Το γερμανικό μπλοκ και ο “αλυσοδεμένος” Νότος

Η συναίνεση έσπασε τα μούτρα της στα διαφορετικά συμφέροντα και προσεγγίσεις των κρατών της Ευρωζώνης, αναφορικά με τον τρόπο που θα υιοθετηθεί η οικονομική στήριξη της ΕΕ στις χώρες που πλήττονται από το κορονοϊό. Οι δεκαέξι ώρες συζητήσεων στο Εurogroup δεν ήταν αρκετές και σήμερα Πέμπτη θα συνεδριάσουν εκ νέου με στόχο να εξευρεθεί μια κοινή συνισταμένη. Εξαρχής η επιδίωξη ήταν να συμφωνήσουν σε ένα πακέτο ύψους μισού τρισ. ευρώ, με στόχο να περιορίσουν τις ζημιές και να χρηματοδοτήσουν την ανάκαμψη της οικονομίας από την πανδημία.

Ο πόλεμος “Βορείων” και “Νοτίων” στην ΕΕ δεν επέτρεψε τη συναίνεση. Είναι σαφές πως το γερμανικό μπλοκ θέλει να σπρώξει τις χώρες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα στον μηχανισμό στήριξης, σε ένα μνημόνιο. Αυτό σημαίνει νέους επαχθείς όρους για τις χώρες, οι οποίες για εξωγενείς λόγους –την πανδημία– βιώνουν σοβαρές συνέπειες, τόσο σε σχέση με τα κρούσματα, τους νεκρούς όσο και αναφορικά με οικονομικές επιπτώσεις που ήδη προκύπτουν.

Χώρες του ευρωπαϊκού νότου, όπως η Ιταλία που έχει πληγεί περισσότερο από όλες τις άλλες, υποστηρίζουν πως οι όροι για τη χρηματοδότηση θα πρέπει να είναι χαλαροί. Να μην φορτωθούν οι πληγείσες χώρες ένα μνημόνιο, με ό,τι αυτό σημαίνει. Αυτό θέλουν κι όλες οι άλλες χώρες που δεν βρίσκονται στο μπλοκ της γερμανικής επιρροής.

Οι διάφορες ιδέες/προτάσεις που συζητούνται αφορούν, μεταξύ άλλων, τις πιστωτικές γραμμές από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας ύψους 2% του ΑΕΠ μίας χώρας ή 240 δισ. ευρώ συνολικά. Βεβαίως μπορεί σε αυτό να υπάρχει συναίνεση, η διαφωνία όμως έγκειται στο πώς τα κράτη θα έχουν πρόσβαση σε αυτές τις πιστωτικές γραμμές. Με σκληρούς ή χαλαρούς όρους.

Τι χρήματα θα χρειαστούν; Σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους στο Reuters, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προειδοποίησε τους υπουργούς Οικονομικών που συμμετέχουν στο Eurogroup ότι η Ευρωζώνη μπορεί να χρειασθεί οικονομικά μέτρα ύψους 1,5 τρισ. ευρώ για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης που προκαλείται από την πανδημία. Βεβαίως, η Γερμανία, η Ολλανδία κι άλλες χώρες του ιδίου μπλοκ εμφανίσθηκαν έτοιμες να υποστηρίξουν μέτρα ύψους μόλις 500 δισ. ευρώ.

Είναι σαφές πως οι διαφορετικές προσεγγίσεις και συμφέροντα συντηρούν μια ενδοευρωπαϊκή σύγκρουση. Το ζητούμενο είναι κατά πόσο η ΕΕ θα συρθεί από το Βερολίνο σε ένα σενάριο υποταγής των νοτίων σε μνημόνια και μετατροπής τους σε αποικίες χρέους ή θα αντισταθεί. Σήμερα, ενδεχομένως, θα υπάρξει ένας συμβιβασμός, που θα είναι, κατά πάσα πιθανότητα, μπαλωματικός. Δεν είναι αυτό που χρειάζονται οι χώρες που πλήττονται, δεν είναι αυτό που θα πρέπει να επιδιωχθεί.