Νικητές και ηττημένοι του πολέμου στη Συρία

του Μένιου Τασιόπουλου  – 

Ο πόλεμος τόσο στο Ιράκ όσο και στη Συρία βαίνει προς το τέλος του, όσον αφορά τουλάχιστον στο Ισλαμικό Κράτος. Έχει ηττηθεί στα πεδία των μαχών και επιστρέφει στα μονοπάτια της τρομοκρατίας. Ο κίνδυνος για τις δυτικές χώρες παραμένει και ίσως μεγαλώνει, αλλά το στρατηγικό διακύβευμα, η απόκτηση κράτους, έχει χαθεί για τους τζιχαντιστές.

Αναμφισβήτητος νικητής του πολέμου στη Συρία είναι ο Άσαντ. Στέκει ακόμη όρθιος, εκεί, στην γκρεμισμένη και ρημαγμένη Δαμασκό. Οι εχθροί του δεν κατάφεραν να τον ανατρέψουν. Κατάφεραν, όμως, να ανατρέψουν την προηγούμενη κατάσταση πραγμάτων, σε μια καινούργια, περισσότερο ρευστή. Τα σύνορα έχουν καταλυθεί και νέα δεδομένα έχουν προκύψει, με νέες ζώνες επιρροής, που ψάχνουν μια νέα γεωπολιτική ισορροπία.

Μαζί με τον Άσαντ, νικητές είναι και ο Πούτιν, το Ιράν και η σιιτική Χεζμπολάχ του Λιβάνου. Οι δυνάμεις, δηλαδή, που κράτησαν το καθεστώς Άσαντ όρθιο. Ως εκ τούτου, η Ρωσία έχει επιστρέψει δυναμικά και σε πλεονεκτική θέση στη Μέση Ανατολή. Και μάλιστα, έχει επιστρέψει, όχι μέσα από την κλασική διαδρομή των Βαλκανίων, αλλά απευθείας.

Από την άλλη πλευρά, νικητές είναι και οι Κούρδοι της Συρίας, οι οποίοι έχουν αναγνωριστεί από όλους ως δύναμη-κλειδί στον πόλεμο εναντίον των τζιχαντιστών και ουσιαστικά ελέγχουν ένα μεγάλο τμήμα της βόρειας Συρίας. Πόδι στη Συρία, σε στρατιωτικό επίπεδο, έχει βάλει και η Τουρκία.

Βάση διαπραγματεύσεων

Τα όσα έχει επιτύχει η κάθε πλευρά στο στρατιωτικό επίπεδο, θα είναι, βεβαίως, η βάση των διαπραγματεύσεων για τις διευθετήσεις που θα καθορίσουν το νέο καθεστώς της περιοχής. Τίποτα, ωστόσο, δεν έχει κριθεί κατά τρόπο οριστικό και αμετάκλητο. Το πολιτικό-διπλωματικό παιχνίδι, όμως, έχει ήδη αρχίσει.

Στο Σότσι,στο θέρετρο της παλιάς σοβιετικής νομενκλατούρας, ο Πούτιν παρουσίασε προ ημερών την τριπλή «εγκάρδια συμμαχία» με την Τουρκία και το Ιράν. Εξαρχής, φάνηκε ότι ο Ερντογάν δεν είναι διατεθειμένος να επιδείξει ευελιξία στο Κουρδικό. Από την άλλη πλευρά, έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί τα πράγματα στη Συρία, βιώσιμη λύση που δεν συμπεριλαμβάνει με κάποιον τρόπο τους Κούρδους δεν υπάρχει.

Εάν η τουρκική αδιαλλαξία συνεχιστεί, είναι ζήτημα χρόνου να αρχίσουν οι ζυμώσεις διεθνώς για το νέο “Ανατολικό Ζήτημα”. Σε αντίθεση με τη Ρωσία και το Ιράν, που έχουν μια συνέπεια στη στρατηγική τους, η Τουρκία του Ερντογάν στέκει μετέωρη μεταξύ Δύσης και Ανατολής κατά τρόπο που μπορεί να μετατραπεί σε μπούμερανγκ.

Η ισχυροποίηση της παρουσίας του σιιτικού Ιράν στη Συρία έχει δημιουργήσει μια αντισυσπείρωση: το Ισραήλ παίζει πλέον δυνατά, αφενός με το σουνιτικό  Ισλάμ, αφετέρου με τον κουρδικό παράγοντα. Αυτός είναι ένας πρόσθετος λόγος ανησυχίας για την Άγκυρα.