Διαπραγματεύσεις για την 4η αξιολόγηση με φόντο το χρέος

Αναζωπυρώνονται οι συζητήσεις και οι διεργασίες σχετικά με την έξοδο της Ελλάδας από τα μνημόνια και τα μέτρα που θα ληφθούν για το χρέος, με αφορμή και τις επαφές της ελληνικής κυβέρνησης με τους επικεφαλής των θεσμών για την πορεία της 4ης αξιολόγησης. Οι επαφές αυτές είναι προγραμματισμένες για την Τετάρτη και αφορούν πρωτίστως τις ιδιωτικοποιήσεις, την αγορά ενέργειας και τα θέματα της δημόσιας διοίκησης.

Κυβερνητικοί παράγοντες αναφέρουν ότι το κείμενο της συμφωνίας με τους θεσμούς σε τεχνικό επίπεδο (staff level agreement) συντάσσεται ήδη από τα τεχνικά κλιμάκια, ενώ αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών σημειώνει ότι οι επαφές σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων βαίνουν καλώς και «δείχνουν διάθεση για επίλυση των διαφορών». Εκτιμά μάλιστα ότι αυτό είναι ένα καλό σημάδι για την επίτευξη συμφωνίας έως το Eurogroup, στις 24 Μαΐου, κάτι που αποτελεί και στόχο της κυβέρνησης.

Σε αυτήν την ημερομηνία επικεντρώνει και το ΔΝΤ. Ο διευθυντής του ευρωπαϊκού τομέα Πολ Τόμσεν δηλώνει ότι το Ταμείο χρειάζεται συμφωνία για το ελληνικό χρέος στο Eurogroup της επόμενης εβδομάδας. «Χρειαζόμαστε πραγματικά μία συμφωνία στο Eurogroup την επόμενη εβδομάδα», είπε ο Τόμσεν σε συνέντευξή του στο CNBC, προσθέτοντας ότι αν συμβεί αυτό «θα έχουμε αρκετό χρόνο για να ενεργοποιήσουμε το πρόγραμμα και να συμπέσει με το υπόλοιπο του προγράμματος του ESM (Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας)».

Ο ίδιος, αν και αναφέρει ότι «υπάρχουν ακόμη κάποιες διαφορετικές εκτιμήσεις για την ανάπτυξη μεσοπρόσθεσμα», ανάμεσα στην ΕΕ και το ΔΝΤ, αναγνωρίζει ότι «τους τελευταίους μήνες υπάρχει μία σημαντική μείωση των διαφορών». Και εξειδικεύοντας προσθέτει ότι «συζητούμε έναν μηχανισμό για παροχή μεγαλύτερης ελάφρυνσης χρέους στην περίπτωση που η ανάπτυξη είναι ασθενέστερη από αυτή που περιμένουν οι Ευρωπαίοι εταίροι μας».

Οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ

Την ίδια ώρα, στα αποτελέσματα της έκθεσής του για τις οικονομικές προοπτικές της Ευρώπης (Regional Economic Outlook for Europe) που δόθηκε στην δημοσιότητα την Τρίτη, το ΔΝΤ επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις που είχε κάνει για την ελληνική οικονομία, κατά την Εαρινή Σύνοδό του στην Ουάσινγκτον, πριν από έναν μήνα.

Το Ταμείο υπολογίζει σε ένα σημαντικό κλείσιμο της ψαλίδας στο ελληνικό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών και αποδίδει αυτήν την εκτίμηση στην μείωση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος. Διαπιστώνει, ωστόσο, ότι η Ελλάδα έχει αρνητική καθαρή επενδυτική θέση σε σχέση με το εξωτερικό ισοζύγιο συναλλαγών. Και είναι αυτός ο λόγος, για τον οποίο -σημειώνει- η ελληνική οικονομία πρέπει να αυξήσει την παραγωγικότητα της, ώστε να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της.

Σε ό,τι αφορά το ΑΕΠ εκτιμά για φέτος μεγέθυνση της τάξεως του 2% από 1,4% που ήταν το 2017. Για το 2019 όμως προβλέπει ελαφρά μείωση του ποσοστού μεγέθυνσης, εκτιμώντας ότι θα κινηθεί στο 1,8%. Θετικές είναι οι εκτιμήσεις του και για την ανεργία, καθώς προβλέπει σταθερή υποχώρηση στο 19,8% για το 2018 και στο 18% για το 2019, από 21,5% που είχε καταγραφεί το 2017.

Αντιθέτως, σταθερό εκτιμά ότι θα παραμείνει το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών για το 2018 (0,8% του ΑΕΠ το 2017), το οποίο θα μειωθεί στο 0,6% το 2019. Τέλος ισοσκελισμένο εκτιμά ότι θα παραμείνει το δημοσιονομικό ισοζύγιο, ενώ το δημόσιο χρέος από 181,9% του ΑΕΠ το 2017 θα ανέλθει στο 191,3% του ΑΕΠ το 2018, για να υποχωρήσει στο 181,8% του ΑΕΠ το 2019!

Τι θα γίνει με το χρέος  

Παρά τις θετικές, σε γενικές γραμμές, εκτιμήσεις του, το ΔΝΤ διστάζει να αποφασίσει την συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα, καθώς υπάρχουν διαφωνίες με την Γερμανία σχετικά με τον αυτόματο μηχανισμό αναδιάρθρωσης του χρέους. Το Ταμείο ζητά έναν απολύτως αυτόματο μηχανισμό, ενώ το Βερολίνο επιμένει στον πολιτικό λόγο που πρέπει να έχει η γερμανική Βουλή για την όποια μελλοντική αναδιάρθρωση.

Αν και η κατάσταση σχετικά με το θέμα παραμένει ρευστή και τα δεδομένα αλλάζουν από εβδομάδα σε εβδομάδα, αξιωματούχος του ελληνικού υπουργείου Οικονομικών ανέφερε ότι το αργότερο έως την 1η Ιουνίου το ΔΝΤ θα έχει αποσαφηνίσει οριστικά τις προθέσεις του.

Αισιόδοξος, παρά τον σκεπτικισμό του ΔΝΤ, εμφανίζεται και ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις, ο οποίος διεμήνυσε από τις Βρυξέλλες ότι είναι «ζήτημα μηνών» η απόφαση για τα μέτρα περαιτέρω ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Μάλιστα όταν ρωτήθηκε για το χρονοδιάγραμμα λήψης της σχετικής απόφασης είπε: «Τον Μάιο-Ιούνιο, αφού η Ελλάδα βγαίνει από το πρόγραμμα τον Αύγουστο».

Και αν δεν μπει το ΔΝΤ;

Τι θα γίνει όμως αν τελικά το ΔΝΤ δεν μπει στο ελληνικό πρόγραμμα; Το πρώτο ερώτημα που ανακύπτει από ένα τέτοιο ενδεχόμενο αφορά το πώς θα δοθεί στις αγορές το απαραίτητο σήμα ότι το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο. Σε αυτό το ερώτημα, κυβερνητικοί παράγοντες στην Αθήνα συνιστούν υπομονή και παραπέμπουν στα μέτρα για το χρέος, τα οποία -όπως αναφέρουν- θα εφαρμοστούν εμπροσθοβαρώς με τη λήξη του προγράμματος, τον Αύγουστο.

Προκύπτει ωστόσο και ένα δεύτερο ζήτημα που αφορά τα προαπαιτούμενα, τα οποία έθεσε το ΔΝΤ. Αν τελικά το Ταμείο δεν μπει στο πρόγραμμα θα υλοποιηθούν η περικοπή των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου 2019 και η μείωση του αφορολόγητου από την 1η Ιανουαρίου 2020; Σε αυτό το σημείο έχει την σημασία της η εκτίμηση του Ντομπρόβσκις ότι πλέον γίνεται ολοένα και πιο σαφές, πως η συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα δεν προϋποθέτει και τη χρηματοδότηση από την πλευρά του Ταμείου. Άρα μπορεί να παραμένει ως τεχνικός σύμβουλος, θέτοντας όρους και προϋποθέσεις και κάνοντας αξιολογήσεις.

Σε κάθε περίπτωση πάντως η επόμενη κομβική ημερομηνία για τα ελληνικά ζητήματα είναι η 21η Ιουνίου, όποτε έχουμε σύνοδο του Eurogroup. Μέχρι τότε, όπως εκτιμούν πηγές στο υπουργείο Οικονομικών, θα έχει ολοκληρωθεί το σύνολο των 88 προαπαιτούμενων της 4ης αξιολόγησης και θα επιδιωχθεί να κλείσουν οι συμφωνίες για το χρέος, αλλά και για την μεταμνημονιακή παρακολούθηση.