Κλειδί η έγκαιρη ολοκλήρωση της 4ης αξιολόγησης

Η ολοκλήρωση της 4ης αξιολόγησης θα ανοίξει τον κύκλο των διαπραγματεύσεων για την αναδιάρθρωση του χρέους και για το καθεστώς στη μεταμνημονιακή εποχή.

Γράφει ο Κώστας Μελάς  – 

Η 4η αξιολόγηση αρχίζει με τον ερχομό των “θεσμών”. Προβλέπονται 88 τελευταίες μνημονιακές απαιτήσεις, οι οποίες θα πρέπει να κλείσουν μέχρι το Μάιο. Θα πρέπει να κλείσουν τα πάντα εγκαίρως για να τηρηθεί το ορόσημο που έθεσε στο τελευταίο Eurogroup ο Επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί. Ο λόγος για την επίτευξη, έως την υπουργική σύνοδο της 21ης Ιουνίου, συνολικής συμφωνίας που θα επιτρέψει την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, την έναρξη των συνομιλιών για το χρέος και για την επόμενη μέρα.

Οι θεσμοί προγραμματίζουν να μείνουν στην Αθήνα περίπου μία εβδομάδα, καθώς θα πρέπει να δώσουν αναφορά στο EuroWorkingGroup της 1ης Μαρτίου, το οποίο έχει στην ατζέντα του τα σενάρια για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Η σχετική συζήτηση αρχίζει άμεσα (1η Μαρτίου), όταν σύμφωνα με ενημέρωση του υπουργείου Οικονομικών θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα των τεχνικών συζητήσεων για το χρέος που έχουν εντατικοποιηθεί από την αρχή του έτους.

Μεταξύ των νέων 88 νέων μνημονιακών απαιτήσεων το σημαντικότερο είναι αυτό του Μεσοπρόθεσμου Προϋπολογισμού (2019-2022) που πρέπει να ψηφίσει η Βουλή το αργότερο μέχρι τον Μάιο. Σ’ αυτόν περιλαμβάνονται το τελικό μείγμα μείωσης του αφορολόγητου και των συντάξεων τα έτη 2019-2020, καθώς και τα αντίμετρα που φιλοδοξεί να εφαρμόσει η κυβέρνηση.

Αλλά και στα υπόλοιπα 87 προαπαιτούμενα περιλαμβάνεται μία σειρά από παρεμβάσεις που έχουν δημοσιονομικό αντίκτυπο. Γι’ αυτόν τον λόγο πρέπει να συμφωνηθούν εγκαίρως. Μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται οι παρεμβάσεις για την αλλαγή των αντικειμενικών αξιών (και την πιθανή προσαρμογή του ΕΝΦΙΑ), η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, η ενίσχυση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, η περαιτέρω συγκράτηση της δαπάνης για την Υγεία, συγκεκριμένα βήματα για την μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του κράτους προς ιδιώτες και ο εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας για τη φορολογία επιχειρήσεων. Περιλαμβάνεται και μία λίστα μεταρρυθμίσεων με υψηλό βαθμό δυσκολίας: ένα πολύ ασφυκτικό πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και παρεμβάσεων στην αγορά ενέργειας, αλλά και τομών στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών.

“Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης”

Πέρα από τις μνημονιακές απαιτήσεις, υπάρχουν και οι εθνικές πρωτοβουλίες. Σύμφωνα με τα όσα είπε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος σε ομιλία του στο Ευρωκοινοβούλιο, η ελληνική πλευρά δεσμεύεται να ανακοινώσει το δικό της “Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης” έως το τέλος Απριλίου. Παράλληλα, όπως ανέφερε ο Πιέρ Μοσκοβισί, το σχέδιο αυτό (που θα γίνει σε συνεργασία με τους θεσμούς) θα πρέπει να ενταχθεί το ταχύτερο δυνατό στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο. Δηλαδή στη διαδικασία επιτήρησης των κρατών-μελών της ΕΕ ως το πρώτο βήμα για τη χάραξη του μεταμνημονιακού πλαισίου εποπτείας που επίσης θα πρέπει να κλείσει τον Ιούνιο.

Ένα από τα μηνύματα του τελευταίου Eurogroup είναι ότι οι θεσμοί απαιτούν να υλοποιηθούν όλα μέχρι κεραίας, χωρίς την παραμικρή έκπτωση. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να τελειώσει με τις μνημονικές δεσμεύσεις, αλλά και με τις δικές της πρωτοβουλίες στις τακτές ημερομηνίες, προκειμένου να έχει ελπίδες για ένα θετικό αποτέλεσμα στις διαπραγματεύσεις για το καθεστώς μετά τη λήξη του 3ου Μνημονίου. Επομένως γίνεται αντιληπτή η μεγάλη σπουδαιότητα της 4ης αξιολόγησης. Από το πόσο γρήγορα θα ολοκληρωθεί, θα φανεί με σαφή τρόπο η συνέχεια.

Το ζήτημα του ελληνικού χρέους αποτελεί έναν ακρογωνιαίο λίθο της όλης διαπραγμάτευσης. Υπάρχουν οι δηλώσεις του Κλάους Ρέγκλινγκ, οι οποίες, υπό μια έννοια, περιγράφουν το πλαίσιο: εάν οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους χρειαστεί περαιτέρω ελάφρυνση χρέους, η Ευρωζώνη είναι προετοιμασμένη για αυτό το ενδεχόμενο, ανέφερε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης σε ομιλία του στο Τόκιο.

Δεν παρέλειψε, βεβαίως, να συμπληρώσει ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή μέτρων ελάφρυνσης του χρέους είναι η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων. Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι οι τεχνικές συζητήσεις για το χρέος επικεντρώνονται στον μηχανισμό που θα συνδέει την αποπληρωμή του με τον ρυθμό ανάπτυξης της Ελλάδας, στο πλαίσιο που όρισε η πρόταση της Γαλλίας.

“Αν κριθούν αναγκαίες”!

Η φράση «αν κριθούν αναγκαίες» που ακολουθεί τις δεσμεύσεις των δανειστών αναφορικά με τις αποφάσεις για τις παρεμβάσεις στο ελληνικό χρέος, ενυπάρχει στο σκεπτικό των αναλύσεων των διεθνών οίκων που συνοδεύουν τις αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας. Παράλληλα, τα κείμενα σκιαγραφούν την άμεση σύνδεση που υπάρχει ανάμεσα στις παρεμβάσεις αυτές και στη νέα γενιά από προαπαιτούμενα, όπως προτείνεται να ονομάζονται στην μεταμνημονιακή εποχή.

Άλλωστε, είναι κοινό μυστικό μεταξύ των “θεσμών” ότι η ειδική (υβριδική ή ολιστική, όπως την ονοματίσουν) μεταμνημονιακή εποπτεία που υφαίνεται για την Ελλάδα θα είναι το αντίτιμο των παρεμβάσεων για το χρέος, οι οποίες και δεν θεωρούνται προς το παρόν δεδομένες! Πάντως εξακολουθεί να διακρίνεται καθαρά ότι οι δανειστές δεν πρόκειται να εγκαταλείψουν επ’ ουδενί το όπλο του χρέους.

Με απλά λόγια θα συνεχίσουν την ίδια λογική που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε «κι άλλες μνημονιακές μεταρρυθμίσεις με αντάλλαγμα την αναδιάρθρωση του χρέους». Συνεπώς, αν η Ελλάδα συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις που διέπονται από τη λογική του Μνημονίου, τίθεται το εξής ερώτημα: οι μεταρρυθμίσεις που επικαλείται η κυβέρνηση ότι θα ενταχθούν στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης κατά πόσον θα μπορούν να κινηθούν εκτός αυτής της λογικής;