Κι αν ο Τραμπ έχει δίκιο; – Η πανδημία, ο ΠΟΥ και τα γερμανικά χουβαρνταλίκια

Συμμάχους στην αντιπαράθεσή του με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας βρίσκει ο Τραμπ, καθώς δικαιώνεται μερικώς για τις καταγγελίες του, σχετικά με την απόκρυψη, από το Πεκίνο στοιχείων για την εξάπλωση της πανδημίας. Παραλλήλως ζεσταίνει μηχανές για τη σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων και την επανεκκίνηση της αμερικανικής οικονομίας, την ώρα που στη Νέα Υόρκη καταγράφεται αρνητικό ρεκόρ νέων θανάτων.

Μόλις δύο εικοσιτετράωρα μετά την ανοιχτή επίθεση του αμερικανού προέδρου στον ΠΟΥ, τον οποίο κατηγόρησε για “κινεζόφιλη στάση”, και την αμφισβήτηση των στοιχείων σχετικά με τους νεκρούς στην Κίνα, η πόλη Ουχάν αύξησε τον αριθμό των θυμάτων κατά 50%. Σύμφωνα με την κρατική τηλεόραση, στην πόλη από την οποία ξεκίνησε η επιδημία, οι νεκροί είναι συνολικά 3.869 και όχι 2.579, όπως είχε ανακοινωθεί στον απολογισμό της Πέμπτης.

Αυτά τα 1.290 επιπλέον θύματα της Covid-19 δεν αφορούν βεβαίως θανάτους που σημειώθηκαν το τελευταίο εικοσιτετράωρο, αλλά αποδίδονται, σύμφωνα με την ίδια πηγή, σε «λανθασμένες αναφορές, καθυστερήσεις και παραλείψεις». Πρόκειται για μια παραδοχή, η οποία έρχεται σε συνέχεια της φημολογίας που επικρατούσε τις τελευταίες εβδομάδες στην Ουχάν, μετά τις εικόνες με πλήθος κόσμου στα νεκροτομεία και τα αποτεφρωτήρια.

Αμφισβήτηση σε βάθος

Το θέμα είχε τεθεί πολλές φορές από δημοσιογράφους, σε αποστολές που διοργάνωνε στην πόλη των 11 εκατομμυρίων κατοίκων η κυβέρνηση του Πεκίνου. Μέχρι σήμερα, ωστόσο, γιατροί και κυβερνητικοί αξιωματούχοι στην Ουχάν ανέφεραν απλώς ότι, εξαιτίας του χάους που επικράτησε τις πρώτες ημέρες, μπορεί κάποιοι άνθρωποι να πέθαναν, χωρίς να καταμετρηθούν. Περιόριζαν πάντως αυτές τις περιπτώσεις σε έναν πολύ μικρό αριθμό.

Η αμφισβήτηση των στοιχείων που κοινοποιεί η Κίνα δεν είναι όμως φαινόμενο των τελευταίων εβδομάδων. Είχε ξεκινήσει ήδη από τις αρχές Φεβρουαρίου, όταν στην κορύφωση της εξάπλωσης της επιδημίας, η Εθνική Επιτροπή Υγείας ανέλαβε να ανακοινώνει μόνον αυτή τον αριθμό των κρουσμάτων και των θανάτων, ενώ μέχρι τότε οι υγειονομικές υπηρεσίες της Ουχάν ανακοίνωναν καθημερινά τα δικά τους στοιχεία. Είχε προηγηθεί βεβαίως μια ανακολουθία στα στοιχεία που ανακοίνωνε η Τοπική Επιτροπή με αυτά της Εθνικής, καθώς και μια “κρίση αυτοκριτικής” αξιωματούχων της Ουχάν για καθυστέρηση, την οποία ακολούθησαν οι σχετικές απομακρύνσεις.

Σχολιάζοντας τις εξελίξεις, ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Ζάο Λιζιάν, υποστήριξε ότι «ουδέποτε υπήρξε συγκάλυψη» σχετικά με την εξάπλωση της επιδημίας και απέδωσε την αναθεώρηση των στοιχείων σε στατιστική επιβεβαίωση. Η πραγματικότητα, ωστόσο, δείχνει ότι, ακόμη και αν δεν υπήρξε απόπειρα συγκάληψης στοιχείων που είχαν αντίκτυπο στη διάδοση του κορωνοϊού, υπήρξε μια κάποια “δημιουργική λογιστική” σε ό,τι αφορά τον αριθμό κρουσμάτων και θυμάτων, επομένως και της εικόνας για τη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης από το Πεκίνο.

Πρώτη νίκη Τραμπ 

Η εξέλιξη αποτελεί σίγουρα μια πρώτη δικαίωση του Τραμπ, ο οποίος δύο ημέρες νωρίτερα διερωτήθηκε: «Πιστεύετε πράγματι αυτούς τους αριθμούς σε αυτήν την απέραντη χώρα που ονομάζεται Κίνα, και ότι έχουν έναν ορισμένο αριθμό κρουσμάτων και έναν ορισμένο αριθμό θανάτων. Το πιστεύει κανείς πραγματικά;». Ανάλογα ερωτήματα έθεσε και ο Μακρόν, όταν, σε συνέντευξή του στους Financial Times, χαρακτήρισε ως «αφελή» τον ισχυρισμό ότι η Κίνα διαχειρίστηκε την κρίση πιο αποτελεσματικά από άλλες χώρες.

Ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε βεβαίως και ότι η κυβέρνησή του διερευνά το ενδεχόμενο ο ιός να προέκυψε από κάποιο εργαστήριο στην Ουχάν, με το Πεκίνο να το αρνείται κατηγορηματικά, επικαλούμενο το γεγονός ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει αναφέρει επανειλημμένως πως «δεν υπάρχουν στοιχεία ότι ο νέος κορωνοϊός δημιουργήθηκε σε εργαστήριο». Ο Τραμπ πάντως έκοψε την αμερικανική χρηματοδότηση στον ΠΟΥ, κατηγορώντας τον για «φιλική στάση» προς την Κίνα.

Στις κατηγορίες του προς τον ΠΟΥ ο Τραμπ αρχίζει όμως και βρίσκει πλέον συμμάχους, οι οποίοι δεν περιορίζονται σε αμερικανούς αξιωματούχους ή στην Ταιβάν, που μην μπορώντας να γίνει μέλος, εξαιτίας της άρνησης της Κίνας, βάλει κατά του διεθνούς Οργανισμού. Για σκοτεινά σημεία στη διαχείριση της επιδημίας Covid-19 από την Κίνα, έκανε λόγο και ο Μακρόν, ο οποίος αρχικά υπερασπίστηκε τον ΠΟΥ από τις κατηγορίες του Τραμπ. «Προφανώς υπάρχουν πράγματα που έχουν συμβεί και που δεν τα γνωρίζουμε» είπε ο Γάλλος πρόεδρος, προσχωρώντας στο “κλαμπ” εκείνων που εκφράζουν αμφιβολίες για τη διαχείριση της κρίσης από την Κίνα.

Φίλοι κι εχθροί 

«Ελλείψεις» στη λειτουργία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είχε υπαινιχθεί και ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν Ιβ Λεντριάν, ζητώντας μάλιστα μια νέα «πολυμέρεια στην υγεία», παρότι το Παρίσι εξέφραζε, παραλλήλως, τη λύπη του για την απόφαση του Τραμπ να αναστείλει τη χρηματοδότηση. Οι επιφυλάξεις του Παρισιού για τον ΠΟΥ και τη διαχείριση της επιδημίας από την Κίνα έρχονται να προστεθούν σε αυτές της Ουάσιγκτον, αλλά και του Λονδίνου, το οποίο επίσης προειδοποίησε ότι το Πεκίνο θα πρέπει να απαντήσει σε κάποια «δύσκολα ερωτήματα» όχι μόνον σχετικά με την εμφάνιση του ιού, αλλά και γιατί δεν τον περιόρισε εγκαίρως.

Παραλλήλως, ο Λευκός Οίκος υποστηρίζει, ότι και οι ηγέτες των χωρών της G7, οι οποίοι συζήτησαν το “θέμα ΠΟΥ”, ζήτησαν να γίνει «εξέταση και εις βάθος μεταρρύθμιση» του Οργανισμού. Κάτι που ερμηνεύει βεβαίως, ως στήριξη των επικρίσεων του Αμερικανού προέδρου προς το όργανο αυτό του ΟΗΕ. Η Μέρκελ, πάντως, στηρίζει πλήρως τον Οργανισμό, ενώ στη Γερμανία ακούστηκαν και προτάσεις να αναλάβουν η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο την καταβολή των αμερικανικών εισφορών (περίπου 400 εκατομμύρια δολάρια) που έκοψε ο Τραμπ.

Τα “γερμανικά χουβαρνταλίκια” υποστήριξε ο Χριστιανοδημοκράτης πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου, Νόρμπερτ Ρέτγκεν. Τον “προσγείωσε”, ωστόσο, σχεδόν αμέσως, ο υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας, ο οποίος χαρακτήρισε «λάθος κατ’ αρχήν» μια τέτοια πρωτοβουλία, τονίζοντας ότι θα ενθάρρυνε, ενδεχομένως, και άλλες χώρες να πράξουν ό,τι έπραξε ο Τραμπ.