Ζητούν… μισό τρισ. από το Instagram για παράνομη συλλογή βιομετρικών δεδομένων

Ως και μισό τρισ. δολάρια θα μπορούσαν θεωρητικά να αξιώσουν περίπου 100 εκατομμύρια χρήστες του Instagram, σύμφωνα με το νόμο, στο πλαίσιο ομαδικής αγωγής κατά της μητρικής εταιρείας, που είναι το Facebook. Οι ενάγοντες κατηγορούν το δημοφιλές μέσο κοινωνικής δικτύωσης ότι συνέλεξε παράνομα, δηλαδή χωρίς τη συγκατάθεσή τους, βιομετρικά δεδομένα.

Συγκεκριμένα, το Instagram διαθέτει εργαλείο προσθήκης ετικετών (tags) στα πρόσωπα φωτογραφιών (face-tagging), και οι ενάγοντες ισχυρίζονται ότι αυτό λειτουργεί με λογισμικό αναγνώρισης προσώπου, ώστε να ταυτοποιούνται οι χρήστες. Στη συνέχεια, όπως ισχυρίζονται, δημιουργείται ένα “μοτίβο προσώπου”, το οποίο αποθηκεύεται στις βάσεις δεδομένων της πλατφόρμας.

Παρόλο που το Instagram συμπεριλαμβάνει τη λειτουργία του face-tagging στους όρους χρήσης, η αγωγή κατηγορεί το μέσο ότι “διαβάζει” αυτόματα τα πρόσωπα των εικονιζόμενων σε μια φωτογραφία, ακόμα κι αν αυτά δεν είναι χρήστες του Instagram και δεν έχουν συναινέσει στους όρους χρήσης. Η διαδικασία αυτή φέρεται να παραβιάζει τη νομοθεσία σε ορισμένες Πολιτείες των ΗΠΑ, όπως το Ιλινόι, σύμφωνα με την οποία απαγορεύεται η συλλογή βιομετρικών δεδομένων (όπως το σχήμα προσώπου) από τις εταιρείες, χωρίς να το γνωρίζουν και να έχουν συναινέσει.

Πιο συγκεκριμένα, οι ενάγοντες αναφέρουν ότι «από τη στιγμή που το Facebook συλλέγει τα προστατευμένα βιομετρικά δεδομένα των χρηστών του Instagram, τα χρησιμοποιεί για να ενισχύσει τις δυνατότητες αναγνώρισης προσώπου σε όλες τις πλατφόρμες που διαθέτει, συμπεριλαμβανομένης και της εφαρμογής του ίδιου του Facebook. Επίσης μοιράζεται τις πληροφορίες αυτές με διάφορα νομικά πρόσωπα. Και όλα αυτά τα κάνει χωρίς να προβαίνει στην απαραίτητη ενημέρωση που απαιτείται από το νόμο». Από την πλευρά της, η εκπρόσωπος του Facebook Στέφανι Ότγουεϊ διέψευσε ότι το Instagram χρησιμοποιεί τη λειτουργία αναγνώρισης προσώπου που διαθέτει η εφαρμογή του Facebook και συνεπώς «η αγωγή είναι αβάσιμη».

Δικαστικό προηγούμενο

Πρέπει να σημειωθεί ότι η ομαδική αγωγή αφορά σε ένα σημαντικό μέρος των χρηστών του Instagram, περίπου 100 εκατομμύρια, τη στιγμή που η πλατφόρμα διαθέτει περίπου 500 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες το μήνα. Κατά το γράμμα του νόμου, θα μπορούσαν να αξιωθούν πρόστιμα από 1000 ως 5000 δολάρια ανά παράβαση για το Facebook, κάτι που θα ανέβαζε το συνολικό ποσό στα 500 δισεκατομμύρια δολάρια.

Εν τω μεταξύ, τον περασμένο μήνα το Facebook ήδη ήρθε σε εξωδικαστικό συμβιβασμό για αγωγή που αφορούσε πάλι στη νομοθεσία του Ιλινόι. Επρόκειτο για αγωγή που ισχυριζόταν πως ένα παρόμοιο εργαλείο face-tagging χρησιμοποιείτο από την εφαρμογή, χωρίς τη συναίνεση των χρηστών. Η εταιρεία πλήρωσε 650 εκατ. δολάρια. Πιθανολογείται ότι η νέα αυτή αγωγή δεν είναι παρά μια προσπάθεια της δικηγορικής εταιρείας να βασιστεί στον παραπάνω συμβιβασμό, ώστε να πετύχει έναν αντίστοιχο. Σε κάθε περίπτωση, η υπόθεση δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς η πολυπλοκότητα των λογισμικών που χρησιμοποιούν οι πλατφόρμες γίνεται όλο και μεγαλύτερη όσο περνούν τα χρόνια.

Είναι ενδεικτικό ότι, πρόσφατα, διάφοροι χρήστες κινητών Apple με λειτουργικό iOS14 είχαν αναφέρει πως, ανοίγοντας το Instagram, άναβε η φωτεινή ένδειξη της κάμερας. Θεωρούσαν λοιπόν ότι το Instagram χρησιμοποιούσε την κάμερα στο “παρασκήνιο” της λειτουργίας του και όχι μόνο όταν το επέλεγε ο χρήστης. Η εταιρεία είχε τότε επισημάνει ότι επρόκειτο για σφάλμα του λογισμικού που θα διόρθωνε το συντομότερο δυνατό.