Μνημείο Μπούζλουντζα: Αναβιώνει ο “ιπτάμενος δίσκος” στην κορυφή του Αίμου

Στα χέρια πανεπιστημιακών συντηρητών βρίσκεται πλέον ο περίφημος “ιπτάμενος δίσκος” ή αλλιώς το Σπίτι του πάλαι ποτέ βουλγαρικού Κομμουνιστικού Κόμματος, στην κορυφή Μπούζλουντζα του Αίμου, στη Βουλγαρία. Σε υψόμετρο πάνω από 1400 μέτρα ήταν το σημείο του πρώτου συνεδρίου του κόμματος το 1891, ενώ το 1971 άρχισε να κτίζεται το μνημείο προς τιμήν του σοσιαλιστικού καθεστώτος.

Τα ιδιαίτερα μωσαϊκά του μνημείου, που ακολουθεί τις νόρμες του αρχιτεκτονικού κινήματος του Μπρουταλισμού, έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον των ανθρώπων της τέχνης. Μέχρι πρότινος ήταν εγκαταλελειμμένο, έχοντας υποστεί βανδαλισμούς με γκράφιτι και ζημιές, αλλά και φθορές από τον καιρό, ενώ δεν είναι πια προσβάσιμο από το κοινό. Αυτό αλλάζει πια, όμως, καθώς συντηρητές από πέντε ευρωπαϊκά πανεπιστήμια αποφάσισαν να επαναφέρουν την παλιά αίγλη του.

Κύριο ρόλο στην προσπάθεια αυτή έχει το ίδρυμα της Βουλγάρας αρχιτέκτονος, Ντόρα Ιβάνοβα, η οποία απέσπασε χορηγία 185.000 δολαρίων από το αμερικανικό ίδρυμα Getty για την κατάρτιση σχεδίου συντήρησης του μνημείου και των μωσαϊκών του. «Δεν πρέπει να καταστρέφουμε ό,τι δημιουργήθηκε σε παλιές περιόδους, είτε μας αρέσουν είτε όχι είτε υπήρξαν τραυματικές, αλλά υπάρχουν για να κρατούν ζωντανές μνήμες, να μας βοηθούν να μάθουμε από τα λάθη του παρελθόντος», δήλωσε στο Reuters.

Να σημειωθεί ότι το 2018, ο οργανισμός πολιτιστικής κληρονομιάς Europa Nostra ενέταξε το μνημείο στη λίστα με τα επτά πιο ευάλωτα μνημεία στην Ευρώπη, θίγοντας την ανάγκη να ανακαινιστεί και να ανοίξει και πάλι για το κοινό. Στο εσωτερικό του Σπιτιού, σε εύρος 900 τ.μ., γίνεται προσπάθεια καθαρισμού των μωσαϊκών, που αναπαριστούν για παράδειγμα τον Μαρξ και τον Λένιν.

Ο κυκλικός τοίχος στον οποίο φτιάχτηκαν έχει διαβρωθεί από τη βροχή και το χιόνι, που μπαίνουν από το μισοδιαλυμένο ταβάνι. Για πάνω από δύο μήνες, η ομάδα της Ιβάνοβα συνέλεξε πλήθος κομματιών από τις τοιχογραφίες και χρησιμοποίησε διάφορα υλικά για την επανατοποθέτηση και στερέωσή τους.

Καμπάνια “μνήμης” για την Μπούζλουντζα

Πριν λίγο καιρό, ολοκληρώθηκε και η πρώτη τεχνική μελέτη, σύμφωνα με την οποία η σταθερότητα του κτιρίου, που έχει καταπονηθεί από την υγρασία που έχει εγκλωβιστεί όλα αυτά τα χρόνια, δεν κινδυνεύει. Όπως ανέφερε, αυτό οφείλεται «εν μέρει και στο σχέδιο δόμησης και τις τεχνολογίες που ήταν ιδιαίτερα προχωρημένες για την εποχή τους». Μάλιστα, η ακουστική των χώρων του είναι ιδιαίτερα «καινοτόμα», σχολίασε ο ερευνητής του Τεχνικού Πανεπιστημίου Σόφιας, δρ. Ραντ Στάνεφ.

Η ομάδα ειδικών δημιούργησε επίσης τρισδιάστατη προσομοίωση του μνημείου χρησιμοποιώντας σαρωτή λέιζερ, ενώ το αμέσως επόμενο διάστημα θα δοθεί στη δημοσιότητα το πλήρες Σχέδιο Συντήρησης και Διαχείρισης. Πέρα από την υλική συντήρηση του μνημείου Μπούζλουντζα, πάντως, οι άνθρωποι που συμμετέχουν στο πρόγραμμα έχουν στόχο να ανοίξει ένας διάλογος για την επαναξιολόγηση της κοινωνικής σημασίας του μνημείου, αλλά και την αξιοποίησή του για τουριστικούς σκοπούς.

Σημειώνεται ότι στην ομάδα συντήρησης συμμετέχουν αρχιτέκτονες, συντηρητές τέχνης, μηχανικοί και άλλοι ειδικοί, μεταξύ άλλων, από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου, τη Σχολή Αρχιτεκτονικής, Πολιτικών Μηχανικών και Γεωδαισίας της Σόφιας, την Ακαδημία Καλών Τεχνών της Δρέσδης και τη Σχολή Εφαρμοσμένων Επιστημών της Βέρνης.