Μια επανάσταση εντός της Wall Street – Όταν πολλοί μικροί εξοντώνουν λίγους μεγάλους
03/02/2021
Στον απόηχο της μεγάλης σύγκρουσης που ξεσπά μεταξύ των μικροεπενδυτών και των θεσμικών στην Wall Street, η γενική εικόνα που διαμορφώνεται από τα Μίντια εστιάζεται στο γεγονός ότι μία στρατιά μάλλον ασήμαντων (σε μέγεθος κεφαλαίων) επενδυτών επιτυγχάνει αιφνιδιαστικά συντριπτικά πλήγματα εναντίον Hedge Funds, προκαλώντας απώλειες πολλών δισ. δολαρίων.
Κατά την διάρκεια του 2020 προστίθενται στις ΗΠΑ 10 εκατομμύρια νέοι μικροεπενδυτές στα αμερικανικά χρηματιστήρια, μέγεθος υπερδιπλάσιο έναντι του 2019 (4,8 εκατομμύρια). Aνάλογη αύξηση καταγράφεται στην ΕΕ και στη Ρωσία. Ενώ στο προηγούμενο δωδεκάμηνο οι κωδικοί τους πραγματοποιούν μόλις το 10% των μέσων ημερήσιων συναλλαγών, το 2020 εκτοξεύονται στο 29%!
Μόνον σε τρείς διαδικτυακές χρηματιστηριακές εταιρείες συναλλαγών (Charles Schwab, TD Ameritrade, Etrade), οι μικροεπενδυτές αυξάνονται το 2020 κατά 1.580.000 (Charles Schwab 609.000/+58%, TD Ameritrade 608.000/+149%, Etrade 363.000/+169%). Άλλα 3.000.000 προστίθενται στην διαδικτυακή εταιρεία συναλλαγών ROBINHOOD, ενώ ο ιστότοπος REDDIT μετατρέπεται σε πεδίο συντονισμού των μικροεπενδυτών.
Στην πραγματικότητα όμως περιορίζουν την συνηθισμένη διαθεσιμότητα των μετοχών της στην αγορά, με αποτέλεσμα να επηρεάζουν δραστικά την τιμή τους. Στο περιβάλλον της τρομακτικής αβεβαιότητας που επικρατεί λόγω της πανδημίας, οι μικροεπενδυτές αποδεικνύονται ευφυείς, εφαρμόζοντας δοκιμασμένες τακτικές. Ειδικά οι νεαρής ηλικίας ανατρέχουν στα διδάγματα των σπουδών τους, προσέχοντας ιδιαίτερα τα θεμελιώδη μεγέθη των εταιρειών, τις επιδόσεις και την αξιοπιστία τους.
Επενδυτές υψηλού κινδύνου
Αν και παρουσιάζονται συχνά με την μορφή κάποιων ανεκπαίδευτων και τυχάρπαστων παικτών που ανακαλύπτουν στις αγορές ένα νέο κερδοσκοπικό πεδίο, αυτό το στερεότυπο δεν ισχύει. Αντίθετα πρόκειται για άτομα με κοινή λογική και κριτική σκέψη και αυτό στοιχειοθετείται από τα πρώτα δείγματα συμπεριφοράς τους στην περίοδο Μαρτίου-Απριλίου 2020. Τότε εμφανίζονταν μαζικά ως αγοραστές στα χαμηλά επίπεδα των τιμών, με συνέπεια να αποκομίσουν μεγάλα κέρδη.
Όμως σταδιακά, η εξοικείωσή τους με τις συνθήκες των αγορών μετεξέλιξε πολλούς σε επενδυτές υψηλού κινδύνου, που διαβλέπουν ευκαιρίες και πραγματοποιούν συναλλαγές αγοραπωλησιών εντός της ίδιας συνεδρίασης (intraday) ή εντός δύο συνεδριάσεων. Παράλληλα αξιοποιούν και την μόχλευση (leverage) των κεφαλαίων τους, είτε μέσω των περιθωρίων δανεισμού (margin), είτε μέσω των δικαιωμάτων προαίρεσης (options).
Τουλάχιστον το 43% αξιοποιεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο την μόχλευση από τις αρχές της πανδημίας και ευνοούνται από την ισχυρή ανοδική τάση των αγορών, αν και παραμένει να αποδειχθεί εάν και κατά πόσον θα εμφανισθούν εξίσου ικανοί, όταν οι αγορές εμφανίσουν έντονες τάσεις διόρθωσης. Αν και από τα Μίντια προβάλλεται ένας ασφαλιστής, ο Keith Gill, που τοποθετείται στην μετοχή της εταιρείας ψηφιακών παιχνιδιών GAMESTOP τον Ιούλιο 2019, ως το πρόσωπο που κινητοποιεί διαδικτυακά εκατομμύρια μικροεπενδυτές τον Ιανουάριο του 2021 για να επιτεθούν, ο εγκέφαλος του σχεδίου είναι άλλος.
Ο εγκέφαλος της σύγκρουσης
Πρόκειται για τον γνωστό παθολόγο, νευρολόγο και διαχειριστή κεφαλαίων Michael Burry, που αποκτά φήμη και αναγνωρισιμότητα κατά την χρηματοοικονομική κρίση του 2008, στοιχηματίζοντας εναντίον ολόκληρης της αγοράς. Οι έρευνες τότε του Burry στην αγορά ακινήτων και στις αξίες της εποχής, τον οδηγούν στο συμπέρασμα ότι τα ενυπόθηκα δάνεια και οι τιτλοποιήσεις τους με υποκείμενες αξίες τα ακίνητα, έχουν διογκωθεί σε δυσθεώρητα επίπεδα.
Όλα τα ομόλογα που είχαν εκδοθεί στον συγκεκριμένο τομέα αναπόφευκτα θα αντιμετώπιζαν μεγάλες απώλειες, όταν τα αρχικά επιτόκιά τους θα ανέβαιναν, λόγω πιέσεων, ακόμα και μέσα σε μία διετία μετά την έναρξη της διαπραγμάτευσής τους. Οι αυξήσεις επρόκειτο να προκύψουν, λόγω της διαπραγμάτευσής τους σε αξίες χαμηλότερες της ονομαστικής, οπότε το αρχικό επιτόκιο θα ανέβαινε, λόγω μείωσης της αρχικής αξίας αναφοράς του.
Ο άνθρωπος αυτός πείθει μεγάλους επενδυτικούς οίκους, όπως την GOLDMAN SACHS, να του επιτρέψουν τοποθετήσεις του SCION CAPITAL που ελέγχει, σε ασφάλιστρα κινδύνου (credit default swaps-CDS) κατά των τίτλων που θεωρεί επικίνδυνους. Οι επενδυτικές του επιλογές από τον Νοέμβριο 2000 έως το φθινόπωρο του 2008 του αποδίδουν καθαρά κέρδη 489,34%, όταν κατά την ίδια περίοδο ο βασικός αμερικανικός δείκτης S&P 500 αποδίδει μόλις 3%!
Πολιτικό παρασκήνιο
Τον Ιούνιο 2019 ο Burry αναγνωρίζει πως οι μετοχές της ζημιογόνου GAMESTOP έχουν υπερπωληθεί από τους θεσμικούς επενδυτές με προθεσμιακά συμβόλαια (short), οπότε και σπεύδει να αγοράσει, ενημερώνοντας πολλούς για τις επιλογές του. Με δεδομένο ότι οι μικροεπενδυτές συντονίζονται αποτελεσματικότερα από τους θεσμικούς, ο παλαίμαχος διαχειριστής γνωρίζει πως διαθέτει έναν ισχυρό μοχλό για να κινηθεί για μία ακόμα φορά κατά των μεγαθηρίων της αγοράς. Οι φίλοι της έβδομης τέχνης γνωρίζουν το ιστορικό της εξαιρετικής υπόθεσης του 2008, από την κινηματογραφική ταινία του 2015 με τίτλο THE BIG SHORT (Το Μεγάλο Σορτάρισμα), στην οποία ο ηθοποιός Christian Bale υποδύεται τον Michael Burry.
Στο περιθώριο της απίστευτης κίνησης στην μετοχή της GAMESTOP, πολλοί διαβλέπουν και πολιτικό μήνυμα: ένα κίνημα μικροεπενδυτών που συγκρούεται με το κατεστημένο των αγορών, όπως αυτό εκπροσωπείται από τα κεφάλαια διαχείρισης κινδύνων (Hedge Funds) και ειδικά από τα κεφάλαια με δικαίωμα διαπραγμάτευσης μετοχών (Εxchange Traded Funds- ETFs).
Τα τελευταία έχουν την μορφή των γνωστών αμοιβαίων κεφαλαίων, με την διαφορά ότι αντί των μεριδίων, εκδίδουν τίτλους με βάση τις υποκείμενες μετοχές που έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους και στις ρευστοποιήσεις των τίτλων τους. Ανταλλάσσουν στο ποσόν της πώλησης ίσης αξίας μετοχές που επιλέγει ο πωλητής από το χαρτοφυλάκιό τους (στο ελληνικό χρηματιστήριο οι αντίστοιχες είναι οι εταιρείες επενδύσεων χαρτοφυλακίου, χωρίς όμως να παρέχεται δικαίωμα ανταλλαγής μετοχών).
Η αναλγησία του συστήματος
Οι παρασκηνιακοί λόγοι που εξωθούν τους μικροεπενδυτές στην απίστευτη επίθεσή τους επικεντρώνονται σε αρκετές ανισορροπίες, με πρώτη το γεγονός ότι εκατομμύρια άνθρωποι έχουν υποφέρει από την αναλγησία ενός συστήματος, που μεθοδικά παρακωλύει επί σειράν ετών την δημιουργία πλούτου από τους πολλούς. Αυτή η μάζα μικροεπενδυτών έχει αποκλεισθεί από το οικονομικό γίγνεσθαι, αντιμετωπίζοντας ένα μάλλον ζοφερό μέλλον, λόγω της χρηματοοικονομικής κρίσης. Ταυτόχρονα υποφώσκει επί τουλάχιστον μία δεκαετία ένας απίστευτος θυμός για τις επαναλαμβανόμενες “διασώσεις” διαφόρων μεγαθηρίων, τις οποίες, όπως είναι ευνόητο, καλούνται να καλύψουν οικονομικά οι φορολογούμενοι.
Επιπλέον οι κινήσεις των μικροεπενδυτών καταλήγουν συχνά σε απώλειες κυρίως λόγω του ότι οι θεσμικοί επενδυτές και ειδικά τα Εxchange Traded Funds-ETFs, κινούνται ληστρικά εναντίον τους. Χρεώνουν προμήθειες της τάξης του 10% στις αγοραπωλησίες των τίτλων τους, χειραγωγούν ανοδικά ή καθοδικά τις τιμές των μετοχών των εταιρειών που εντάσσουν στα χαρτοφυλάκιά τους και καλούν σε αυξήσεις κεφαλαίων, όταν οι συνθήκες των αγορών απειλούν την επιβίωσή τους.
Η μάχη της GAMESTOP, δεν αποτελεί μόνον μία ακόμα διαμαρτυρία κατά της Wall Street, όπως λόγου χάρη το κίνημα του 2011-2012 με σύνθημα την κατοχή της από τους πολίτες (Occupy Wall Street) και αφετηρία ομάδες αντι-καταναλωτών και οικολόγων. Οι άνθρωποι που κατέχουν την εξουσία κατά κανόνα παρακολουθούν προσεκτικά την αντίδραση των πολιτών και των κινημάτων διαμαρτυρίας, ώστε να διασφαλίσουν την πολιτική τους επιβίωση.
Στόχος η εξόντωση
Όταν συγκρούονται ή όταν υπαναχωρούν, πάντοτε αναδύεται κάποια εξέλιξη, με βασικό στόχο να αποσοβηθούν μεγαλύτερες πολιτικές ρήξεις. Όμως η συγκεκριμένη σύγκρουση δεν αποβλέπει σε κάποιο συμβιβασμό ή σε αμοιβαία οφέλη. Αντίθετα κινείται με σκοπό την εξόντωση του στόχου. Η γνωστή και μη εξαιρετέα CITY προειδοποιεί πριν εκδηλωθεί η επίθεση πως υπάρχουν Εxchange Traded Funds-ETFs με έκθεση μεγαλύτερη του 3% στο σύνολο του ενεργητικού τους λόγω των προθεσμιακών υπερπωλήσεων. Ο πίνακας των επικίνδυνων θεσμικών που δημοσιοποιεί, ενημερώνει ουσιαστικά τους μικροεπενδυτές για τους πιθανούς στόχους τους, ώστε να προχωρήσουν σε συγκεκριμένες επιλογές.
Η γενική δοκιμή αυτού του τύπου επιθέσεων πραγματοποιείται πάντως στην υπερπωλημένη μετοχή της HERΤZ, μετά την ανακοίνωση της προσφυγής του ομίλου στον πτωχευτικό κώδικα (Chapter 11) για να προστατευθεί από τους πιστωτές του. Τότε, η τιμή της μετοχής υποχωρεί απότομα κατά 30% (τέλη Μαΐου), αλλά με την μαζική έφοδο των μικροεπενδυτών, κυρίως μέσω της διαδικτυακής εταιρείας συναλλαγών Robinhood, η τιμή υπερδιπλασιάζεται έως τα μέσα Ιουνίου. Αν και οι ζημίες των θεσμικών επενδυτών δεν είναι σοβαρές, κανείς δεν διαβλέπει τον σκοπό της επίθεσης, που αποδίδεται γενικά σε κάποιους κερδοσκόπους μικροεπενδυτές.
Τεράστιες απώλειες
Μέχρι στιγμής τρία Εxchange Traded Funds-ETFs (MELVIN CAPITAL, POINT72, D1) αντιμετωπίζουν ζημίες της τάξης των 19 δισ. δολαρίων, ενώ το XRT, έχει απωλέσει στις ρευστοποιήσεις των μετοχών του το 95% του ενεργητικού του. Το BLOOMBERG εκτιμά πως οι συνολικές απώλειες από την εκρηκτική άνοδο της τιμής της μετοχής GAMESTOP κατά 1.500% σε διάστημα δύο εβδομάδων θα φθάσουν τα 70 δισ.
Ταυτόχρονα το MELVIN CAPITAL που έχει απωλέσει το 30% του ενεργητικού του, διασώζεται με εισφορά για την αγορά μετοχών αξίας 2,75 δισ. από τους πλούσιους Steve Cohen και Ken Griffin. Η ROBINHOOD, μετά την αναστολή διαπραγμάτευσης των μετοχών της GAMESTOP από το δίκτυό της, χωρίς την έγκριση των χρηματιστηριακών αρχών, αλλά με την σιωπηρή συναίνεση της Wall Street, αντιμετωπίζει μαζικές αγωγές που ίσως οδηγήσουν στην πτώχευσή της.
Η GOOGLE ταυτόχρονα σπεύδει να διαγράψει 100.000 αναρτήσεις διαμαρτυρίας για την απαράδεκτη συμπεριφορά της διαδικτυακής εταιρείας συναλλαγών κατά παράβαση κάθε κανόνα δεοντολογίας, ενώ τα τεκταινόμενα παρακολουθεί στενά και ο Λευκός Οίκος, προσπαθώντας να προβλέψει τις επόμενες κινήσεις.
