Ο Μπέρνι Σάντερς ξανασταυρώνεται

«Η Άκρα Αριστερά χάνει», «O δημοκρατικός σοσιαλισμός απειλεί τις μειονότητες», «Ο Μπέρνι Σάντερς και η μιζέρια του σοσιαλισμού», «Ο Στρατός του Μπέρνι χάνει», «Γιατί το πρόγραμμα Madicare for All δεν τραβάει για τις ενδιάμεσες εκλογές». Αυτοί είναι λίγοι μόνο τίτλοι από τα αναρίθμητα δημοσιεύματα των μεγάλων ΜΜΕ στις ΗΠΑ για την πορεία της Αριστεράς στις εκλογές. Δεν είναι τίτλοι της μακαρθικής περιόδου στις ΗΠΑ του 1950 αλλά του Αυγούστου του 2018. Ο Γερουσιαστής Μπέρνι Σάντερς, οι αριστεροί, οι προοδευτικοί και οι σοσιαλιστές στις ΗΠΑ δέχονται μια δριμύτατη επίθεση εν όψει των ενδιάμεσων εκλογών. Τα ΜΜΕ που στηρίζουν Δημοκρατικούς (της φράξιας Κλίντον και Ομπάμα), αλλά και Ρεπουμπλικάνους, έβγαλαν τα σφυριά.

Στο δίκτυο CNN έχει σημάνει συναγερμός. “Μερικοί Δημοκρατικοί ανησυχούν ότι οι προοδευτικοί σπρώχνουν το κόμμα στην Άκρα Αριστερά” λέει το ρεπορτάζ του δημοσιογράφου Miguel Marquez. Άραγε είναι τόσο κακό να κινηθεί το Δημοκρατικό Κόμμα προς προοδευτικές ιδέες (progressivism), ξεφεύγοντας από τον κατεστημένο φιλελευθερισμό (liberalism) της Κλίντον; Ο “Kόκκινος Φόβος (Red Scare) του 1920 και του 1950 επιστρέφουν στις ΗΠΑ, στριμώχνοντας στις γωνίες με αιχμηρά “δόρατα” όποιον ψελλίσει οτιδήποτε μιλάει για Αριστερά.

Στις προκριμματικές εκλογές του 2016 είχαν βγει όλα τα ισχυρά ΜΜΕ, διατυμπανίζοντας την συντριβή του Σάντερς. Οι υπερσύνεδροι τότε, έχοντας το δικαίωμα να υποστηρίξουν όποιον υποψήφιο θέλουν, ανεξαρτήτως αν τον ψήφισε κόσμος στην πολιτεία του, ακόμα και στο τελικό στάδιο στήριξαν την Κλίντον. Η ισχύς τους είναι πολύ μεγάλη, διότι αποτελούν το 20% των εκλεκτόρων που βγάζουν υποψήφιο για πρόεδρο.

Το ουσιαστικό εδώ είναι ότι τον (αντι)-Δημοκρατικό αυτόν θεσμό τον απαρτίζουν οι παλιές κατεστημένες καραβάνες του κόμματος (πρώην Γερουσιαστές, Πρόεδροι κτλ). Συνεπώς, λειτουργούν ως φραγμός σε υποψηφίους που φέρνουν «ανατρεπτικές ιδέες», όπως ο μίστερ Μπέρνι. Όταν ρώτησαν τον υπερσύνεδρο Howard Dean γιατί στήριξε την τελευταία στιγμή την Κλίντον, ενώ ο Σάντερς συγκέντρωσε περισσότερες ψήφους στο Βερμόντ εκείνος απάντησε: “Οι υπερσύνεδροι δεν αντιπροσωπεύουν τον λαό… Θα κάνω αυτό που νομίζω ότι είναι σωστό για τη χώρα“.

Εύστοχα σχολίασε σε συνέντευξή του ο Σάντερς, ότι ουσιαστικά επρόκειτο για “στέψη” και όχι για εκλογή της Κλίντον. Μετά τη νίκη του Τραμπ, το πανίσχυρο Newsweek επέρριψε ουσιαστικά ευθύνες στους προοδευτικούς ψηφοφόρους του Σάντερς για τη “σοκαριστική νίκη” του Τραμπ επί της Κλίντον.

Αντι-αριστερή ρητορική

Η αντι-αριστερή ρητορική βασίζεται στην εξωπραγματική υπόσχεση των προοδευτικών υποψηφίων για καθολική και δωρεάν πρόσβαση στην υγεία και στην παιδεία. Με λίγα λόγια που θα βρούν 37 τρισ. δολάρια οι αριστεροί για ένα τέτοιο πρόγραμμα-μαμούθ, λένε. Το ποσό αυτό όμως, καλύπτει μια 10ετία, ενώ με το παρόν σύστημα, όπως σημειώνεται στο ιστορικό περιοδικό FAIR, είναι κατά 2 τρισ. φθηνότερο από αυτό που εφαρμόζεται σήμερα στις ΗΠΑ! Είναι άραγε τόσο ακριβό το “Medicare for All” που θα σώσει εκατομμύρια ζωές, προσφέροντάς τους ποιότητα, μπροστά στο κόστος των τελευταίων πολέμων που εξαπέλυσαν Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί, το οποίο αγγίζει τα 5 τρισ. δολάρια (2000-2017).

Τα κατεστημένα ΜΜΕ διατυμπανίζουν την ήττα της Αριστεράς και των προοδευτικών. Βεβαίως και έχουν σημειωθεί ήττες προοδευτικών υποψηφίων, ωστόσο τα ΜΜΕ καλλιεργούν όχι μόνο την εικόνα της αριστερής ήττας, αλλά στιγματίζουν την Αριστερά ωσάν πολιτική «λέπρα». Είναι, όμως, αυτή η πραγματική εικόνα; Είναι αλήθεια ότι οι ενδιάμεσες εκλογές έχουν δύο βασικά χαρακτηριστικά: Είναι λιγότερο σημαντικές από τις προεδρικές. Δίνουν το πολιτικό στίγμα της χώρας, δίχως να αναδεικνύουν τον επικεφαλής του κράτους, ενώ καταγράφουν παραδοσιακά μεγάλη αποχή (ειδικά στους νέους).

Ωστόσο, η σημασία τους έγκειται στο ότι δίνουν την ευκαιρία σε πολιτικές δυνάμεις να “κλειδώσουν” ζωτικές θέσεις στη νομοθετική εξουσία και στις πολιτείες. Οπότε, μια σημαντική άνοδος των προοδευτικών/αριστερών δυνάμεων σίγουρα αποτελεί απειλή για τους κατεστημένους πολιτικούς των δύο κομμάτων. Στις προεδρικές εκλογές είναι εξαιρετικά δύσκολο να πορευθεί ένας υποψήφιος μόνος, ενώ στις ενδιάμεσες μπορείς να κατακτήσεις έδαφος σε τοπικό επίπεδο.

Υπάρχουν πολλά παραδείγματα που προοδευτικοί (όχι απαραίτητα φιλελεύθεροι) έπεισαν το κοινό τους, νικώντας τους εσωκομματικούς κατεστημένους Δημοκρατικούς αντιπάλους. Ο Ben Jealous, ο Stacey Abrams, η μαχητική Ocasio-Cortez που τα ΜΜΕ παρομοιάζουν με τη “Σάρα Πέιλιν” της άκρας Αριστεράς, ο Mandela Barnes, που τα fake news των ΜΜΕ κυριολεκτικά τον πέθαναν, η δικηγόρος Liz Watson που νίκησε κατά κράτος τους εσωκομματικούς Δημοκρατικούς αντίπαλους της, ο Scott Wallace και άλλοι.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι δεν πρόκειται μόνο για νίκες κάποιων αξιωμάτων μέτριας σημασίας, τοπικής εμβέλειας, ή για επικράτηση σε μικρές Πολιτείες που αποτελούν ευκολότερα “κάστρα” για τους outsiders. Ο προοδευτικός Andrew Gillum είναι νικητής των προκριματικών στο Τέξας, της δεύτερης μεγαλύτερης πολιτείας των ΗΠΑ. O υποψήφιος για την Γερουσία O’Rourke συνέτριψε τον αντίπαλό του, συγκεντρώνοντας τριπλάσια χρήματα από τον Ρεπουμπλικανό Γερουσιαστή, του οποίου τη θέση διεκδικεί, από δωρεές πολιτών και όχι από ομίλους. Υπόψιν, ο O’Rourke επελαύνει στην 3η μεγαλύτερη πολιτεία των ΗΠΑ, την Φλόριντα.

Επίθεση εξ αριστερών

Ο Σάντερς -και οι ομοϊδεάτες του- δέχεται όμως και δριμεία επίθεση από ΜΜΕ με αριστερό πρόσημο. “Γιατί ο Σάντερς είναι ένα ιμπεριαλιστικό γουρούνι” έγραψαν στο ρωσόφιλο Globalgate. “Ο Σάντερς ξεσκεπάζεται: Η μακροχρόνια συμφωνία με τους Δημοκρατικούς” ήταν ο τίτλος άρθρου του 2015 του Paul Street, ενώ και το 2017 χαρακτήρισε τον Σάντερς ως “Άνθρωπο των εταιρειών” στο αξιόλογο Counterpunch. Με λίγα λόγια αμφισβητείται η αριστεροσύνη του Γερουσιαστή, ενώ στην εξωτερική πολιτική ακολουθεί σε μεγάλο βαθμό την κατάσταση που διαμόρφωσαν τα “γεράκια” τόσο των Δημοκρατικών όσο και των Ρεπουμπλικάνων.

Είναι αλήθεια ότι ο Σάντερς υποστήριξε στα τέλη της δεκαετίας του 1990 τον βομβαρδισμό της Σερβίας, στην κρίση με το Κόσοβο, στηρίζοντας τα επιχειρήματά του σε “ανθρωπιστική βάση”. Στον πόλεμο του Αφγανιστάν ήταν επίσης θετικός, τουλάχιστον στα αρχικά του στάδια. “Οι ΗΠΑ θα πρέπει να έχουν τον ισχυρότερο στρατό στον κόσμο” έχει δηλώσει σε συνέντευξή του στο ABC, συμπληρώνοντας ότι “είναι έτοιμος να χρησιμοποιήσει βία αν χρειαστεί“.

Στην ίδια συνέντευξη, μάλιστα, είχε υποστηρίξει το πρόγραμμα ανάπτυξης drones για στρατιωτικούς σκοπούς του Ομπάμα. Η εξωτερική ατζέντα του Σάντερς πράγματι δίνει τροφή για σχόλια που τον αμφισβητούν, ενώ και στην εσωτερική πολιτική λοιδορείται η συνεργασία του και η συμφωνία του με τους Δημοκρατικούς. Κοντολογίς, πως μπορείς να είσαι εναλλακτικός και προοδευτικός όταν αγκαλιάζεσαι με την φιλελεύθερη Κλίντον, δηλαδή με το σύστημα;

Δύσκολα θα χαρακτήριζα γουρούνι έναν άνθρωπο -ακόμα και αν διαφωνώ- επειδή υποστηρίζει τις κυρώσεις στη Ρωσία. Επίσης, ο Σάντερς είναι από τους πολιτικούς που  εναντιώθηκε στην επέκταση του ΝΑΤΟ στην αυλόπορτα της Ρωσίας. Η στρατιωτική χρήση των drones, συμπλήρωσε, πρέπει να γίνεται υπό όρους και με μεγαλύτερη απολεσματικότητα, ώστε να μη σκοτώνονται αθώοι. Γιατί είναι κακό να ζητάς, ως πολιτικός, την βελτίωση της άμυνας της χώρας σου;

Στην -πράγματι κατακριτέα- υποστήριξή του στους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ το 1999 και στην αρχική εισβολή στο Αφγανιστάν αντιπαραβάλλεται η άρνησή του στον πόλεμο του Περσικού το 1991, του Ιράκ το 2003, της Λιβύης το 2011 και της Συρίας πιο πρόσφατα. Ο πόλεμος και οι κυρώσεις είναι πάντα στο τραπέζι ως επιλογές, αλλά πρέπει να είναι οι τελευταίες. Δεν μπορεί για ό,τι συμβαίνει στον πλανήτη να κηρύττουν πόλεμο οι ΗΠΑ πόσο μάλλον μονομερώς, όπως υποστηρίζει ο Σάντερς.

Νερό στο κρασί

Στην εσωτερική πολιτική, είδαμε τον Σάντερς να σφιχταγκαλιάζεται με την Κλίντον και να κατεβαίνει στις προεδρικές του 2016 με το σηματάκι των Δημοκρατικών. Ακόμα και τώρα πολιτικοί ομοϊδεάτες του διεκδικούν θέσεις με το κόμμα της Κλίντον. Είναι μια πραγματικότητα. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι ο Σάντερς ή οι υπόλοιποι είναι φιλελεύθεροι και καθαροί υποστηρικτές του κατεστημένου. Το ιδιόμορφο δικομματικό σύστημα στις ΗΠΑ είναι έτσι κατασκευασμένο, ώστε να συνθλίβει ανεξάρτητους υποψηφίους και ακόμα περισσότερο κόμματα. Τα παραδείγματα του 1912, 1925, 1948, 1968 και φυσικά το πρόσφατο του Σάντερς, δείχνουν ότι οι φραγμοί είναι σχεδόν αδιαπέραστοι.

Η συμμετοχή στο προκριμματικό στάδιο, για τις ενδιάμεσες εκλογές, δίνει κάποιες ελπίδες ανάδειξης στους outsiders. Ειδάλλως, όπως έλεγε και ένας παλιός Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας, οι δυνάμεις αυτές είναι “σαν τις μέλισσες, αφού τσιμπήσουν, μετά πεθαίνουν“. Το αμερικανικό σύστημα εκ της φύσεως του γεροντοποιεί την πολιτική ζωή των ΗΠΑ, οπότε η καταφυγή σε μαξιμαλιστικές θέσεις (π.χ. παγκόσμια ειρήνη αύριο το πρωί) δεν βοηθάνε ανθρώπους που έχουν το σθένος να αλλάξουν κάποια πράγματα προς το καλύτερο.

Για να είμαστε όμως ειλικρινείς, όταν ακούς τον Σάντερς να δηλώνει για τον McCain ότι ήταν φίλος του και τον συμπαθούσε και την Ocasio-Cortez να τουϊτάρει ότι “η κληρονομιά [του McCain] αντιπροσωπεύει ένα απαράμιλλο παράδειγμα ανθρώπινης ευπρέπειας και υπηρεσίας στη χώρα” σίγουρα δεν είναι και τόσο προοδευτικό… Και αυτή είναι η κατάρα των american politics, έχεις ανάγκη το establisment ακόμα και νεκρό.