Στον δρόμο για το Γκάο – Η εμπλοκή της Γαλλίας (και της Ελλάδας) στο Σαχέλ

Οι ειδήσεις προέρχονταν από την μακρινή υποσαχάρια Αφρική και ως εκ τούτου, λόγω της απόστασης, άργησαν να εμφανιστούν, στις πραγματικές τους διαστάσεις, στα γαλλικά και εν γένει στα “δυτικά” Μέσα Ενημέρωσης. Στα τελευταία αυτά κυριαρχούσε, εδώ και πολλά χρόνια τώρα, ένα σταθερό σενάριο: στρατεύματα από την Γαλλία κυρίως, και άλλες ευρωπαϊκές ή αφρικανικές χώρες βρίσκονται στην περιοχή του Σαχέλ για να στηρίξουν τις εκεί κυβερνήσεις στην προσπάθεια αναχαίτισης του ακραίου ισλαμισμού.

Τους τελευταίους μήνες, όμως, το σενάριο αυτό παρουσιάζει ρωγμές. Πρώτον, οι κυβερνήσεις, τα καθεστώτα δηλαδή που κυβερνούν τις εκεί χώρες, μετά από οκτώ χρόνια γαλλικής και ευρωπαϊκής “στήριξης” παρουσιάζονται σαθρά, όσο ποτέ άλλοτε, βυθισμένα στη διαφθορά και στις εσωτερικές διαμάχες, κάτω από την διαρκή απειλή του επόμενου πραξικοπήματος ή της γενικής ανυποληψίας.

Δεύτερον, οι κοινωνίες των χωρών αυτών αυτονομούνται ως προς την κεντρική εξουσία, αντιδρούν, κινούνται, οπλίζονται και δείχνουν πλέον να μην συμβιβάζονται με εξελίξεις που καθημερινά υποβαθμίζουν τους όρους της ζωής τους, χωρίς να τους υπόσχονται τίποτε καλύτερο. Η ρευστότητα αυτή δείχνει να μετασχηματίζεται σε αντιγαλλικές και αντιδυτικές κινητοποιήσεις, ενίοτε με την δυναμική εξέγερσης.

«Tεράστιο αντιγαλλικό αίσθημα»

Αυτά που συνέβησαν λίγες ημέρες νωρίτερα αντικατοπτρίζουν τις παραπάνω εξελίξεις. Μια γαλλική στρατιωτική φάλαγγα με εκατό περίπου οχήματα, πέρασε τα σύνορα από την Μπουρκίνα Φάσο προς τον Νίγηρα κατευθυνόμενη προς το Μάλι, την περιοχή Γκάο, όπου βρίσκεται το κέντρο των γαλλικών επιχειρήσεων. Η φάλαγγα αντιμετώπισε στην πορεία της πλήθος αντιγαλλικών εκδηλώσεων.

Στην περιοχή Τέρα του δυτικού Νίγηρα υποχρεώθηκε να ανακόψει την πορεία της, καθώς συνάντησε μαζική, μαχητική διαδήλωση με έκδηλα αντιγαλλικά και αντι-ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά. Η δύναμη πολιορκήθηκε κυριολεκτικά για αρκετές ημέρες από τους διαδηλωτές. Η προκλητική διέλευση γαλλικών μαχητικών αεροπλάνων σε χαμηλό ύψος μάλλον εξαγρίωσε τους τελευταίους.

Η πολιορκία εξελίχθηκε σε ανοικτή σύγκρουση, στην οποία σκοτώθηκαν (κατά τα πρακτορεία ειδήσεων) τρεις διαδηλωτές και τραυματίστηκαν τουλάχιστον δεκαοκτώ – πολλοί από αυτούς χαροπαλεύουν. Το γαλλικό κανάλι France24, μίλησε για «τεράστιο αντιγαλλικό αίσθημα» μέσα στον πληθυσμό του Νίγηρα, γιατί στο Μάλι τα πράγματα είναι μάλλον χειρότερα.

Εμπλοκή Γαλλίας (και Ελλάδας) στο Σαχέλ

Οι νέες αυτές συνθήκες υποχρεώνουν το Παρίσι να ξανασκεφθεί τους όρους της εκεί παρουσίας γαλλικών στρατευμάτων. Το επίσημο αφήγημα, ότι δηλαδή οι γαλλικές δυνάμεις βρίσκονται εκεί για να αντιμετωπίσουν “συμμορίες τρομοκρατών”, δεν στέκει πλέον, καθώς είναι σαφές ότι η παρουσία ευρωπαϊκών στρατευμάτων συναντά την εχθρότητα ολοένα και μεγαλύτερου μέρους των εκεί κοινωνιών. Πρόκειται για κοινωνίες πολυπληθείς, το Μάλι έχει 20 εκατομμύρια κατοίκους, ο Νίγηρας 23, η Μπουρκίνα Φάσο πάνω από 20, και αφάνταστα –για τα δυτικά μέτρα– νεανικές. Περισσότερο από το 50% του πληθυσμού τους έχει ηλικία μικρότερη των 19 χρόνων.

Μπροστά στη νέα κατάσταση οι επιλογές της Γαλλίας είναι δύο. Είτε η άμεση απεμπλοκή από το όλο ζήτημα και η απόσυρση όλων των στρατιωτικών δυνάμεων, είτε η διεθνοποίηση, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του ΝΑΤΟ ή διαμέσου “διμερών” διακρατικών συμφωνιών, της στρατιωτικής επέμβασης σε αυτά τα κράτη. Το θέμα της αποστολής ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων στο Σαχέλ τέθηκε, αξίζει να το επισημάνουμε, στο πλαίσιο “διμερούς” συμφωνίας της Ελλάδας με την Γαλλία.

Όπου, εκτός από την καταβολή από την πρώτη επτά ή οκτώ δις ευρώ στην πολεμική βιομηχανία της δεύτερης, προβλεπόταν, στο περί “αμοιβαίας συνδρομής” παράρτημα και η αποστολή ελληνικών δυνάμεων στο Σαχέλ! Δεν νομίζω ότι στην συνηθισμένη από “ετεροβαρείς συμφωνίες” Ελλάδα των τελευταίων (μόνο;) χρόνων θα βρει κάποιος τίποτε το παράξενο στην συμφωνία αυτή!

Το θέμα είναι ότι το δυτικό στρατόπεδο δεν αντέχει μια επανάληψη της φυγής από το Αφγανιστάν και μάλιστα στην Αφρική. Οι Ρώσοι είναι εκεί, οι Κινέζοι επίσης. Άρα, οι πιέσεις για να βρεθούν Έλληνες στρατιώτες στην αφιλόξενη αυτή ζώνη δεν προέρχονται μόνο από την Γαλλία του Μακρόν. Σε τελευταία ανάλυση, ελληνικά μάχιμα τμήματα βρίσκονται ήδη στην Σαουδική Αραβία στην βάση ακόμα πιο σαθρών επιχειρημάτων.

Η κάθε δε κακή αρχή προαναγγέλλει την ακόμα χειρότερη συνέχεια. Γιατί στην Σαουδική Αραβία, σε αντάλλαγμα των στρατιωτικών υπηρεσιών, μπορεί –αμφίβολο αλλά δεν ξέρεις– να δοθεί κανένα επικερδές συμβόλαιο σε κάποια “ελληνική” κατασκευαστική εταιρεία. Για το Σαχέλ θα ήταν προϊόν άρρωστης φαντασίας μια τέτοια ελπίδα. Και επιπλέον η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη από ουράνιο. Φαίνεται πως αυτό υπάρχει άφθονο στις άτυχες αυτές χώρες.