Γιατί δεν θα πέσει ο πληθωρισμός

Ο Παύλος Χρηστίδης στο debate της ΕΡΤ με τους 5 υποψήφιους για την ηγεσία του ΚΙΝΑΛ ήταν αυτός που έβαλε το μαχαίρι στο κόκκαλο για μια σειρά τραγικών καταστάσεων που αντιμετωπίζουν οι νέοι με αιχμή την αμοιβή των 3,5 ευρώ την ώρα… Και σωστά, αφού έτσι, ούτε μπορεί ο νέος να φύγει από την οικογενειακή στέγη, ούτε να δώσει λύση στο δημογραφικό, ούτε να κάνει όνειρα για το αύριο.

Λίγες μέρες νωρίτερα από την δραματική ατάκα του Χρηστίδη, ο εκ των σημαντικότερων Ελλήνων επιχειρηματιών Σπύρος Θεοδωρόπουλος, στο βήμα του Fortune CEO Initiative 2021, έκανε λόγο για «άγριο πληθωρισμό» με αυξήσεις τιμών 400% στα φυτικά λιπαρά, έως 60% στα υλικά συσκευασίας, 18% στη ζάχαρη, 15% στο κακάο και έως 60% στα δημητριακά. Ως εκ τούτου, είπε, πως οι επιχειρήσεις δεν μπορούν παρά να ανεβάσουν τουλάχιστον 10% τις τιμές τους. Επισήμανε δε πως για να μη γίνει διαρθρωτικός, ο πληθωρισμός δεν πειράξει στους μισθούς, αλλά αυτό –εκτίμησε– δεν θα αποφευχθεί.

Και οι δύο έχουν δίκιο. Εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι η εκτίμηση του Θεοδωρόπουλου πως δεν θα αποφευχθεί η αύξηση των μισθών κι έτσι ο πληθωρισμός θα αποκτήσει δομικά χαρακτηριστικά που θα αρχίσουν να αυτοτροφοδοτούνται. Άλλωστε, ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης έχει προαναγγείλει αύξηση 2% στον κατώτατο μισθό από 1.1.2022 και μία δεύτερη αύξησή του μέσα στη χρονιά ανάλογα με τις συνθήκες της οικονομίας.

Ένας πληθωρισμός θα μας σώσει

Βέβαια, τα 3,5 ευρώ την ώρα που κατήγγειλε ο Χρηστίδης, ισχύουν για τους ταλαίπωρους ντελιβεράδες και πάρα πολλούς εργαζόμενους. Όμως, υπάρχει και η αφανής πλευρά των πραγμάτων, όπου σε πάρα πολλές ειδικότητες στα 3,5 ευρώ φανερά προστίθεται άλλο 1,5 ή 2 ή και 3 μαύρα. Κι έτσι κρατιέται η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα που τελικά έχει ένα πραγματικό κόστος 1000-1200 το άτομο και το οποίο κόστος δεν περνάει στα νούμερα της ΕΛΣΤΑΤ. Όπως άλλωστε δεν περνάνε τα 7-8 ευρώ την ώρα που παίρνουν οι καθαρίστριες στα νησιά μετά την εργασία για τα ένσημα σε κάποιο ξενοδοχείο ή τα 25 ευρώ που παίρνει ο ηλεκτρολόγος για να σου αλλάξει μία πρίζα.

Κατόπιν όλων αυτών και με δεδομένη την έκρηξη των τιμών στην ενέργεια, μπορούμε βάσιμα να εικάσουμε ότι η τουριστική βιομηχανία της χώρας θα ανεβάσει αισθητά τις τιμές. Η τάση αυτή που φάνηκε ήδη στο καλοκαίρι του 21, τροφοδοτείται από το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι αποφεύγουν να πάνε διακοπές σε χώρες που δεν εμπνέουν εμπιστοσύνη στην διαχείριση του Covid-19.

Αν η τρέχουσα εικόνα της Ελλάδας με την πρωτιά στους θανάτους και τον πρωταθλητισμό στους ανεμβολίαστους διατηρηθεί την άνοιξη, τότε, πολλά κακά μπορεί να συμβούν. Εμείς πάντως προσφάτως είχαμε επισημάνει ότι «Ένας πληθωρισμός θα μας σώσει» καθώς ο πληθωρισμός θα διευκολύνει την παραγωγή μεγάλων πλεονασμάτων. Κι αυτό το ξέρει ο κ. Μητσοτάκης, όπως άλλωστε και η κα Λαγκάρντ…

Στην ευρωζώνη ο πληθωρισμός έτρεχε τον Νοέμβριο με 4,9%, με το κόστος της ενέργειας να είναι 27,4% πάνω σε σχέση με το 2020 που επίσης είχε σημειωθεί αύξηση 23,7%. Ο γερμανικός πληθωρισμός πιάνει το 5,2% που ήταν το επίπεδο πριν 30 χρόνια. Παρ΄όλα αυτά, η κα Λαγκάρντ παραμένει ψύχραιμη έναντι των πιέσεων που δέχεται από τους βόρειους για αύξηση των επιτοκίων και επιστροφή στην υπεράσπιση του στόχου για 2% πληθωρισμό το χρόνο.

Γιατί δεν θα πέσει ο πληθωρισμός

Η Λαγκάρντ θεωρεί ότι ο πληθωρισμός θα πέσει το ΄22 γιατί ο κύριος παράγοντας που τον επηρεάζει είναι η ενεργειακή κρίση (+55-60%) και όχι τα επιτόκια που δεν σκοπεύει να τα αυξήσει, γιατί η ΕΚΤ δεν αντιδρά στα βραχυπρόθεσμα φαινόμενα. Εκτιμά λοιπόν ότι αυτό που θα παίξει ρόλο στον πληθωρισμό είναι η περιβόητη “ενεργειακή μετάβαση”.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο όμως είναι πιο ανήσυχο, ιδιαίτερα λόγω της επέλασης της παραλλαγής Όμικρον του κορονοϊού και συνέστησε στην Fed και στις ΗΠΑ, όπου ο τιμάριθμος γύρισε στο υψηλό προ 31 ετών, να αυξήσει τα επιτόκια και να περιορίσει τις αγορές assets.
Το σίγουρο είναι ότι ο πληθωρισμός δεν θα υποχωρήσει εάν δεν αποκατασταθεί η ροή των αλυσίδων τροφοδοσίας και αν η κλιματική κρίση δεν συνεχίσει να προκαλεί ζημιές στην αγροτική παραγωγή και φυσικά αν δεν υπάρξει ισορροπία στις τιμές της ενέργειας.

Συνεπώς, η υποχώρηση του πληθωρισμού θα αργήσει και φυσικά όταν ισορροπήσει αυτό θα συμβεί σε ένα άλλο και όχι στο παλιό επίπεδο τιμών. Ένας παράγοντας που δεν αξιολογείται ιδιαίτερα σε αυτή τη φάση είναι η συνειδητοποίηση των κυβερνήσεων πως χρειάζεται να αποκτήσουν μια σχετική αυτονομία-αυτάρκεια σε ορισμένα είδη κυρίως στα τρόφιμα. Αυτή η συνειδητοποίηση θα μεταφραστεί σε πολιτικές που εκ των πραγμάτων θα έχουν ως ένα βαθμό πληθωριστικό χαρακτήρα.

Μέσα σε αυτό το κλίμα και την ένεση αβεβαιότητας της Όμικρον, η εκτύπωση χρήματος θα συνεχιστεί για να συντηρηθεί η ανάκαμψη και η κατοχύρωση της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης που εμπεριέχει και την πράσινη μετάβαση. Τα ωρομίσθια και οι μισθοί δεν πρόκειται να μείνουν αμετάβλητοι. Ήδη στη Γερμανία η νέα τρικομματική κυβέρνηση έχει αποφασίσει την αύξηση του κατώτατου μισθού της στα 12 ευρώ ανά ώρα, από τα 9,60 που είναι και τον Ιούλιο του ΄22.-