Το τέλος της “εποχής των δισταγμών” και ο αδίστακτος Ερντογάν

Το αδίστακτο πρόσωπό του επιχειρεί να δείξει ο Ερντογάν μετά την οριοθέτηση, έστω και μερικά, της ΑΟΖ ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αίγυπτο, με την συμφωνία που υπέγραψαν στο Κάιρο οι δύο υπουργοί Εξωτερικών. Η ελληνική κυβέρνηση πανηγυρίζει για την συμφωνία, η αντιπολίτευση βλέπει θολά νερά, ενώ η Άγκυρα την αμφισβητεί και προχωρά σε νέες προκλήσεις.

Το μεσημέρι της Παρασκευής, ένα εικοσιτετράωρο αφότου έπεσαν οι υπογραφές Δένδια και Σούκρι, ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε ότι η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία «δεν έχει καμία αξία», για να προσθέσει στη συνέχεια ότι «θα εφαρμόσει με αποφασιστικότητα» τη συμφωνία που έχει συνάψει με την κυβέρνηση της Τρίπολης στη Λιβύη.

Προφανώς για να δείξει αυτήν την αποφασιστικότητά του, ο Ερντογάν ανακοίνωσε παραλλήλως ότι ξαναρχίζουν οι τουρκικές έρευνες για τον εντοπισμό υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο. «Επαναλάβαμε τις δραστηριότητες γεώτρησης και για αυτόν τον σκοπό έχουμε στείλει εκ νέου το Barbaros Hayrettin σε αποστολή» δήλωσε ο Ερντογάν από την  Κωνσταντινούπολη. Πρόσθεσε μάλιστα ότι έχει ενημερώσει για αυτή την εξέλιξη και την Άγγελα Μέρκελ.

Το “Δίκαιο” του Ερντογάν 

Ο Τούρκος πρόεδρος είπε επίσης, ότι συναίνεσε την περασμένη εβδομάδα στην αναστολή των ερευνών, μετά από αίτημα της Γερμανίδας καγκελαρίου, προκειμένου να διευκολύνει τις συνομιλίες ανάμεσα στην Αθήνα και την Άγκυρα. Σήμερα, όμως, μετά την συμφωνία του Καΐρου, κατηγόρησε την Ελλάδα ότι δεν τήρησε τις υποσχέσεις της.

Στις δηλώσεις που έκανε πάλι από την Αγία Σοφία, όπου πήγε για την προσευχή της Παρασκευής, ο Ερντογάν επανέλαβε σε προκλητικούς τόνους, ότι η Τουρκία θα προχωρήσει με αποφασιστικότητα στην υλοποίηση της συμφωνίας της με τον Σάρατζ. Ειδικά σε ό,τι αφορά τις ναυτιλιακές δικαιοδοσίες, για τις οποίες, όπως είπε, «δεν χρειάζεται καν να διαπραγματευτούμε με εκείνους που δεν έχουν δικαιώματα ή νόμους!».

Οι δηλώσεις του Ερντογάν για την επανάληψη των σεισμικών ερευνών στην Ανατολική Μεσόγειο είναι το τρίτο σκαλοπάτι της τουρκικής αντίδρασης για την συμφωνία Ελλάδας Αιγύπτου. Είχαν προηγηθεί η έκδοση Navtex για ασκήσεις με πραγματικά πυρά στο Καστελλόριζο, στις 10 και 11 Αυγούστου, και η ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών για την αποχώρηση της Άγκυρας από τη διαδικασία των διερευνητικών επαφών.

Την ίδια ώρα, στην Αθήνα, ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση κάνουν λόγο για εθνική επιτυχία που κλείνει εκκρεμότητες πολλών ετών και επαναφέρει τη νομιμότητα στην περιοχή, η οποία είχε διαταραχθεί με το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Η Αθήνα τονίζει ιδιαίτερα το σύννομο των ενεργειών της με το Διεθνές Δίκαιο, σε μια αντιδιαστολή με την παράνομη και άκυρη νομικά συμφωνία Ερντογάν-Σάρατζ.

Μικροπολιτική επήρεια;

Αυτήν την πλευρά τόνισε και σήμερα ο πρωθυπουργός, από τη Ρόδο όπου βρίσκεται, επισημαίνοντας ότι η συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου «υπογράφεται ανάμεσα σε δύο νόμιμες κυβερνήσεις χωρών». Πρόσθεσε επίσης ότι η συμφωνία αυτή «αναγνωρίζει στα νησιά μας υφαλοκρηπίδα και κυριαρχικά δικαιώματα στις θαλάσσιες ζώνες και βέβαια ακυρώνει στην πράξη παράνομες συμφωνίες, όπως αυτή μεταξύ της Τουρκίας και της διοίκησης της Τρίπολης».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έκανε, ωστόσο, κανένα σχόλιο στις αιτιάσεις της αντιπολίτευσης ότι η συμφωνία με την Αίγυπτο αναγνωρίζει μειωμένη επήρεια της Κρήτης, καθώς και νησιών του συμπλέγματος των Δωδεκανήσων. Αυτό ανέλαβε να το κάνει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, αναφέροντας απλώς, ότι δεν θέλει να πιστέψει πως «υπάρχει μικροπολιτική επήρεια σε όσα λέγονται».

Αν και η κυβέρνηση διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι η συμφωνία με την Αίγυπτο «διεμβολίζει» το τουρκολιβυκό μνημόνιο, δεν δέχεται την κριτική της αντιπολίτευσης, κυρίως του ΣΥΡΙΖΑ, ότι πρόκειται για εσπευσμένη κίνηση. Αντιπαραθέτει μάλιστα το γεγονός ότι υπήρξαν 13 γύροι  διαπραγματεύσεων μέσα σε 15 χρόνια γι’ αυτό το ζήτημα. Σε ό,τι αφορά δε την κριτική σε σημεία της συμφωνίας και την έλλειψη ενημέρωσης από την κυβέρνηση, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος απαντά ότι τα σημεία ήταν γνωστά και ότι οι πολιτικοί αρχηγοί ενημερώθηκαν στις πρόσφατες συναντήσεις τους με τον πρωθυπουργό.

Ο κ. Πέτσας, θέλοντας να τονίσει την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να λύσει τις εκκρεμότητες είπε ότι με τη συμφωνία «μπαίνει τέλος στην εποχή των δισταγμών». Ο Ερντογάν πάντως φρόντισε να δείξει ότι παραμένει αδίστακτος. Στις οργισμένες αντιδράσεις της Άγκυρας αναφέρθηκε και ο υπουργός Εξωτερικών, μετατρέποντάς τις σε επιχείρημα για το ότι η συμφωνία διασφαλίζει τα ελληνικά Δίκαια. «Όσοι ισχυρίζονται ότι αυτή η συμφωνία δίνει δικαιώματα στην Τουρκία νομίζω ότι καταλαβαίνουν ότι αν αυτό ήταν αλήθεια, η Τουρκία δε θα αντιδρούσε έτσι. Θα ήταν πανευτυχής» δήλωσε ο Νίκος Δένδιας.

Ο υπουργός Εξωτερικών παραδέχθηκε τον “μερικό” χαρακτήρα της οριοθέτησης, τον οποίο υποστήριξε, τονίζοντας ότι «σε αυτή τη συγκυρία αυτό εξυπηρετεί το εθνικό συμφέρον». Υποστήριξε επίσης ότι η τμηματική οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Αίγυπτο «δεν αφήνει έξω κάτι» και ανέφερε ότι έχει «ένα σενάριο συνέχισης με την Αίγυπτο για επιπλέον οριοθέτηση, πρόβλεψη για μελλοντικές διαπραγματεύσεις με τη Λιβύη και επίσης πρόβλεψη για άλλες χώρες».

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης επιμένουν, όμως, στην κριτική τους και επαναφέρουν το θέμα της σύγκλησης του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών. Την ίδια ώρα, η Άγκυρα  επιστρατεύει και την παραπληροφόρηση. Ο Τσαβούσογλου ανακάλυψε ευρωπαϊκή δυσφορία για την υπογραφή της συμφωνίας μερικής οριοθέτησης ΑΟΖ Ελλάδας-Αιγύπτου. Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν ρωτήθηκε σχετικά και διέψευσε τους ισχυρισμούς του Τσαβούσογλου, σημειώνοντας ότι πρόκειται για διμερές θέμα.

Πρόσθεσε μάλιστα ειρωνικά, ότι «απ’ όσα γνωρίζει, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει εξουσιοδοτήσει κανέναν Υπουργό Εξωτερικών τρίτης χώρας να μπορεί να μιλάει εκ μέρους της». Εκείνο πάντως που δεν μπορεί με τίποτε να κατανοήσει τις τουρκικές αντιδράσεις είναι το Κάιρο, αφού, όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος του αιγυπτιακού υπουργείου Εξωτερικών, αυτές προήλθαν από «ένα κράτος που αρχικά δεν είχε δει τη συμφωνία και τις λεπτομέρειές της».