Μέχρι τον Σεπτέμβριο θα ξέρουμε για το Κυπριακό

Οι εξελίξεις στο φυσικό αέριο με τις γεωτρήσεις που θα γίνουν αργότερα αυτό τον χρόνο, οι πιέσεις που υπάρχουν για την Eιρηνευτική Δύναμη του ΟHE και οι αποφάσεις που θα λάβει ο Γενικός Γραμματέας, Αντόνιο Γκουτέρες, για τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό συνθέτουν το σκηνικό που διαμορφώνεται σήμερα με χρονικό ορίζοντα τον Σεπτέμβριο. Παράλληλα με όλα αυτά υπάρχουν και τα διαδραματιζόμενα στην περιοχή, αλλά και στη μετεκλογική Τουρκία. Με βάση τις εξελίξεις που αναμένονται, η πρόθεση που υπάρχει είναι να ξεκαθαρίσει το τοπίο τον Σεπτέμβριο, εάν θα υπάρξει νέα προσπάθεια στο Κυπριακό ή όχι.

Πληροφορίες αναφέρουν πως χώρες που εμπλέκονται στις διεργασίες υποστηρίζουν ότι ούτως ή άλλως θα πρέπει να υπάρξει νέα προσπάθεια καθώς έτσι θα ξεκαθαρίσει πλήρως το τοπίο. Εάν υπάρχει, δηλαδή, προοπτική συμφωνίας στο Κυπριακό, διαφορετικά να εγκαταλειφθούν οι προσπάθειες ή να παγώσουν μέχρι νεωτέρας. Είναι σαφές πως η μπάλα βρίσκεται στα πόδια του Γενικού Γραμματέα, ο οποίος όμως δεν μπορεί να παραγνωρίσει τη μεγάλη εικόνα και τα όσα επηρεάζουν το Κυπριακό.

Δύο εξελίξεις θα κινηθούν παράλληλα για κάποιο χρονικό διάστημα: Η μία είναι η κάθοδος στην περιοχή της απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ, για να καταγράψει προθέσεις/διαθέσεις εμπλεκομένων. Η άλλη είναι οι διεργασίες για την ανανέωση της θητείας της Eιρηνευτικής Δύναμης του ΟΗΕ.

Ημερολογιακά, η κάθοδος στην Κύπρο της κ. Λουτ, θα προηγηθεί μερικών 24ώρων της έγκρισης του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για την Eιρηνευτική Δύναμη (γύρω στις 26 Ιουλίου). Είναι προφανές πως θα επιχειρηθεί από την αξιωματούχο του Διεθνούς Οργανισμού διασύνδεση των συζητήσεων για την επανέναρξη της διαδικασίας των διαπραγματεύσεων με την ανανέωση της θητείας της Eιρηνευτικής Δύναμης του ΟΗΕ για έξι ακόμη μήνες.

Η παρουσία της στην περιοχή μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά για όσους επιμένουν στην άμεση σύνδεση της ανανέωσης των όρων εντολής της Δύναμης με την πολιτική διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού καθώς θα συζητείται επανάληψη διαπραγματεύσεων. Μπορεί, όμως, να χρησιμοποιηθεί από τον ΟΗΕ προτάσσοντας για μιαν ακόμη φορά τον μπαμπούλα της αποχώρησης ή αλλαγής των όρων εντολής της Δύναμης. Ανεξαρτήτως ποια τακτική θα ακολουθήσει η κ. Λουτ, οι Αμερικανοί φαίνεται ότι θα επιμείνουν στη θέση τους για αλλαγές και δεν αποκλείεται να θέσουν κάποια ουρά στο ψήφισμα, που θα λειτουργήσει πιεστικά για τη Λευκωσία.

Τα πάντα για την ενέργεια

Όπως για παράδειγμα, μια μικρότερης διάρκειας θητεία ή νέα αναθεώρηση. Είναι προφανές πως οι ΗΠΑ θέλουν να συνδέσουν την πορεία του Κυπριακού με την παρουσία της ΟΥΝΦΙΚΥΠ και σε αυτό βρίσκουν πολλούς συμμάχους.

Στην ατζέντα είναι και η θέση να διαδραματίζει περισσότερο πολιτικό ρόλο παρά στρατιωτικό η Eιρηνευτική Δύναμη του ΟΗΕ. Κάποια βήματα γίνονται προς αυτή την κατεύθυνση, με τον ΟΗΕ να τονίζει την ανάγκη να ενισχύσει την «κοινωνία των πολιτών». Σημειώνεται πως παρασκηνιακά υπήρξαν και υπάρχουν πρωτοβουλίες για να μειωθεί το στρατιωτικό σκέλος της Eιρηνευτικής Δύναμης του ΟΗΕ και να αυξηθεί η Αστυνομία. Κι αυτό γιατί διά της Αστυνομίας θα ενισχυθούν και διευκολυνθούν «δικοινοτικές επαφές».

Είναι πρόδηλο πως όλες οι διεργασίες συνδέονται εκ των πραγμάτων με τα ενεργειακά ενόψει της γεώτρησης που προγραμματίζει εντός του έτους η ExxonMobil στο οικόπεδο 10. Για να αποφευχθεί ένταση, που θα προκληθεί από ενδεχόμενη αντίδραση της Τουρκίας, οι εμπλεκόμενοι, περιλαμβανομένων και των Αμερικανών, επιδιώκουν να υπάρξει νέα προσπάθεια τον Σεπτέμβριο στο Κυπριακό.

Πέραν από όλα αυτά, το μείζον είναι η στάση που θα τηρήσει η Τουρκία. Είναι προφανές πως ο Ερντογάν δεν πρόκειται να διαφοροποιήσει τις θέσεις του και θα επιμένει στην αδιέξοδη πολιτική του. Από τη συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα και του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δεν προέκυψε οτιδήποτε που να αλλάζει την εικόνα. Αντίθετα, ήταν και σε ό,τι αφορά το Κυπριακό δύσκολη η συζήτηση. Για να μην ξεκόψουν την όποια συζήτηση, παραπέμφθηκε στους υπουργούς Εξωτερικών, Κοτζιά και Τσαβούσογλου, η περαιτέρω ανίχνευση των προθέσεων στο θέμα της Ασφάλειας.
Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο Ερντογάν, βρισκόμενος την περασμένη Τρίτη στα κατεχόμενα, διαμήνυσε πως εάν θα υπάρξει νέα προσπάθεια θα είναι η τελευταία.

Μια άλλη πορεία

«Εάν λυθεί (το Κυπριακό) θα λυθεί. Εάν όχι, τότε το τι θα γίνει από τούδε και στο εξής θα πρέπει να το σκεφτούν και εκείνοι, εμείς θα κάνουμε το βήμα μας», είπε. Είναι σαφές πως ο ΟΗΕ να ξεκαθαρίσουν σε ποια βάση συζητούν οι εμπλεκόμενοι, καθώς έχουν φθάσει μηνύματα στη Νέα Υόρκη «για μιαν άλλη πορεία», παραπέμποντας σε δύο κράτη ή συνομοσπονδία. Αυτό θα είναι το πρώτο που θέλουν να ξεκαθαρίσουν, όπως και τη θέση τους έναντι του πλαισίου Γκουτέρες. Εσχάτως από τον ΟΗΕ ακούγεται και η θέση, που εκφραζόταν πάντα από τους Τούρκους, για το τι θα γίνει σε περίπτωση αποτυχίας. Ποια θα είναι, δηλαδή, η επόμενη ημέρα μιας νέας αποτυχίας.

Η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, Φεντερίκα Μογκερίνι, θα συναντηθεί με την απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ, την πρώτη εβδομάδα Σεπτεμβρίου. Αυτό σημαίνει πως η έκθεση της Αμερικανίδας αξιωματούχου του Διεθνούς Οργανισμού θα υποβληθεί στον Αντόνιο Γκουτέρες, παραμονές της μετάβασης στη Νέα Υόρκη όλων των εμπλεκομένων στην έδρα του ΟΗΕ για τη σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης.

Η Τζέιν Χολ Λουτ που, ειρήσθω εν παρόδω, αποτελεί επιλογή της ειδικής αντιπροσώπου των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, Ελίζαμπεθ Σπέχαρ, θα ταξιδεύσει στο τρίγωνο Λευκωσία (οι συναντήσεις θα γίνουν στις 23 Ιουλίου), Αθήνα και Άγκυρα ενώ θα μεταβεί και στο Λονδίνο. Δεν προβλέπεται για την ώρα ότι θα πραγματοποιήσει δεύτερο γύρο επαφών, εκτός κι εάν τούτο το επιβάλλει η ανάγκη και οι εξελίξεις.