“Το τέρας της Κασπίας”, σιωπηλός μάρτυρας της σοβιετικής ισχύος (ΒΙΝΤΕΟ)

Στην ακτή της Κασπίας Θάλασσας, κοντά στην πόλη Ντερμπέντ, στο Νταγκεστάν, βρίσκεται εγκαταλελειμμένο ένα επιβλητικό Εκρανοπλάνο, ένα τεράστιο υβριδικό αεροσκάφος της Σοβιετικής Ένωσης, γνωστό και ως το «Τέρας της Κασπίας», όπως το είχαν ονομάσει οι Αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες. Το Εκρανοπλάνο είναι ένα όχημα που μοιάζει με αεροπλάνο αλλά η λειτουργία του βασίζεται αποκλειστικά στην αρχή της επίδρασης του εδάφους. Τα σκάφη αυτά αρχικά εξελίχθηκαν από τη Σοβιετική Ένωση ως στρατιωτικά μεταγωγικά υψηλών ταχυτήτων και οι βάσεις τους ήταν κυρίως στις ακτές της Κασπίας και της Μαύρης Θάλασσας.

Το μεγαλύτερο μπορούσε να μεταφέρει περισσότερους από 100 τόνους φορτίου και θεωρούνταν ένας λαμπρός συνδυασμός της αεροπλοΐας και της θαλάσσιας τεχνολογίας. Τα οχήματα επίδρασης εδάφους (Ground effect vehicles, GEV) πετούν πάνω από οποιαδήποτε επίπεδη επιφάνεια, ενώ το ύψος πτήσης τους πάνω από το έδαφος εξαρτάται από το μέγεθος του οχήματος. Οι Σοβιετικοί κατασκεύασαν πολλά τέτοια υβριδικά αεροσκάφη, αλλά επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν μόνο για μεταφορά εξοπλισμού.

Μόνο ένα προοριζόταν για μάχη. Αυτό λοιπόν το ιπτάμενο όχημα, κάτι μεταξύ πλοίου και ιπτάμενου οχήματος, βρίσκεται σήμερα εγκαταλελειμμένο σε μια ακτή της Κασπίας Θάλασσας. Το Εκρανοπλάνο, Project 903 κλάσης LUN, μεταφερόταν από τη ναυτική βάση του Κασπίσκ στο Ντερμπέντ για να εκτεθεί σε στρατιωτικό μουσείο. Ωστόσο, σύμφωνα με αναφορές, κατά τη μεταφορά του σημειώθηκε ζημιά, παρασύρθηκε στη θάλασσα και πλέον παραμένει ακόμη στην ακτή.

Το Εκρανοπλάνο κατασκευάστηκε από τους Σοβιετικούς το 1986 και εισήλθε σε υπηρεσία με το Στόλο της Μαύρης Θάλασσας το 1987. Το 903 Lun ήταν το πρώτο και μοναδικό Εκρανοπλάνο που λειτούργησε ως πλατφόρμα πυραύλων και προοριζόταν για μάχη. Το Εκρανοπλάνο ζύγιζε 400 τόνους κι είχε οκτώ κινητήρες, ενώ η ανυψωτική του δύναμη της τάξεως των 1.000 τόνων, το εντάσσει μεταξύ των μεγαλύτερων που έχουν ποτέ επιτευχθεί. Το μοντέλο κλάσης Lun είχε ανώτατη ταχύτητα 297 κόμβων (550 χλμ./ώρα). Η βασική σχεδιαστική αρχή των Εκρανοπλάνων είναι ότι η άνωση της πτέρυγας μειώνεται καθώς το επιχειρησιακό υψόμετρο του Εκρανοπλάνου αυξάνεται (φαινόμενο επίδρασης του εδάφους), γεγονός που του παρέχει δυναμική ευστάθεια σε κάθετο άξονα.

Μόλις αναπτύξει ταχύτητα, το Εκρανοπλάνο δεν παραμένει σε επαφή με το νερό και δύναται να κινηθεί πάνω από πάγο, χιόνι ή επίπεδο έδαφος με την ίδια ευκολία. Στη διάρκεια του Ψυχρού πολέμου, τα Εκρανοπλάνα εμφανίζονταν στην Κασπία θάλασσα ως τεράστια, ταχεία αντικείμενα. Το όνομα Θαλάσσιο Τέρας της Κασπίας δόθηκε από τα μέλη των Αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών που εντόπισαν το τεράστιο όχημα, το οποίο έμοιαζε με αεροπλάνο του οποίου είχαν αφαιρεθεί τμήματα των πτερύγων. Μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου το «Τέρας» αναγνωρίστηκε ως ένα από τα πολλά Σοβιετικά στρατιωτικά σχέδια που προορίζονταν να πετούν μερικά μέτρα πάνω από το νερό, εξοικονομώντας ενέργεια και παραμένοντας κάτω από την ύψος κάλυψης των εχθρικών ραντάρ.