Μόνιμη εκεχειρία στη Λιβύη και πολιτική λύση στόχος της Διάσκεψης στο Βερολίνο

Η Αθήνα μπορεί να μην εκπροσωπείται στο Βερολίνο, αλλά η προσοχή της είναι εστιασμένη εκεί. Οι ηγέτες παγκόσμιων δυνάμεων και χωρών που εμπλέκονται στη σύγκρουση στη Λιβύη θα συναντηθούν εκεί κυρίως για να «σταθεροποιήσουν την κατάπαυση του πυρός».  Εξάλλου, έχει προηγηθεί ένα έντονο διήμερο, γεμάτο πυρετώδεις  διπλωματικές επαφές.

Στην Διάσκεψη αναμένεται να συμμετέχουν: ΗΠΑ (με τον υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο), η Ρωσία, η Τουρκία (με τον πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν), η Γαλλία (με τον πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν), η Ιταλία, η Βρετανία (με τον πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον), η Αίγυπτος (με τον πρόεδρο Σίσι), τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Κίνα, η Αλγερία,  η Δημοκρατία του Κονγκό, η ΕΕ, ο Αραβικός Σύνδεσμος, ο Αφρικανικός Σύνδεσμος και ο ΟΗΕ.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός επικοινώνησε χθες με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, καθώς και με την  πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Και οι δύο θα είναι παρόντες στη σημερινή Διάσκεψη, έχοντας δεσμευτεί να λειτουργήσουν ως θεματοφύλακες των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκε και ο Νίκος Δένδιας, επικοινωνώντας με διάφορους ομολόγους του που βρίσκονται στο Βερολίνο.

Στη Διάσκεψη, ο ΟΗΕ και η Γερμανία θα προτρέψουν τα αντίπαλα στρατόπεδα στη Λιβύη να συμφωνήσουν σε μια εκεχειρία, παρουσιάζοντας έναν μηχανισμό ελέγχου και παρακολούθησης της κατάστασης που περιλαμβάνει συμμετοχή στρατιωτών από ευρωπαϊκές χώρες. Πιο συγκεκριμένα, θα επιχειρήσουν να μετατρέψουν την προσωρινή κατάπαυση του πυρός σε μόνιμη εκεχειρία.

Μόνιμη εκεχειρία και εμπάργκο όπλων

Η μόνιμη εκεχειρία και η συνεπής εφαρμογή του εμπάργκο όπλων φιγουράρει στο προσχέδιο της κοινής ανακοίνωσης που καλείται να εγκρίνει η αυριανή Διάσκεψη, σύμφωνα με εσωτερική έκθεση του ΟΗΕ που διέρρευσε. «Εμείς [οι συμμετέχοντες] υποστηρίζουμε τη πολιτική συμφωνία ως βιώσιμο πλαίσιο για την πολιτική λύση στη Λιβύη… Ζητάμε επίσης τη δημιουργία ενός λειτουργικού Συμβουλίου Προεδρίας και τη δημιουργία μιας ενιαίας, ενωμένης, συμπεριληπτικής και αποτελεσματικής κυβέρνησης στη Λιβύη που θα εγκριθεί από τη Βουλή».

Ο απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Λιβύη Γάσαν Σαλάμε δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο πως η αφρικανική αυτή χώρα «έχει ανάγκη να σταματήσει κάθε ξένη ανάμιξη». Όπως και να ειπωθούν οι επιδιώξεις του Βερολίνου, είναι απόλυτα κατανοητό γιατί σε περίπτωση ναυαγίου, η Γερμανία θα βρεθεί με την πλάτη στον τοίχο, για τον τρόπο με τον οποίο διαπραγματεύτηκε και οργάνωσε αυτή τη διεθνή ειρηνευτική συνάντηση.

Την πολιτική λύση για τον τερματισμό της κρίσης στη Λιβύη, μέσα σε ένα συνολικό πλαίσιο που να καλύπτει όλες τις πτυχές του θέματος (η πολιτική, η οικονομία, η ασφάλεια, ο στρατός και η απόρριψη των ξένων παρεμβάσεων στη Λιβύη) θα υποστηρίξει ο Αιγύπτιος πρόεδρος Άμπντελ Φατάχ Αλ Σίσι. Παράλληλα, και ο γενικός γραμματέας του Αραβικού Συνδέσμου Άχμεντ Αμπούλ Γιτ θα επαναλάβει τη θέση για μία συνολική πολιτική διευθέτηση της κρίσης στη Λιβύη.

«Δίπλα στους πραξικοπηματίες του Χαφτάρ»

Μία ανάσα, όμως, πριν δούμε το αποτέλεσμα της Διάσκεψης, μένει να αναρωτηθεί κανείς ποιο είναι το πραγματικό διακύβευμα στην κρίση στη Λιβύη; Η ειρήνη; Το πετρέλαιο; Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι τα λιμάνια της ανατολικής Λιβύης που ελέγχει η πλευρά του στρατάρχη Χάφταρ ανέστειλαν τις εξαγωγές αργού, μειώνοντας κατά 50% την παραγωγή και κλιμακώνοντας την ένταση ενόψει της Διάσκεψης του Βερολίνου. Να θυμίσουμε ότι φυλές που έχουν συμμαχήσει με τον Χάφταρ κατηγορούν την κυβέρνηση στην Τρίπολη ότι χρησιμοποιεί τα έσοδα από το πετρέλαιο για να πληρώνει ξένους μαχητές.

Ο Ταγίπ Ερντογάν από την πλευρά του έκανε γνωστές τις προθέσεις του. Σε  άρθρο του στον αμερικανικό ιστότοπο Politico κατηγορεί, μεταξύ άλλων, την Ευρώπη για έλλειψη ευαισθησίας στο θέμα της Λιβύης. Εξαπολύει επίθεση κατά της Γαλλίας του Μακρόν, που βρίσκεται «δίπλα στους πραξικοπηματίες του Χάφταρ» και  απειλεί την ΕΕ ότι αν δεν συναινέσει θα έχει προβλήματα τρομοκρατίας και προσφυγικών ροών.

Όπως υποστηρίζει ο Ερντογάν, «τρομοκρατικές οργανώσεις όπως το DAESH (Iσλαμικό Κράτος) και η Αλ Κάιντα, οι οποίες υπέστησαν στρατιωτική ήττα στη Συρία και το Ιράκ, μπορούν να βρουν ένα αποτελεσματικό περιβάλλον στη Λιβύη και στη συνέχεια να ξυπνήσουν». Αυτό που δεν είπε είναι ότι είναι η Τουρκία που έστειλε τζιχαντιστές από τη Συρία να πολεμήσουν στο πλευρό της ισλαμιστικής κυβέρνησης Σαράτζ.

Εν μέσω των παραπάνω, ο διοικητής του Λιβυκού Εθνικού Στρατού στρατάρχης Χάφταρ έφτασε χθες στο Βερολίνο από την Αθήνα, όπου, ως γνωστό, είχε συνομιλίες με την ελληνική κυβέρνηση. Ενδιαφέρον είχε το γεγονός ότι μέχρι και την τελευταία στιγμή, κανείς δεν ήταν απολύτως σίγουρος για τον χρόνο άφιξης του στρατάρχη Χαφτάρ στο Βερολίνο.