Χείρα βοηθείας από τις ΗΠΑ ζήτησε ο Δένδιας

Οι  ΗΠΑ θα ήταν ο ιδανικός εταίρος για να πείσει την Τουρκία να αποδεχτεί τη σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας εκτίμησε ο Νίκος Δένδιας, κατά την τοποθέτησή του στο φόρουμ “EU-US Future”, το οποίο διοργάνωσε η δεξαμενή σκέψης Atlantic Council. Ο υπουργός Εξωτερικών υποστήριξε μάλιστα ότι με ένα τέτοιο ενδεχόμενο, η Αθήνα και η Άγκυρα θα μπορούσαν να λύσουν σχετικά εύκολα τα περισσότερα από τα προβλήματα που δημιουργούν εντάσεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Ο Έλληνας υπουργός στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός ότι η Αθήνα και η Ουάσιγκτον έχουν κοινή αντίληψη σχετικά με το Δίκαιο της Θάλασσας, ενώ αναφέρθηκε και στο παράδειγμα της Σινικής Θάλασσας, όπου οι ΗΠΑ προβάλλουν αντιστάσεις στις κινεζικές αξιώσεις εναντίον των Φιλιππίνων.

Σύμφωνα με τον Νίκο Δένδια, οι ΗΠΑ θα ήταν ο «ιδανικός εταίρος» για να πείσει την Τουρκία ότι η αποδοχή της σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας θα οδηγήσει σε ένα καλύτερο μέλλον και την ίδια. Και αυτό γιατί, όπως είπε, μια τέτοια ενέργεια από την Άγκυρα θα οδηγούσε σε ένα πιο σταθερό μέλλον όλη την ευρύτερη περιοχή, αλλά και στην βελτίωση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων.

Γιατί οι ΗΠΑ μπορούν

Κατά τον υπουργό Εξωτερικών υπάρχουν πολλά παραδείγματα που συνηγορούν σε αυτό. Όπως επισήμανε, οι Ηνωμένες Πολιτείες «διαθέτουν μοχλούς επιρροής στην περιοχή», ενώ «είναι η μόνη δύναμη που επικοινωνεί με ευκολία με σχεδόν όλα τα μέρη». Με βάση τα παραπάνω, ο Νίκος Δένδιας εκτίμησε ότι οι ΗΠΑ «είναι η δύναμη που μπορεί να βελτιώσει τις σχέσεις μεταξύ όλων των μερών στην περιοχή».

Ως υπουργός Εξωτερικών κράτους μέλους της ΕΕ δεν θα μπορούσε βέβαια να αφήσει εκτός την Ευρώπη, για την οποία είπε ότι καλείται να διαδραματίσει, επίσης, έναν ρόλο. Σημείωσε πάντως, ότι η ΕΕ πρέπει να κατανοήσει πως, πέρα από μια μεγάλη οικονομική δύναμη, θα πρέπει να είναι και μια μεγάλη γεωπολιτική δύναμη. Κατέδειξε έτσι εμμέσως, ή τουλάχιστον υπαινίχθηκε, το έλλειμμα ενός ευρωπαϊκού γεωπολιτικού σχεδιασμού για την ευρύτερη περιοχή.

Ο Νίκος Δένδιας στάθηκε ιδιαίτερα στη συνεργασία της Ελλάδας με τις ΗΠΑ, τονίζοντας ότι οι σχέσεις των δύο χωρών εξελίσσονται και ευδοκιμούν γιατί είναι δομημένες πάνω στα ισχυρά θεμέλια κοινών αξίων. Αν και επισήμανε ότι αυτό μπορεί να ακουστεί και ως κοινοτυπία, επισήμανε ότι η επίκληση στις αξίες είναι απαραίτητη σε μια περιοχή, όπου η κοινή αντίληψη για την παγκόσμια τάξη, τους κανόνες δικαίου, την ίδια την δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη.

Ο υπουργός Εξωτερικών δεν έκανε στο σημείο αυτό κάποια ευθεία αναφορά στην Τουρκία, τα θέματα που έθιξε αποτελούν όμως τις αιτίες εντάσεων και τριβών στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά και τα αγκάθια στις ευρωτουρκικές σχέσεις. Και  μιας και όλα τα παραπάνω δεν είναι δεδομένα στη γειτονιά μας, σημείωσε ότι η Αθήνα επιθυμεί να δει ακόμα μεγαλύτερη αμερικανική παρουσία στην περιοχή. Και αυτό  γιατί, όπως τόνισε, η Αθήνα θεωρεί ότι η αμερικανική παρουσία συμβάλει στην εμπέδωση των διεθνών αξιών, τις οποίες ασπάζεται η ελληνική εξωτερική πολιτική.

Η Τουρκία και το αμερικανικό κενό

Ο Έλληνας υπουργός αναφέρθηκε στη συνέχεια στις πολύ καλές σχέσεις της Αθήνας  με τις προηγούμενες αμερικανικές κυβερνήσεις, οι οποίες συνεχίζονται και με την σημερινή κυβέρνηση Μπάιντεν. Στο πλαίσιο αυτό αναφέρθηκε στην υπογραφή της νέας Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) με την κυβέρνηση Τραμπ, καθώς και στις διαπραγματεύσεις για την επικαιροποίησή της, που είναι σε εξέλιξη με την κυβέρνηση Μπάιντεν.

Τόνισε ωστόσο, ότι «η περιοχή χρειάζεται περισσότερη αμερικανική παρουσία και όχι λιγότερη», σημειώνοντας ότι, όταν οι ΗΠΑ αφήνουν ένα κενό, εμφανίζονται άλλες δυνάμεις που επιχειρούν να το καλύψουν. Δυνάμεις που, όπως επισήμανε, δεν μοιράζονται απαραίτητα την δική μας αντίληψη για τη διεθνή τάξη και τη δημοκρατία. Στο σημείο αυτό, υποστήριξε ότι το πρόβλημα με την Τουρκία είναι ότι, με αργό αλλά σταθερό τρόπο, απομακρύνεται από το κεκτημένο της διεθνούς τάξης.

Αυτή η διεθνής τάξη αποτελεί όμως ένα παράδειγμα που προωθείται από την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ είπε ο Νίκος Δένδιας, διευκρινίζοντας ότι «αυτό (το αμερικανικό παράδειγμα) αφορά το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την δημοκρατία, και την συμμετοχή σε μια διεθνή τάξη, η οποία στηρίζεται σε κανόνες». Και  στο σημείο αυτό υποστήριξε ότι τα περισσότερα από τα προβλήματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις «θα μπορούσαν να λυθούν πολύ εύκολα, εάν η Τουρκία αποδεχόταν τη σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας».

Ανέφερε μάλιστα ως χαρακτηριστικό παράδειγμα της άρνησης της Τουρκίας να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις της διεθνούς νομιμότητας, την στάση της στο Κυπριακό. Έτσι, στον απόηχο και των πρόσφατων εξελίξεων, σημείωσε ότι η τουρκική πλευρά επιδιώκει στο Κυπριακό, μία λύση που βρίσκεται ξεκάθαρα εκτός του πλαισίου του Διεθνούς Δικαίου και των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.