Το τζιχάντ ρίχνει τη σκιά του και στην Ελλάδα

της Νεφέλης Λυγερού  –  

Τουλάχιστον πενήντα υποστηρικτές του ISIS εργάζονταν στον τομέα των αποσκευών, του καθαρισμού και της τροφοδοσίας του αεροδρομίου των Βρυξελλών, σύμφωνα με πληροφορίες που έδωσαν στελέχη της υπηρεσίας ασφάλειας του αεροδρομίου μετά την εκεί τρομοκρατική επίθεση. Είχαν, μάλιστα, στείλει και ανοιχτή επιστολή στην αστυνομία, εξηγώντας ότι η απειλή είναι σοβαρότατη, επειδή αυτοί οι εργαζόμενοι φανατικοί ισλαμιστές είχαν πρόσβαση ακόμα και στα πιλοτήρια των αεροσκαφών. Τα στελέχη της υπηρεσίας ασφαλείας, μάλιστα, είχαν απειλήσει να κατεβούν σε απεργία εξαιτίας των ανεπαρκών μέτρων ασφαλείας.

Προς το παρόν τουλάχιστον, στην Ελλάδα δεν υπάρχει σοβαρός φόβος διείσδυσης φανατικών ισλαμιστών σε ευαίσθητους χώρους. Η ανησυχία, όμως, που απλώνεται στην Ευρώπη για τη ριζοσπαστικοποίηση και την ένταξη μουσουλμάνων με ευρωπαϊκά διαβατήρια στο ISIS δεν αφήνει αδιάφορες τις ελληνικές αρχές ασφαλείας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν και στην Ελλάδα, ειδικά στην Αθήνα, μουσουλμάνοι μετανάστες που έχουν πάρει αυτό τον δρόμο. Πρόκειται για άτομα που ήταν εδώ και χρόνια φονταμενταλιστές, αλλά και για άτομα που ριζοσπαστικοποιήθηκαν πρόσφατα. Κατά κανόνα, είναι νέοι σε ηλικία μετανάστες κυρίως από το Πακιστάν, το Αφγανιστάν και το Μπαγκλαντές.

Όπως συμβαίνει και στην υπόλοιπη Ευρώπη, ο χώρος που καλλιεργείται μία ακραία εκδοχή του Ισλάμ είναι τα τζαμιά. Στην Ελλάδα είναι τα εκατοντάδες σπίτια που λειτουργούν σαν ανεπίσημοι τόποι λατρείας. Πάντα κατά τις ίδιες πληροφορίες, σ’ αυτούς τους χώρους δεν διακινείται ανοικτή προπαγάνδα υπέρ του ISIS και της Αλ Κάιντα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όμως, προωθείται ο ισλαμικός φονταμενταλισμός. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία, επειδή οι τρομοκράτες στρατολογούν από τη δεξαμενή των φανατικών.

Χώρα διέλευσης

Αρμόδιος παράγοντας μας είπε ότι οι υπηρεσίες ασφαλείας έχουν εικόνα για την κατάσταση που επικρατεί στους άτυπους χώρους λατρείας. Επίσης, έχουν και μια γενική εικόνα για το κλίμα που επικρατεί στις κοινότητες των μουσουλμάνων που βρίσκονται εδώ τα τελευταία χρόνια. Δεν έχουν, όμως, καθαρή εικόνα για όσους έχουν έρθει με το κύμα του 2015-16 και έχουν εγκλωβισθεί εδώ. Οι εξαιρέσεις είναι ελάχιστες και αφορούν άτομα, για τα οποία υπάρχει ειδοποίηση από δυτικές υπηρεσίες.

Σύμφωνα με την ίδια πηγή, υπάρχουν περιπτώσεις μουσουλμάνων, οι οποίοι εγκατέλειψαν την Ελλάδα και για τους οποίους υπάρχουν πληροφορίες πως ταξίδεψαν στη Συρία. Πρόκειται, όμως, για πολύ μικρό αριθμό. Η αιτία είναι ότι ελάχιστοι από τους μουσουλμάνους μετανάστες που ζουν εδώ έχουν ελληνικά διαβατήρια και οι περισσότεροι δεν έχουν κάρτα παραμονής. Αυτό σημαίνει πως εάν φύγουν από τη χώρα δύσκολα θα μπορούν να επιστρέψουν.

Είναι αρκετοί, ωστόσο, μουσουλμάνοι με ευρωπαϊκά διαβατήρια, οι οποίοι πέρασαν από την Ελλάδα. Σ’ αυτή την κατηγορία ανήκουν και ορισμένοι από τους τρομοκράτες του Παρισιού και των Βρυξελλών. Οι ελληνικές αρχές ασφαλείας, σε συνεργασία με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές, έχουν θέσει στο μικροσκόπιο τέτοιες περιπτώσεις ατόμων, αλλά και τις επαφές τους με μουσουλμάνους που κατοικούν στην Ελλάδα.

Μονάδες στήριξης

Κυρίως ερευνώνται άτομα που ενδεχομένως λειτουργούν σαν μονάδες στήριξης των τζιχαντιστών. Έχει διαπιστωθεί ότι στη χώρα μας υπάρχουν κυκλώματα, τα οποία κατασκευάζουν πλαστά διαβατήρια και άλλα έγγραφα προς χρήση σε άλλες χώρες. Την εκτίμηση πως στην Ελλάδα υπάρχουν τέτοια κυκλώματα, καθώς και πυρήνες υποστήριξης της ισλαμικής τρομοκρατίας επιβεβαιώνεται και από τα ευρήματα που έχουν σχέση με τις επιθέσεις στο Παρίσι και στις Βρυξέλλες.

Για την ακρίβεια, βρέθηκαν διαβατήρια δίπλα σε διαμελισμένα πτώματα βομβιστών αυτοκτονίας του Παρισιού. Η ΕΛ.ΑΣ επιβεβαίωσε ότι δύο τζιχαντιστές είχαν περάσει και ταυτοποιηθεί στη Λέρο τον Αύγουστο και τον Οκτώβριο του 2015 σαν πρόσφυγες από τη Συρία. Υπάρχει και η υπόθεση με τη γιάφκα στο Παγκράτι.

Όπως μας είπε αρμόδια πηγή, αυτή η υπόθεση είναι πολύ θολή. Όπως είναι γνωστό οι ελληνικές αρχές έδρασαν κατόπιν υπόδειξης, αλλά οι αντίστοιχες γαλλικές αρχές φαίνεται να είχαν παραπλανηθεί για τον ρόλο του υπόπτου. Στην περίπτωση δε των βελγικών αρχών, το πρόβλημα είναι ότι δεν αξιολόγησαν σωστά ενδείξεις.

Στρατολόγηση προσφύγων-μεταναστών

Το κλείσιμο των συνόρων είχε ως αποτέλεσμα τον εγκλωβισμό στην Ελλάδα δεκάδων χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών. Με την πάροδο του χρόνου, όμως, η ελπίδα αυτή σβήνει ολοένα και περισσότερο η ελπίδα τους πως με κάποιον τρόπο θα καταφέρουν να συνεχίσουν το ταξίδι τους προς τη δυτική Ευρώπη. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης και τις φυλετικές και άλλες αντιθέσεις στο εσωτερικό των επίσημων και άτυπων καταυλισμών, έχει δημιουργήσει ένα εκρηκτικό κλίμα. Το αποδεικνύουν τα κατά καιρούς επεισόδια, ειδικά στη Χίο και στη Λέσβο.

Η εκτίμηση αρμοδίων πηγών είναι ότι το κλίμα που διαμορφώνεται ευνοεί την ανάπτυξη του ισλαμικού φανατισμού. Ακόμα και εάν στους κόλπους δεν βρίσκονται μέλη οργανώσεων όπως το ISIS και η Αλ Κάιντα, σίγουρα βρίσκονται φανατικοί. Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι η συντριπτική πλειονότητα των προσφύγων και των μεταναστών είναι σουνίτες. Ορισμένοι από αυτούς έφυγαν από τη Συρία όχι κυνηγημένοι από τους τζιχαντιστές, αλλά επειδή οι ίδιοι ήταν τζιχαντιστές και όταν οι δυνάμεις του Άσαντ και των Κούρδων ανακατέλαβαν περιοχές φοβήθηκαν ότι θα τιμωρούνταν για δικά τους εγκλήματα.

Άλλη πηγή μας επισημαίνει πως άτομα υψηλού κινδύνου θεωρούνται κάποιοι νεαροί σε ηλικία άνδρες που προέρχονται από μία περιοχή εκατέρωθεν των συνόρων Συρίας και Ιράκ, ένα μεγάλο μέρος της οποίας είναι ακόμα υπό τον έλεγχο του ISIS. Μιλούν μία συγκεκριμένη αραβική διάλεκτο και εμφανίζουν μια συστηματικά παρεκκλίνουσα συμπεριφορά, αν και δηλώνουν πρόσφυγες.

Και ο υπερκοριός στο παιχνίδι

Μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις σε ευρωπαϊκές πόλεις, έχει ενταθεί η επιτήρηση χώρων συνάντησης ισλαμιστών, αλλά και κινήσεων στους κόλπους προσφύγων και μεταναστών που έχουν εγκλωβιστεί στην Ελλάδα. Κλιμάκια της ΕΥΠ και της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας βρίσκονται σε σημεία-κλειδιά, ενώ πηγές αναφέρουν ότι εδώ και καιρό έχει επιστρατευθεί και ο υπερκοριός. Σύμφωνα με πληροφορία που μας περιήλθε, έχουν καταγραφεί συνδιαλέξεις υπόπτων που θεωρούνται ότι χρήζουν περαιτέρω έρευνας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι ελληνικές αρχές ασφαλείας θεωρούν δεδομένο ότι τόσο στους πρόσφυγες και μετανάστες που πέρασαν από την Ελλάδα, όσο και σ’ αυτούς που έχουν εγκλωβιστεί εδώ, υπάρχουν όχι μόνο φανατικοί ισλαμιστές, αλλά και άτομα που έχουν κάποια σχέση με την ισλαμική τρομοκρατία. Μιλώντας ανεπίσημα, αστυνομική πηγή μας ανέφερε ένα ιδιαίτερα περίεργο περιστατικό: Δύο μετανάστες στον Πειραιά βρέθηκαν να έχουν μαχαίρια αλλά και τατουάζ που παρέπεμπαν σε σύμβολα του ISIS. «Ενημέρωσα αρμοδίως, αλλά δεν ξέρω εάν δόθηκε συνέχεια. Αυτό που ξέρω είναι ότι λίγες ημέρες αργότερα οι ύποπτοι εξαφανίστηκαν».

Αυτό που προβληματίζει ιδιαίτερα τις αρχές ασφαλείας είναι η στρατολόγηση και η δημιουργία νέων πυρήνων. Όπως έχουμε πει παραπάνω, ο συνωστισμός τόσων προσφύγων και μεταναστών σε τόσο δύσκολες συνθήκες είναι εύφορο έδαφος για ζυμώσεις και στρατολόγηση. Αρμόδιος παράγοντας επισημαίνει ότι παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται είναι αδύνατον να υπάρχει επαρκής έλεγχος και σαφής εικόνα.

Γι’ αυτό και είναι απαραίτητη όχι μόνο η άμεση ενίσχυση των υπηρεσιών που ασχολούνται με το πρόβλημα, αλλά και η δημιουργία δικτύου πληροφοριών εντός των επίσημων και άτυπων καταυλισμών με την παροχή κινήτρων σε πρόσφυγες και μετανάστες. Κατ’ αυτόν, μόνο έτσι θα αυξηθούν οι πιθανότητες να προληφθούν τα χειρότερα εάν η Ελλάδα γίνει στόχος.

Οι νομίμως εισερχόμενοι

Οι αρχές ασφαλείας εστιάζουν πια όχι μόνο σ’ όσους εισέρχονται ως πρόσφυγες και μετανάστες στην Ελλάδα, αλλά και σ’ εκείνους που επισκέπτονται την χώρα μας νόμιμα για να συναντήσουν κάποιον συγγενή τους που έχει μόλις φτάσει από τη Συρία. Δίνεται μεγάλη σημασία στις αεροπορικές αφίξεις μουσουλμάνων με γνήσια διαβατήρια, οι οποίοι προσεγγίζουν πρόσφυγες και μετανάστες στην Ελλάδα.

Τις περισσότερες φορές πρόκειται πράγματι για συγγενικά πρόσωπα που έχουν εγκατασταθεί στην Ευρώπη παλιότερα. Οι αρχές, όμως, πίστευαν ότι από αυτή την έρευνα θα προκύψουν αποτελέσματα. Και δεν έπεσαν έξω, όπως μας λέει αρμόδια πηγή.

Η ίδια πηγή μας επισημαίνει ότι οι «στρατιώτες του Ισλάμ» κάποιες φορές έρχονται στην Ελλάδα με τουριστικές και επαγγελματικές βίζες. Τέτοια άτομα δεν εμπλέκονται άμεσα σε τρομοκρατικές ενέργειες. Είναι αυτοί που μεταφέρουν μηνύματα και συχνά χρήματα.

Το Διαδίκτυο αξιοποιείται και από τις δυο πλευρές

Το Διαδίκτυο αποδεικνύεται σύμμαχος και των τρομοκρατών, αλλά και των υπηρεσιών ασφαλείας. Ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, έχουν εντοπίσει φανατικούς ισλαμιστές και πιθανούς τρομοκράτες μέσω των λογαριασμών τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

«Το Facebook  αποτελεί ένα άτυπο φακέλωμα. Οι τζιχαντιστές το χρησιμοποιούν για να επιδεικνύουν τα κατορθώματά τους. Όσο αστείο και αν ακούγεται αγαπούν ιδιαίτερα τις ένοπλες σέλφι. Τις φωτογραφίες δηλαδή στις οποίες απεικονίζονται να κρατούν αυτόματα όπλα και να ποζάρουν με περηφάνεια στον φακό», μας λέει αρμόδια πηγή.

Υπάρχουν, όμως, και ιστότοποι που χρησιμοποιούνται ως χώροι προσέλκυσης. Εκεί ανταλλάσσουν πληροφορίες και δικτυώνονται. Η ίδια πηγή μας λέει ότι χρησιμοποιούν και κατά τα άλλα νόμιμους διαδικτυακούς τόπους, όπως το Islamic Forum Greece, για να ψαρέψουν ή να ανταλλάξουν εκ πρώτης όψεως αθώα μηνύματα.

Όχι στόχος η Ελλάδα, αλλά…

O αναπληρωτής υπουργός αρμόδιος για την Προστασία του Πολίτη Νίκος Τόσκας δηλώνει βέβαιος ότι η Ελλάδα δεν κινδυνεύει. «Δεν υπάρχει τέτοιος λόγος ανησυχίας και νομίζω είναι κατανοητό σε όλους ότι η χώρα μας ούτε αποικιοκρατική ιστορία έχει, ούτε ιμπεριαλιστικές διαθέσεις είχε σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας της».

Αρμόδια στελέχη, όμως, είναι πιο επιφυλακτικά. Αναγνωρίζουν ότι ο υπουργός έχει δίκιο σ’ αυτά που λέει, αλλά προειδοποιούν ότι η ισλαμική τρομοκρατία δεν δρα πάντα με κριτήριο τον πολιτικό ορθολογισμό. «Εκτός από τις οργανωμένες επιθέσεις, πρέπει να μην υποτιμήσουμε τον κίνδυνο από επιθέσεις μοναχικών λύκων. Η ζημιά που μπορούν να κάνουν δεν θα είναι εξίσου μεγάλη, αλλά είναι αρκετή για να βάλει φωτιά. Να προκαλέσει ανεξέλεγκτες αντιδράσεις από Έλληνες με αποτέλεσμα ένα φαύλο κύκλο βίας. Όταν ο άλλος είναι φανατικός και ασταθής, όταν έχει εγκλωβιστεί στην Ελλάδα χωρίς ελπίδα να πάει στον “παράδεισο” της Γερμανίας, δεν είναι δύσκολο να μπει στον πειρασμό. Είναι αλήθεια ότι δεν είμαστε ο νούμερο ένα στόχος, αλλά είμαστε μια ευρωπαϊκή χριστιανική χώρα, άρα τίποτα δεν εγγυάται πως θα μείνουμε στο απυρόβλητο».

Πριν αρκετό καιρό, σε προάστιο της Θεσσαλονίκης, άτομα που έμοιαζαν μουσουλμάνοι πέταξαν μία προκήρυξη, η οποία είχε ένα μήνυμα στα αραβικά και από κάτω τη μετάφραση στα ελληνικά. Το μήνυμα έγραφε: «Έλληνες πιστέψτε στον λόγο του προφήτη για να σωθείτε. Ο πόλεμος ήρθε στη χώρα σας. Το αίμα των απίστων θα χυθεί άφθονο». Η προκήρυξη έφερε την υπογραφή «Στρατιώτες του Αλλάχ». Προϊόν φάρσας ή πραγματική απειλή; εμείς τουλάχιστον δεν γνωρίζουμε.