Τι άλλο περιμένει η ΕΕ από τον Ερντογάν; – Μπαράζ προκλήσεων σε Κύπρο

Δεν πρόλαβε να στεγνώσει το μελάνι στην έκθεση της ΕΕ για την Τουρκία και ο Ερντογάν προχώρησε για άλλη μια φορά σε απανωτές προκλήσεις κατά της Κύπρου. Προκλήσεις που παραβιάζουν την πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και παραλλήλως τα ψηφίσματα του ΟΗΕ για την Κύπρο.

Προφανώς σε μια προσπάθεια να επηρεάσει τις πολιτικές εξελίξεις στα Κατεχόμενα, η Τουρκία αποφάσισε την Τρίτη το “άνοιγμα των Βαρωσίων”, επεκτείνοντας την άδεια εισόδου στο παραλιακό μέτωπο της περιοχής. Μια απόφαση, η οποία φέρνει πιο κοντά τα σχέδιά του Ερντογάν για εποικισμό της Αμμοχώστου και έχει προκαλέσει τις έντονες αντιδράσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Σήμερα, στον  απόηχο αυτής της απόφασης, κατέρρευσε ο κυβερνητικός συνασπισμός στα Κατεχόμενα, κάτι που φαίνεται ότι αποτελούσε και τον άμεσο στόχο του Ερντογάν. Η απόφαση, άλλωστε, για το “άνοιγμα των Βαρωσίων” ανακοινώθηκε από κοινού, από τον Τούρκο πρόεδρο και τον υποψήφιο ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας, του πρωθυπουργού Ερσίν Τατάρ. Με προφανή στόχο την εκλογική ενίσχυση του δεύτερου στις επικείμενες εκλογές στο “ψευδοκράτος”.

Έριξε την “κυβέρνηση” ο Ερντογάν 

Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπουργός εξωτερικών των Κατεχόμενων, Κουντρέτ Οζερσάι, ο οποίος είναι επίσης υποψήφιος, αποχώρησε από την τουρκοκυπριακή “κυβέρνηση”, καταγγέλλοντας ότι δεν είχε ενημερωθεί για την απόφαση. Ο ίδιος είχε επιτεθεί νωρίτερα στον Τατάρ, λέγοντας ότι αυτό που ανακοινώθηκε «δεν είναι άνοιγμα του Βαρωσιού, αλλά δηλώσεις για το Βαρώσι». Ο ίδιος είπε ότι δεν υπάρχει απόφαση του λεγόμενου “υπουργικού συμβουλίου” για αλλαγή του καθεστώτος της περίκλειστης πόλης.

Πυρά δέχθηκε ο Τατάρ και από τον ανεξάρτητο υποψήφιο πρόεδρο, Σερντάρ Ντενκτάς, ο οποίος τον κατηγόρησε ότι, με τις δηλώσεις του έχει γίνει «γελοίος» στα μάτια των Τουρκοκυπρίων. Ο Ντενκτάς τόνισε, ότι δεν είναι το ίδιο το άνοιγμα του Βαρωσίου στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου με τρόπο που να αρμόζει στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, με το άρον άρον άνοιγμα ενός μέρους του παραλιακού μετώπου. Χαρακτήρισε επίσης προσβολή για τους Τουρκοκύπριους, ότι οι σχετικές ανακοινώσεις έγιναν από την Άγκυρα.

Κινδύνους από αυτή την ενέργεια βλέπει και ο νυν ηγέτης των Τουρκοκυπρίων, Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος ήταν και ο βασικός στόχος, καθώς οι σχέσεις του με τον Ερντογάν είναι, το τελευταίο διάστημα, κάτι παραπάνω από ψυχρές. Ο Ακιντζί έκανε λόγο για λανθασμένη ενέργεια που φέρνει, διεθνώς, σε δύσκολη θέση τους Τουρκοκυπρίους. Σημείωσε μάλιστα ότι γίνεται πριν τις εκλογές και την ώρα που είναι διατυπωμένη η πρόθεση του ΓΓ του ΟΗΕ να συγκαλέσει, μετά από αυτές, μια άτυπη σύνοδο 5+1 για το Κυπριακό.

Οι πρώτες αντιδράσεις 

Επανέλαβε τέλος τη θέση του ότι «το θέμα του Βαρωσίου πρέπει να αξιολογηθεί όχι ως ένα εμπόδιο στη λύση, αλλά ως στοιχείο που θα συμβάλει στη λύση», τονίζοντας ότι αυτό μπορεί να γίνει «μένοντας εντός του διεθνούς δικαίου και χωρίς να έρθουμε σε αντιπαράθεση με τα ΗΕ». Μια θέση με την οποία δεν συμφωνεί βέβαια ο Ερντογάν, ο οποίος συνεχίζει να χρησιμοποιεί τους Τουρκοκύπριους ως εργαλείο για την επίτευξη των δικών του στόχων.

Στην ενέργεια της Άγκυρας αντέδρασε έντονα το Εθνικό Συμβούλιο της Κυπριακής Δημοκρατίας, επισημαίνοντας ότι παραβιάζει τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ, και ειδικά τα ψηφίσματα 550 (1984) και 789 (1992). Παραλλήλως η Λευκωσία καλεί την Άγκυρα να ανακαλέσει την απόφασή της και να συμμορφωθεί με τα ψηφίσματα.

Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει καταθέσει ήδη προσφυγή στο Συμβούλιο Ασφαλείας και βρίσκεται σε επαφή με τα πέντε Μόνιμα Μέλη του. Σύμφωνα πάντως με τον Κύπριο κυβερνητικό εκπρόσωπο, η Λευκωσία δεν ζητά ένα νέο ψήφισμα, αλλά «επαναβεβαίωση συγκεκριμένων ψηφισμάτων» και της προσήλωσης σε αυτά. Όλα θα εξαρτηθούν, ωστόσο, από τις επαφές των επόμενων ημερών με τα Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ εξέφρασε, μέσω εκπροσώπου του, την ανησυχία του για τις εξελίξεις και τόνισε την ανάγκη να αποφεύγονται μονομερείς ενέργειες, που θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν εντάσεις. Εξέφρασε επίσης «την ετοιμότητά του να συμβάλλει στο να καθίσουν τα μέρη στο ίδιο τραπέζι των συνομιλιών». Ανήσυχος δήλωσε και ο ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, σημειώνοντας ότι «παραμένει απαραίτητος ο πλήρης σεβασμός των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας».

Τραγικοί οι Ευρωπαίοι 

Υποσχέθηκε μάλιστα νέα ανακοίνωση, με την οποία η ΕΕ θα ζητά από την Τουρκία «να σταματήσει αυτή την ενέργεια». Για «περιττό και προκλητικό βήμα» μίλησε και ο εκπρόσωπος της Μέρκελ, με την οποία ο Ερντογάν είχε τηλεδιάσκεψη, λίγες ώρες πριν προχωρήσει στην προκλητική απόφασή του για τα Βαρώσια. «Απαράδεκτη» χαρακτήρισε πάντως, μέχρι στιγμής, την απόφαση του Ερντογάν μόνο η Ρωσία, η οποία είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Το τραγικό με τους Ευρωπαίους είναι ότι αυτή η νέα προκλητική ενέργεια του Ερντογάν γίνεται μόλις λίγες ημέρες μετά το υποτιθέμενο σκληρό μήνυμα που έστειλε στην Άγκυρα το πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Παραβιάζει μάλιστα την απόφαση των Ευρωπαίων ηγετών, οι οποίοι, σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών, Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, «για πρώτη φορά συμπεριέλαβαν  την προστασία των Βαρωσίων στις αποφάσεις» τους. Πάντα κατά τον Έλληνα υπουργό, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θεωρούν στην απόφασή τους ότι «οποιαδήποτε κίνηση στην περιοχή θα αποτελέσει μια μονομερή προκλητική ενέργεια από πλευράς Τουρκίας».

Η κίνηση πάντως έγινε. Και μάλιστα λίγες ώρες, αφότου ο Ερντογάν επιτέθηκε στην ΕΕ, χαρακτηρίζοντας προκατειλημμένη την έκθεση προόδου της Κομισιόν για την Τουρκία και τους Ευρωπαίους ηγέτες «όμηρους των εκβιασμών της Ελλάδας και της Κύπρου». Μετά από αυτά όμως, αν το “πιστόλι” των κυρώσεων, που όπως λένε οι Ευρωπαίοι βρίσκεται πάνω στο τραπέζι, δεν είναι άδειο, κάποιος πρέπει να το σηκώσει. “Αυτός” όμως, μάλλον δεν θα είναι η Μέρκελ …