Οι τρεις λόγοι που θέριεψε η Χρυσή Αυγή – Πώς την ξεδόντιασαν οι θεσμοί

Σκηνή πρώτη: Το 2012 κάθε Κυριακή όλο το καλοκαίρι, από το απόγευμα έως το βράδυ, στην παραλιακή του Σουνίου στο ύψος της Παλαιάς Φώκαιας μία ομάδα νεαρών ατόμων κρατούν επιδεικτικά σημαίες και σύμβολα της Χρυσής Αυγής. Οι επιβάτες στα αυτοκίνητα που σχηματίζουν ουρά για να επιστρέψουν στην Αθήνα κοιτάζουν “δαγκωμένοι”.

Σκηνή δεύτερη: Δεκαπενταύγουστος 2012 σε ένα πανηγύρι στην Άνδρο εμφανίζεται μία ομάδα νεαρών ατόμων. Οι άνδρες φορούν μπλουζάκια και σήματα της Χρυσής Αυγής. Σηκώνονται να χορέψουν, απαιτώντας να αδειάσει η πίστα από τους άλλους. Το πανηγύρι σκοτεινιάζει.

Σκηνή τρίτη: Σεπτέμβριος 2013 στην επέτειο της σφαγής του Μελιγαλά. Χρυσαυγίτες με στολές κάνουν επίδειξη ισχύος στοιχισμένοι σε φάλαγγες και οπλισμένοι με χοντρά κοντάρια. Οι αρχηγοί τους προπηλακίζουν τους υπερήλικες (και κατά τεκμήριο δεξιούς) συγγενείς των νεκρών με σκαιό τρόπο.

Ωραίο σύνθημα το (βγαλμένο από το τραγούδι του Αγγελάκα) αντιφασιστικό «σιγά μη φοβηθώ», αλλά καταδεικνύει ακριβώς αυτό: ο κόσμος φοβόταν. Φοβόταν τους τραμπούκους που εμφανίζονταν ως κοινοβουλευτικό κόμμα και κυκλοφορούσαν ξεδιάντροπα γύρω μας. Φοβόταν την προϊούσα αύξηση της καθημερινής βίας. Φοβόταν την επιφανειακή νομιμότητα να βαδίζει παράλληλα με τον παραστρατιωτικό χαρακτήρα. Φοβόταν τα ποσοστά που έδιναν τη δυνατότητα σε ένα νεοναζιστικό γκρουπούσκουλο να διεκδικεί την τρίτη διερευνητική εντολή σχηματισμού κυβερνήσεως σε δύο εκλογικές αναμετρήσεις.

Από το περιθώριο, τρίτο κόμμα

Τρεις ήσαν οι βασικοί σταθμοί που εκτίναξαν την περιθωριακή ομάδα των ναζί σε τρίτο κόμμα στην ελληνική Βουλή:

Πρώτον: ασφάλεια και παράνομη μετανάστευση. Η πρώτη φορά που η Χρυσή Αυγή κατεγράφη ως εκλογική παρουσία ήταν το Νοέμβριο του 2010 στον Δήμο της Αθήνας με ποσοστό 5,3%. Η κοινωνία, πρέπει να ζει με ασφάλεια. Η ασφάλεια είναι προαπαιτούμενο και για όλα τα άλλα: την αποδοχή του άλλου, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μεταναστών κ.ο.κ. Την ασφάλεια την παρέχει το κράτος δια της αστυνομίας. Αλλιώς το κενό καλύπτει κάποια Χρυσή Αυγή, όπως έγινε στον Άγιο Παντελεήμονα.

Δεύτερον: αντισυστημικό κόμμα. Ενώ κατέρρεε το μοντέλο μίας επίπλαστης αναπτύξεως με δανεικά χρήματα, η Χρυσή Αυγή που “δεν είχε φάει” τόνιζε τον αντισυστημικό της χαρακτήρα. Στην απόγνωση, την παράνοια και τον μηδενισμό που επικρατούσε στη χώρα που έμπαινε πλησίστια στα μνημόνια, έβρισκαν έδαφος να φυτρώσουν κάθε είδους λουλούδια από την άκρα δεξιά έως την άκρα αριστερά.

Τρίτον: αντλώντας νομιμοποίηση. Η παρουσία (και) της Χρυσής Αυγής στο κίνημα των “Αγανακτισμένων” στο Σύνταγμα το 2011 ήσαν η πρώτη νομιμοποίηση στα μάτια της κοινής γνώμης. Ακολούθησαν πολλά επεισόδια, μέσω των οποίων η Χρυσή Αυγή καθιερώθηκε ως τμήμα της μεγάλης εικόνας. Κάποια δεν μπορούσαν να αποφευχθούν. Άλλα ήσαν συνειδητά. Σε κάποιους η Χρυσή Αυγή ήταν χρήσιμη.

Ένα εξαιρετικά κρίσιμο σημείο ήταν ότι στη ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ συνέδεσε πολιτικά με τους Χρυσαυγίτες αφ’ ενός τον πατριωτισμό, αφ’ ετέρου τους πολιτικούς του αντιπάλους στον χώρο της Κεντροδεξιάς και Δεξιάς. Το αποκορύφωμα αυτής της αντιλήψεως ήταν τα όσα ακολούθησαν τη Συμφωνία των Πρεσπών. Όπως σχολίασε δηκτικά ξεκινώντας την ομιλία του στο Σύνταγμα ο Μίκης Θεοδωράκης: «Καλοί μου Έλληνες, αδέρφια μου, φασίστες, ρατσιστές, τρομοκράτες, αναρχικοί, τραμπούκοι…».

Αυτά τα τρία βήματα δεν αναφέρονται τυχαία. Ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος να δούμε νέες Χρυσές Αυγές. Στο κέντρο της Αθήνας (εκεί που ο Κασιδιάρης πήρε στις τελευταίες δημοτικές εκλογές 20%) εξακολουθούν να υπάρχουν οι συνθήκες για δημιουργία ακροδεξιού κόμματος. Επιπλέον, ο ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί την ίδια ισοπεδωτική ρητορική του.

Η αντιμετώπιση της Χρυσής Αυγής

Πώς έπρεπε να αντιμετωπισθεί η Χρυσή Αυγή; Οι ποικιλώνυμοι Αντιφά(δες) ήθελαν (και θέλουν) να αντιμετωπίσουν τη Χρυσή Αυγή στον δρόμο. Στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης από το 1929 έως το 1933, ναζί και ακροαριστεροί μαχαιρώνονταν τα βράδια στους δρόμους των μεγάλων γερμανικών πόλεων. Κινδυνεύσαμε να το δούμε και στην Ελλάδα. Μη ξεχνάμε ότι «ως αντίποινα για τη δολοφονία Φύσσα» (όπως έγραφε η σχετική προκήρυξη) άγνωστοι δολοφόνησαν δύο Χρυσαυγίτες τον Νοέμβριο του 2013 στο Νέο Ηράκλειο.

Απέναντι σε μία οργάνωση που χρησιμοποιεί τους δημοκρατικούς θεσμούς για να αλώσει τη δημοκρατία, η απάντηση μπορεί να προέλθει μόνον μέσα από αυτούς τους θεσμούς. Τα εύσημα πάνε στην κυβέρνηση Σαμαρά που θεώρησε ότι η δολοφονία Φύσσα έδινε στη δημοκρατικά συντεταγμένη Πολιτεία τη δυνατότητα να καθαρίσει το απόστημα.

Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει σε δύο υπουργούς, τον Βαγγέλη Βενιζέλο και τον Νίκο Δένδια, που ενεργοποίησαν τους θεσμούς. Ο χώρος που ο ΣΥΡΙΖΑ προνομιακά αποκαλεί Χρυσαυγίτες (παλαιότερα Γερμανοτσολιάδες!) ήταν αυτός που αντιμετώπισε χωρίς φωνές, αλλά στην πράξη τη Χρυσή Αυγή. Εδώ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπήρχαν και οι συνήθεις φωνές (από πολλούς πολιτικούς χώρους) που έλεγαν ότι δεν πρέπει να αντιμετωπισθεί δικαστικά η Χρυσή Αυγή διότι θα ενδυναμωθεί περισσότερο.

Η αντίδραση του κράτους την περίοδο μετά τη δολοφονία Φύσσα, η καταδίκη των νεοναζί στις κάλπες και τέλος η απόφαση του δικαστηρίου ήσαν νίκες της δημοκρατίας. Χωρίς βία, χωρίς διχασμό, η Χρυσή Αυγή πέρασε ξανά στο ακροδεξιό περιθώριο. Στο χέρι μας είναι να μη δημιουργήσουμε ξανά τις συνθήκες για μία νέα Χρυσή Αυγή.

Τρία υστερόγραφα

Υ.Γ. 1: Παρ’ ότι κυβέρνησε τη χώρα επί 4,5 χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί να μην αντιλαμβάνεται την τεράστια σημασία της διακρίσεως των εξουσιών. Η φωτογραφία με τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ να δηλώνουν θεατρικά εντός της Βουλής ότι «ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΘΩΟΙ» την παραμονή της εκδόσεως της αποφάσεως, ήταν ό,τι καλύτερο μπορούν να έχουν οι συνήγοροι της Χρυσής Αυγής που θα προσφύγουν σίγουρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Υ.Γ. 2: Η απαράδεκτη διάρκεια της δίκης οφείλεται πρωτίστως στο ότι η ηγεσία της Δικαιοσύνης δεν αποφάσισε να απαλλάξει τους συγκεκριμένους δικαστές από τις άλλες υποχρεώσεις τους και δεν βρήκε μία μόνιμη αίθουσα για τη διεξαγωγή της διαδικασίας. Ας μη το λησμονούμε.

Υ.Γ. 3: Το κλίμα που επικρατούσε έξω από τον Άρειο Πάγο την ημέρα της ανακοινώσεως της κρίσεως του δικαστηρίου, με συμμετοχή ακόμη και αρχηγών πολιτικών κομμάτων δεν μας περιποιεί τιμή και δεν ήταν υποστηρικτικό της ευρωπαϊκής αντιλήψεως περί κράτους δικαίου. Η νομοθετική εξουσία οφείλει να επιδεικνύει δημοσίως και εμπράκτως τον σεβασμό της προς την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας.