Έκοψε τον βήχα της Μέρκελ ο Ερντογάν – Με το δάκτυλο στη σκανδάλη για μεταναστευτικό

Κλειστά έχει τα αυτιά του ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις όποιες παρεμβάσεις γίνονται προς την κατεύθυνση της Άγκυρας με σκοπό να αποφεύγει προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, σε δυο παρεμβάσεις διεθνών παραγόντων, η Άγκυρα ήταν ξεκάθαρη: Θα συνεχίσει την ίδια τακτική, ιδιαίτερα στην κυπριακή ΑΟΖ. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, σε δυο πρόσφατες παρεμβάσεις, η στάση της Άγκυρας ήταν ιδιαίτερα επεξηγηματική ως προς τις προθέσεις της αλλά και σκληρή σε ό,τι αφορά τη στάση της.

Πρόσφατα, όπως συναφώς πληροφορούμαστε, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επικοινώνησε τηλεφωνικά με την καγκελάριο της Γερμανίας, Άγκελα Μέρκελ, για να τις θέσει μια σειρά από αιτήματα που έχει η κατοχική Τουρκία προς την ΕΕ. Κυρίως όσον αφορά το θέμα της φιλελευθεροποίησης εισόδου Τούρκων υπηκόων σε κράτη-μέλη της ΕΕ, αλλά και μια σειρά άλλων αιτημάτων/αξιώσεων. Η Γερμανίδα καγκελάριος κατά τη συζήτηση έσπευσε να του αναφέρει πως δύσκολα μπορούν να προωθηθούν ζητήματα που τίθενται από την Άγκυρα λόγω των τουρκικών ενεργειών στην κυπριακή ΑΟΖ αλλά και τις συνεχείς παραβιάσεις στο Αιγαίο.

Ο Ερντογάν αντέδρασε στο σημείο αυτό λέγοντας πως η Τουρκία έχει “δικαιώματα” στην περιοχή και δεν μπορεί να τα απεμπολήσει. Επιχειρώντας να εξηγήσει εν εκτάσει τη θέση του, είπε πως η Άγκυρα ενεργεί σε «δικές της περιοχές», αλλά και σε περιοχές των Τουρκοκυπρίων (ψευδοκράτος) πραγματοποιώντας εκ μέρους τους γεωτρήσεις. Παράλληλα, έκανε αναφορά σε «κακές νοοτροπίες» και ετσιθελικές πρακτικές τόσο των Ελληνοκυπρίων όσο και της Ελλάδος. Η κατάληξη της συζήτησης ήταν πως η Τουρκία θα συνεχίσει να κάνει γεωτρήσεις, ανεξαρτήτως των αντιδράσεων.

Ο Τούρκος Πρόεδρος, κατά την τηλεφωνική επικοινωνία με την Άγκελα Μέρκελ, φαίνεται πως ήταν ιδιαίτερα πιεστικός σε ό,τι αφορά την κυπριακή ΑΟΖ και θέλησε να “κόψει” οποιαδήποτε συζήτηση. Αν και μόλις το έθεσε η Γερμανίδα καγκελάριος, άρχισε ο ίδιος να μιλά χωρίς να ακούει τη συνομιλητή του.

Τσαβούσογλου-Μπορέλ

Η δεύτερη προσπάθεια παρέμβασης έγινε πρόσφατα από την ΕΕ. Σύμφωνα με πληροφορίες μας, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, Ζοζέπ Μπορέλ, είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στον οποίον έθεσε μεταξύ άλλων και το θέμα των παράνομων ενεργειών στην κυπριακή ΑΟΖ αλλά και στο Αιγαίο. Ο Τούρκος αξιωματούχος κινήθηκε στη λογική της πάγιας τουρκικής επιχειρηματολογίας για το τι εννοούν “νόμιμο” και τι ισχύει στο διεθνές δίκαιο( τουρκική εκδοχή).

Ο Τσαβούσογλου παρέπεμψε τον Ευρωπαίο αξιωματούχο στο κατοχικό καθεστώς σε ό,τι αφορά τις γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ και- όπως είπε και ο Ερντογάν στην Μέρκελ- η Τουρκία ενεργεί μετά από συμφωνία με την “ΤΔΒΚ” ενώ σε άλλα θαλασσοτεμάχια έχει η χώρα του “δικαιώματα”.

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών δεν απέφυγε τον πειρασμό να χρησιμοποιήσει το “όπλο” του μεταναστευτικού για να φοβίσει τους Ευρωπαίους. Είναι μια απειλή, η οποία αποδίδει καθώς η ΕΕ, τα κράτη-μέλη, τρέμουν στην ιδέα να ξεκινήσει η Τουρκία να στέλνει μαζικά μετανάστες στην Ευρώπη. Ο Τσαβούσογλου γνωρίζοντας προφανώς τις ευρωπαϊκές ανησυχίες έστειλε το μήνυμα πως το… τουρκικό δάκτυλο είναι στην σκανδάλη.

Εσωτερικές πιέσεις και εξωτερική επιθετικότητα

Όλα αυτά διαδραματίζονται ενώ το καθεστώς Ερντογάν αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Η ασθενούσα Τουρκία βρίσκεται για πρώτη φορά ενώπιον σοβαρών ζητημάτων, που έχει να κάνει με την πτωτική πορεία της οικονομίας. Ο Ερντογάν μετά από 25 χρόνια στην εξουσία αισθάνεται την πίεση των αντιπάλων του. Η εξωτερίκευση της κρίσης είναι μια επιλογή, που υιοθετείται ως διέξοδος από καθεστώτα αυτής της μορφής, όπως εκείνου του Ερντογάν. Εξωτερίκευση της κρίσης σημαίνει πως θα αναζητηθεί ο αδύνατος κρίκος της αλυσίδας για να ξεσπάσει. Αυτή είναι μια ανάλυση, η οποία ασφαλώς και δεν επιβεβαιώνεται πάντα.

Σίγουρα, όμως, ο Ερντογάν όσο περισσότερη πίεση αισθάνεται τόσο πιο επικίνδυνος είναι. Υπάρχει, βέβαια και μια άλλη ανάγνωση των δεδομένων. Στην κυπριακή ΑΟΖ η Τουρκία είναι η μόνη, που διενεργεί ανενόχλητα γεωτρήσεις. Δεν έχει λόγο να προκαλέσει επεισόδιο (με ποιόν;), από τη στιγμή κατά την οποία οι σχεδιασμοί της υλοποιούνται. Επί του παρόντος δεν υπήρξαν αντιδράσεις ούτε από τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ, ούτε από τις χώρες από τις οποίες προέρχονται.

Την ίδια ώρα στην ΕΕ παρά τις έντονες προσπάθειες Λευκωσίας και Αθήνας δεν υπήρξε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Οι διπλωματικές κινήσεις προσέκρουσαν στο γερμανικό μπλοκ, το οποίο σκέφτεται τον… θυμό της Άγκυρας και την υλοποίηση της απειλής για αποστολή μαζικά μεταναστών. Πληροφορίες αναφέρουν, πάντως, πως οι κινήσεις στο διπλωματικό πεδίο συνεχίζονται από Ελλάδα και Κύπρο, αναζητώντας μοχλούς πίεσης και εργαλεία αποτροπής. Είναι πρόδηλο ότι ο δρόμος για αντιμετώπισης της τουρκικής επιθετικότητας, επεκτατικότητας είναι μακρύς και ανηφορικός.

Νέο σκηνικό

Σε μια περίοδο ιδιαίτερα δύσκολη για την ανθρωπότητα λόγω της πανδημίας, στο διεθνές πεδίο αρχίζει δειλά-δειλά μια νέα προσπάθεια ανακατανομής ισχύος. Οι προσπάθειες επικράτησης θα εκδηλωθούν εντονότερα την επόμενη περίοδο. Βασικοί παίκτες θα είναι- όπως πάντα- οι ΗΠΑ, η Ρωσία αλλά και η ανερχόμενη δύναμη Κίνα. Η τελευταία χρησιμοποιεί την οικονομική της δύναμη και την μετατρέπει βαθμηδόν σε πολιτική, επιρροής. Εξελίξεις, με βάση τα νέα δεδομένα, αναμένονται και στην περιοχή μας. Και το ζητούμενο είναι πως θα επηρεασθεί η Κύπρος και η Ελλάδα και πρωτίστως πως θα συμπεριφερθούν σε αυτό το νέο σκηνικό.

Στα κατεχόμενα η οικονομία έχει πιάσει “πάτο” , τα ταμεία είναι άδεια και η κατάσταση περιγράφεται ως απελπιστική. Αυτό προκαλείται, κυρίως, λόγω της πλήρους εξάρτησης από την Τουρκία. Το ίδιο γίνεται κάθε φορά που υποτιμάται η τουρκική λίρα. Το παράνομο καθεστώς, μη έχοντας άλλη λύση όπως αναφέρει, αναμένει τη βοήθεια από την Τουρκία για να αντιμετωπίσει, τουλάχιστον, τρέχοντα προβλήματα. Είναι σαφές πως άλλη πηγή εσόδων δεν υπάρχει πλην του καθιερωμένου εμβάσματος από την Τουρκία, το οποίο φαίνεται να καθυστερεί. Ένα έμβασμα που έγινε την τελευταία περίοδο αφορούσε τις ανάγκες του κατοχικού στρατού γι αυτό και το ψευδοκράτος αναμένει νέο, όταν και όποτε αποφασίσει η Άγκυρα.

Οι συζητήσεις που έχουν ξεκινήσει στην κατεχόμενη Κύπρο για το θέμα αυτό προκαλούν και αντιδράσεις. Ο Κουντρέτ Οζερσάι, ο οποίος παρουσιάζεται να έχει την καλύτερη πληροφόρηση από το σουλτανάτο του Ερντογάν, παρουσιάζεται καθησυχαστικός. Ενώ όταν πιέζεται υποδεικνύει με νόημα ( ή ως απειλή ) πως «τι θέλετε; Να δεχθούμε βοήθεια από τους Ελληνοκύπριους;». Κι αυτό το ρητορικό του ερώτημα παραπέμπει στο γνωστό τουρκικό αφήγημα για “υποταγή των Τουρκοκυπρίων από τους Ελληνοκύπριους”(!) διά της εξαγοράς.