Το ναυάγιο της Πενταμερούς και η χρόνια διολίσθηση στο Κυπριακό

Οριστικό είναι το ναυάγιο των συζητήσεων για το Κυπριακό, στο πλαίσιο της άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης που ολοκληρώθηκε στην Γενεύη. Σύμφωνα με τον Γ.Γ. του ΟΗΕ  δεν βρέθηκε κοινό έδαφος ανάμεσα στις δύο πλευρές, αλλά η προσπάθεια θα έχει συνέχεια, όπως δήλωσε ο ίδιος. Καθοριστικό στο ναυάγιο των συζητήσεων έπαιξε η χθεσινή “τορπίλη” του Τατάρ, η οποία αποτελεί και την κορύφωση των ενεργειών της Άγκυρας για την υπονόμευση της  Διάσκεψης.

«Δεν μπορέσαμε να βρούμε κοινό έδαφος για να ξεκινήσουμε επίσημες διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού» είπε στις δηλώσεις του μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Πενταμερούς ο Αντόνιο Γκουτέρες. Ο Γ.Γ. του ΟΗΕ τόνισε, ωστόσο, ότι θα συνεχίσει να εργάζεται για τη δημιουργία των προϋποθέσεων μιας νέας επιτυχούς, αυτή τη φορά, διάσκεψης. Προσδιόρισε μάλιστα χρονικά αυτήν την νέα Διάσκεψη για τους επόμενους μήνες. Ανέφερε επίσης ότι θα μεταφέρει στο Συμβούλιο Ασφαλείας τις διαφορετικές θέσεις που κατέθεσαν οι δύο πλευρές στην άτυπη Διάσκεψη.

Τι σημαίνει όμως αυτό; Θα μεταφέρει ο Γ.Γ. του ΟΗΕ στο Συμβούλιο Ασφαλείας την και υπαγορευμένη από την Άγκυρα πρόταση Τατάρ για τη δημιουργία δύο κρατών; Η τουρκική θέση ανατρέπει όλο το υφιστάμενο πλαίσιο, όπως ορίζεται από διαδοχικά ψηφίσματα του ίδιου του Συμβουλίου Ασφαλείας, με βάση τα οποία ο Γκουτέρες συγκάλεσε την άτυπη Πενταμερή. Το σημαντικότερο είναι αν η τουρκική θέση θα καθορίσει μέρος του επιζητούμενου “κοινού εδάφους” για τη σύγκληση νέας Πενταμερούς διάσκεψης τους επόμενους μήνες.

Εάν συμβεί όμως αυτό, τότε δεν μιλάμε για ναυάγιο των συνομιλιών της Γενεύης, αλλά για διπλωματική επιτυχία της τουρκικής πλευράς, η οποία με την υποβολή του υπομνήματός της μετατοπίζει το πλαίσιο των μέχρι τώρα διαπραγματεύσεων προς τις θέσεις της. Η απλή μεταφορά βέβαια στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ της πρότασης Τατάρ για τη δημιουργία δύο κρατών δεν σημαίνει ότι θα υιοθετηθεί, αλλά είναι πιθανόν να σπρώξει και το Συμβούλιο Ασφαλείας προς μία πιο ανοικτά συνομοσπονδιακή κατεύθυνση.

Δια της διολισθήσεως

Ο πρόεδρος Αναστασιάδης προσπάθησε να κλείσει αυτόν τον δρόμο, δηλώνοντας ότι δεν πρόκειται να συμμετάσχει σε συνομιλίες εάν η τουρκική πλευρά δεν επανέλθει στο πλαίσιο της δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας. Επειδή, όμως, επανειλημμένως η Λευκωσία έχει πει πράγματα και στη συνέχεια υπαναχώρησε, είναι φρόνιμο να μην επαναπαυθούμε σε τέτοιες δηλώσεις και να περιμένουμε τις πράξεις.

Περιττό να αναφέρουμε ότι και μόνο το γεγονός ότι ο Γ.Γ. του ΟΗΕ ακούει και θα μεταφέρει την πρόταση για δύο κράτη, καταδεικνύει ότι ουσιαστικά έχει νομιμοποιηθεί το διεθνές έγκλημα της εισβολή και κατοχής τμήματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, χώρας-μέλους του ΟΗΕ και εδώ και πολλά χρόνια χώρας-μέλους της ΕΕ και της Ευρωζώνης. Γι’ αυτό, όμως, πλέον δεν μιλάει σχεδόν κανένας, λες και τα τουρκικά στρατεύματα, όπως και οι έποικοι “φύτρωσαν” στην κατεχόμενη Κύπρο.

Αυτό βέβαια είναι αποτέλεσμα της επιτυχούς, όπως δείχνουν και οι σημερινές εξελίξεις, πολιτικής που ασκεί εδώ και δεκαετίες η Άγκυρα, καταφέρνοντας δια της διολισθήσεως να επιβάλλει τμηματικά τους στόχους της. Στόχος της σε αυτή τη φάση είναι, προτάσσοντας τη δημιουργία δύο κρατών, να πάρει την αναγνώριση της διττής κυριαρχίας, μέσα από το διπλωματικό εύρημα της “κυριαρχικής ισότητας”. Κι αυτό για να οδηγήσει τις διαπραγματεύσεις προς την κατεύθυνση μίας συνομοσπονδίας κομμένης και ραμμένης στα τουρκικά μέτρα.

Για να αποτυπώσει το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στις δύο πλευρές, το οποίο οδήγησε τελικά σε ναυάγιο την άτυπη Πενταμερή στη Γενεύη, ο Γ.Γ. του ΟΗΕ δήλωσε: «Η δική μου εντολή είναι σαφής. Να παλέψω για την ασφάλεια και την ευημερία των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων που αξίζουν να ζήσουν μαζί», προσθέτοντας ότι θα γίνει στο μέλλον άλλη μία συνάντηση των 5+1. Το ερώτημα, όμως, είναι σε ποια βάση θα διεξαχθούν οι διαπραγματεύσεις στη νέα συνάντηση.