Τι λέει το πόρισμα του Ευρωκοινοβουλίου για τα Panama Papers

Τις φιλόδοξες συστάσεις της εξεταστικής επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενέκρινε την Τρίτη η Ολομέλεια, σχετικά με την φορολογική απάτη στην ΕΕ μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου των Panama Papers. Η ψηφοφορία αυτή ολοκληρώνει το 18μηνο έργο της ειδικής εξεταστικής επιτροπής, η οποία δημιουργήθηκε τον Ιούνιο του 2015.

Τα έγγραφα του Παναμά είναι 11.5 εκατομμύρια εμπιστευτικά έγγραφα που διέρρευσαν και παρέχουν λεπτομερείς πληροφορίες για πάνω από 214.000 εταιρείες offshore που απαριθμούνται από τον εταιρικό πάροχο υπηρεσιών Mossack Fonseca στον Παναμά. Αποκαλύπτουν πληροφορίες για την ταυτότητα μετόχων και διευθυντών εταιρειών. Δείχνουν επίσης με ποιο τρόπο οι πλούσιοι, μεταξύ των οποίων και δημόσιοι αξιωματούχοι, κρύβουν τα χρήματά τους αποφεύγοντας τον δημόσιο έλεγχο.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τις συστάσεις τις επιτροπής με 492 ψήφους υπέρ, 50 κατά και 136 αποχές. Τα μέτρα συγκαταλέγονται στις 211 συστάσεις της εξεταστικής επιτροπής (επιτροπή PANA)  του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου «για τη διερεύνηση καταγγελλόμενων παραβιάσεων και περιπτώσεων κακοδιοίκησης κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ σε σχέση με τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, τη φοροαποφυγή και τη φοροδιαφυγή» (PANA).

Όπως δήλωσε ο εισηγητής Jeppe Kofod (Σοσιαλιστές, Δανία): «Χρειαζόμαστε μια αλλαγή στην ευρωπαϊκή φορολογική πολιτική για την καταπολέμηση των φορολογικών παραδείσων, της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής. Αυτό είναι πλέον ξεκάθαρο για μένα μετά τους 18 μήνες που πέρασα εξετάζοντας μυστικά έγγραφα.»

Το τελικό πόρισμα περιλαμβάνει συστάσεις για δημόσια μητρώα με τα ονόματα των πραγματικών δικαιούχων και μέσα στήριξης των καταγγελτών. Σημειώνεται ότι για να φτάσουν στο εν λόγω πόρισμα τα μέλη της επιτροπής, όπως ανέφερε ο  εισηγητής Petr Ježek (Φιλελεύθεροι, Τσεχία) βασίστηκαν στις αποκαλύψεις των δημοσιογράφων με στόχο να εξεταστεί η σχετική νομοθεσία της ΕΕ και η εφαρμογή της και να παρουσιαστούν αξιόπιστες συστάσεις σχετικά με τον τρόπο καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής.

“Σήμερα πετύχαμε τους στόχους αυτούς” πρόσθεσε ο Petr Ježek, “τους επόμενους μήνες θα πρέπει να συνεχίσουμε να πιέζουμε για την εφαρμογή των συστάσεων.»

Οι προτάσεις της επιτροπής του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου

Μεταξύ των σημαντικότερων συστάσεων της εξεταστικής επιτροπής είναι και οι εξής: «Τυποποιημένα, τακτικά επικαιροποιημένα, δημόσια και διασυνδεδεμένα μητρώα πραγματικών δικαιούχων σε επίπεδο ΕΕ, για όλα τα μέρη εμπορικών και μη εμπορικών εμπιστευμάτων, φορέων εμπιστευματικής διαχείρισης, ιδρυμάτων και παρεμφερών νομικών μορφωμάτων».

Η κατάρτιση νέων κανόνων για τους διαμεσολαβητές, όπως δικηγόροι και λογιστές, που συμμετέχουν σε πρακτικές επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού και ρυθμίσεις για τους φορολογικούς διαμεσολαβητές, με τις οποίες «θα τους παρέχονται κίνητρα για να απέχουν από τη φοροδιαφυγή και τη φοροαποφυγή».

Η επιτροπή εισηγήθηκε να υιοθετηθεί ένας κοινός διεθνής ορισμός για το τι συνιστά υπεράκτιο χρηματοοικονομικό κέντρο (OFC), φορολογικό παράδεισο και περιοχή δικαιοδοσίας όπου επικρατεί το απόρρητο.

Επίσης στην ίδια λογική πρότεινε να συμφωνηθεί το τι συνιστά μη συνεργάσιμη φορολογική δικαιοδοσία και χώρα υψηλού κινδύνου. Επιπλέον εισηγείται την πρόβλεψη για «μέσα στήριξης των καταγγελτών προκειμένου να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική προστασία τους και η επαρκής οικονομική στήριξή τους».

“Πυρά” ευρωβουλευτών κατά κρατών-μελών

Σημειώνεται ότι οι ευρωβουλευτές εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους για το γεγονός ότι πολλά από τα κράτη μέλη της ΕΕ περιλαμβάνονται στα έγγραφα του Παναμά και για την «έλλειψη πολιτικής βούλησης ορισμένων κρατών μελών να προχωρήσουν με την επιβολή της νομοθεσίας και τις μεταρρυθμίσεις που θα μπορούσαν να επιφέρουν ουσιαστικές αλλαγές».

Ως εκ τούτου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτείνει την «επιβολή, σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών, πιο αποτελεσματικών, αποτρεπτικών και αναλογικών κυρώσεων κατά τραπεζών και διαμεσολαβητών που εμπλέκονται εν γνώσει τους, εσκεμμένα και συστηματικά σε παράνομα φορολογικά συστήματα ή συστήματα νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες» μια μόνιμη εξεταστική επιτροπή ακολουθώντας το μοντέλο του Κογκρέσου των ΗΠΑ

Οι όποιες αποφάσεις για την ευρωπαϊκή νομοθεσία που αφορά την φορολογική πολιτική λαμβάνονται επί του παρόντος μόνο με απόλυτη ομοφωνία μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Οι ευρωβουλευτές ζητούν να αντικατασταθεί η ομοφωνία από την ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο. Ζητούν επίσης να ολοκληρωθεί η απαραίτητη μεταρρύθμιση της Ομάδας «Κώδικας δεοντολογίας» για τη φορολογία των επιχειρήσεων κατά τρόπο που θα επαναπροσδιορίσει ριζικά τη δομή διακυβέρνησης και τη διαφάνειά της.

Η έκθεση και οι συστάσεις της ειδικής εξεταστικής επιτροπής θα διαβιβαστούν τώρα στο Συμβούλιο και την Κομισιόν προς εξέταση.