατζ και έχει συνάψει μαζί του το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο για τον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών και μια στρατιωτική συμφωνία που επιτρέπει την ανάπτυξη τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων στη Λιβύη. Από την άλλη, η Μόσχα φέρεται να στηρίζει, διπλωματικά τουλάχιστον, τον ισχυρό άνδρα της ανατολικής Λιβύης, τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, αν και διατηρεί κάποιες επιφυλάξεις, εξαιτίας των σχέσεών του με το αμερικανικό Πεντάγωνο.

Όπως έγινε γνωστό από την Μόσχα οι εκπρόσωποι του λιβυκού κοινοβουλίου εξέφρασαν την πρόθεση να μην συναντηθούν με τον Σάρατζ, τον επικεφαλής της  Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας που εδρεύει στην Τρίπολη και αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ. Εξέφρασαν, ωστόσο, την εκτίμησή τους στην μεσολάβηση της Ρωσίας, ενώ δεν έκαναν ανάλογη αναφορά για την τουρκική διαμεσολάβηση.

Το Κοινοβούλιο της Λιβύης έχει χαρακτηρίσει άλλωστε παράνομες τις συμφωνίες του Ερντογάν με τον αλ Σάρατζ και θεωρεί εισβολή την τουρκική εμπλοκή στα εσωτερικά της Λιβύης. Την απόσταση μεταξύ των δύο πλευρών είχε επιλέξει, νωρίτερα, ο αλ Σάρατζ, ο οποίος αρνήθηκε μια απευθείας συνάντηση με τον Χαφτάρ, επισημαίνοντας ότι οι συνομιλίες στη Μόσχα διεξάγονται με τους εκπροσώπους της Ρωσίας και της Τουρκίας.

Μέχρι στιγμής δεν έχουν γίνει γνωστοί οι λόγοι για τους οποίους δεν υπέγραψαν ακόμη την συμφωνία της Μόσχας ο Χαφτάρ και το Λιβυκό Κοινοβούλιο. Μια συμφωνία εκεχειρίας, που σύμφωνα με τον Μέσρι, ο οποίος είναι στο πλευρό του αλ Σάρατζ, προβλέπει ότι θα υπάρχουν «δυνάμεις που θα επιτηρούν την εφαρμογή» της. Ο Μέσρι δεν ανέφερε, ωστόσο, ποιας εθνικότητας θα είναι αυτές οι δυνάμεις ούτε το εύρος των αρμοδιοτήτων του και κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει οι ενστάσεις του Χαφτάρ να εστιάζουν σε αυτά τα σημεία.

Κατάπαυση του πυρός και διπλωματικός πυρετός

Την ίδια ώρα στη Λιβύη είναι σε εφαρμογή μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, την οποία ο Χαφτάρ υποσχέθηκε να τηρήσει και ο αλ Σάρατζ μετέτρεψε σε εκεχειρία. Στο διάγγελμά του, ωστόσο, πριν αναχωρήσει για τη Μόσχα, διαμήνυσε την ετοιμότητα της κυβέρνησής του να διατάξει την επαναδραστηριοποίηση των παραστρατιωτικών ομάδων που τον στηρίζουν, αν οι δυνάμεις του Λιβυκού Εθνικού Στρατού παραβιάσουν την εκεχειρία. Από την πλευρά τους οι δυνάμεις που πρόσκεινται στον Χαφτάρ ανέφεραν, σήμερα, ότι παραμένουν στις θέσεις τους στην Τρίπολη και ότι δεν θα υποχωρήσουν στην απόφασή τους «να απελευθερώσουν όλο το λιβυκό έδαφος από τους παραστρατιωτικούς και τις τρομοκρατικές οργανώσεις».

Η συμφωνία πάντως φαίνεται ότι τηρείται, καθώς σήμερα άνοιξε και πάλι το διεθνές αεροδρόμιο Μιτίγκα, το οποίο είναι το μόνο που λειτουργεί στην λιβυκή πρωτεύουσα. Το αεροδρόμιο που έχει γίνει στόχος επιθέσεων πολλές φορές από τον περασμένο Απρίλιο παρέμενε επί μέρες κλειστό εξαιτίας των εχθροπραξιών. Σήμερα, ωστόσο, έγιναν πτήσεις της Libyan Airlines στην γραμμή Τρίπολη-Κωνσταντινούπολη, αλλά και πτήσεις άλλων εταιριών.

Σε διπλωματικό επίπεδο ο Ερντογάν υποδέχθηκε στην Άγκυρα τον Ιταλό πρωθυπουργό Κόντε και ανακοίνωσε ότι την επόμενη Κυριακή θα μεταβεί στο Βερολίνο για να συμμετάσχει σε σύνοδο κορυφής για τη Λιβύη. Ο εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης ρωτήθηκε για το θέμα και ενώ επιβεβαίωσε την διεξαγωγή συνόδου μέσα στον Ιανουάριο δεν ήταν σε θέση να αναφέρει συγκεκριμένη ημερομηνία. Το ζήτημα της διάσκεψης συζητήθηκε πάντως το Σαββατοκύριακο από την Μέρκελ και τον Πούτιν, κατά την επίσκεψη της Γερμανίδας καγκελαρίου στη Μόσχα.