Καμπανάκι από τον ΟΗΕ για τη “Σκιώδη Πανδημία”

Σκιώδης Πανδημία. Αυτή την ονομασία έχει η επίσημη 16ήμερη καμπάνια του ΟΗΕ για την Παγκόσμια Ημέρα εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών. Ο λόγος είναι ιδιαίτερα ανησυχητικός: η πανδημία του κορωνοϊού έχει εντείνει τη βία κατά των γυναικών, και ιδίως τα φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας. Σε μια εποχή που τα συστήματα υγείας των χωρών στον κόσμο πιέζονται, ο ΟΗΕ δέσμευσε 25 εκατ. ευρώ από το έκτακτο ταμείο του για την αντιμετώπιση της “σκιώδους πανδημίας”.

Το πρόβλημα της βίας δεν αφορά μόνο σε περιπτώσεις βιασμών ή σωματικής επίθεσης εναντίον γυναικών στο δρόμο, στους χώρους εργασίας ή αλλού, αλλά και στα “καθημερινά” φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας ή μη σωματικής βίας – δηλαδή ψυχολογικής βίας ή παρενόχλησης μέσω διαδικτύου.

Το 2019, υπολογίζεται ότι περίπου 243 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια, 15 ως 49 ετών, βίωσαν σωματική ή σεξουαλική βία από το σύντροφό τους. Με το πρώτο lockdown, τον περασμένο Μάρτιο, τόσο οι γυναίκες όσο και τα παιδιά βρέθηκαν σε ακόμα δυσκολότερη θέση, καθώς τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας αυξήθηκαν, από χώρα σε χώρα, ως και 100%, από τη Βραζιλία και τη Γερμανία ως την Κίνα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει γνωστοποιήσει ο ΟΗΕ:

• Το 35% των γυναικών έχουν βιώσει σωματική ή σεξουαλική βία, μη συμπεριλαμβανομένης της παρενόχλησης. Σε ορισμένες χώρες το ποσοστό αυτό αυξάνεται, ανάλογα και με το νομοθετικό πλαίσιο και το βιοτικό επίπεδο.
• Οι γραμμές υποστήριξης τους περασμένους μήνες αναφέρουν πενταπλάσιο αριθμό περιστατικών, σε κάποιες χώρες. Η έκθεση των γυναικών και κοριτσιών στην ενδοοικογενειακή βία είναι μεγαλύτερη λόγω των μέτρων περιορισμού αλλά και της οικονομικής ανασφάλειας που συνοδεύει την κρίση δημόσιας υγείας.
• Πάνω από 120 χώρες έχουν υιοθετήσει, φέτος, πρόσθετα μέτρα για την υποστήριξη των γυναικών που γίνονται θύματα βίας.

Μικρό ποσοστό ζητά βοήθεια

Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αφορά στο φαινόμενο της βίας κατά των γυναικών δεν είναι μόνο η ατιμωρησία των ενόχων, αλλά και το γεγονός ότι πάνω από το 60% των θυμάτων δεν αναζητούν οποιασδήποτε μορφής βοήθεια. Συνήθως προσφεύγουν σε συγγενικά πρόσωπα ή φίλους, όμως όχι σε θεσμικής μορφής βοήθεια, όπως κοινωνικές υπηρεσίες ή η αστυνομία.

Ακόμα κι αυτό, ωστόσο, είναι πια δυσκολότερο λόγω των προβλημάτων που έχει επιφέρει το lockdown και η πανδημία στη λειτουργία των αρμόδιων υπηρεσιών. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΟΗΕ, για κάθε τρεις μήνες που διαρκεί το lockdown, 15 εκατομμύρια περισσότερες γυναίκες αναμένεται να πέσουν θύματα κάποιας μορφής βίας.

Φέτος, με το σύνθημα “Orange the World: Fund Prevent, Respond Collect”, ο οργανισμός καλεί σε 16 μέρες ακτιβισμού υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών και κατά της βίας με βάση το φύλο. Κατά τη διάρκεια της καμπάνιας αναμένονται δεσμεύσεις από τις αντιπροσωπείες κρατών-μελών για την πρόληψη, αντιμετώπιση και ενημέρωση που απαιτείται ώστε να μειωθούν τα φαινόμενα βίας.

Συμβολικά, μεγάλα μνημεία του κόσμου, όπως οι Πυραμίδες της Αιγύπτου, και δημόσια κτίρια ανά τον πλανήτη θα φωτιστούν με πορτοκαλί χρώμα, συμβολίζοντας ένα «φωτεινότερο μέλλον στο οποίο οι γυναίκες και τα κορίτσια θα ζουν απαλλαγμένα από τη βία». Παράλληλα θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακή εκδήλωση με τη συμμετοχή του γ.γ. του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, και άλλων προσωπικοτήτων, όπως η πρέσβειρα καλής θελήσεως και ηθοποιός Νικόλ Κίντμαν και η βραβευμένη με νόμπελ Ειρήνης, Νάντια Μουράντ.