Δεν ξεχνούν στην Ουάσινγκτον τον έρωτα με την Άγκυρα

Σε μια περίοδο έντονης ανακατανομής ισχύος στην ευρύτερη περιοχή, οι παρασκηνιακές διεργασίες, οι κινήσεις τακτικής είναι μέσα στο παιχνίδι της επικράτησης. Είναι σαφές πως η Τουρκία αναζητεί πρωταγωνιστικό ρόλο, αλλά δεν είναι μόνη. Στην Άγκυρα γνωρίζουν πως όποια “λύση” δοθεί στην περιοχή θα είναι μέρος της. Αξιοποιώντας τη στρατιωτική της δύναμη και το μέγεθός της θα κερδίσει όσα περισσότερα μπορεί.

Οι Αμερικανοί, παρά το γεγονός ότι παρουσιάζονται ενοχλημένοι με τα τουρκικά τερτίπια, τις κινήσεις Ερντογάν που λειτουργούν ενάντια στα συμφέροντα και τους σχεδιασμούς τους, δεν έχουν τινάξει τα κανάλια επικοινωνίας με την κατοχική δύναμη. Στο “βαθύ κράτος” του Στέιτ Ντιπάρτμεντ υπάρχει έντονη η άποψη πως δεν θα πρέπει να εγκαταλειφθεί η Τουρκία, αλλά να διαμορφωθούν συνθήκες προσέγγισης, ώστε να βελτιωθούν οι σχέσεις. Αυτή η προσπάθεια προϋποθέτει, προφανώς, τη γνωστή παλιά τακτική, την πολιτική του κατευνασμού. Αυτό το γνωρίζουν στην Άγκυρα και κινούνται έχοντας υπόψη αυτή τη διαχρονική προσέγγιση των Αμερικανών, των Ευρωπαίων, αλλά δυστυχώς και της ελληνικής πλευράς.

Σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων “Ανατολού”, ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας Ιμπραχίμ Καλίν έστειλε επιστολή προς την αμερικανική κυβέρνηση για τη δημιουργία ενός μηχανισμού για τις διμερείς σχέσεις, όπως συμφωνήθηκε από τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν και τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν. O Καλίν ανέφερε πως «εμείς θέλουμε αυτές τις σχέσεις στη βάση αμοιβαίων συμφερόντων, σεβασμού, ως μια ίση, δίκαιη, διάφανη σχέση. Αλλά ενώ κάνουμε αυτό φυσικά έρχονται πρώτα τα εθνικά συμφέροντα της Τουρκίας, οι προτεραιότητές της, η αντίληψη απειλής της. Οι συνομιλίες μας συνεχίζονται ώστε να προχωρήσουμε σε μια σωστή βάση και να μπορέσουμε να κινηθούμε με μια θετική ατζέντα».

Η κατοχική Τουρκία θέτει στο τραπέζι όλα τα θέματα, περιλαμβανομένου ασφαλώς και αυτού της αγοράς των ρωσικών πυραύλων και της απομάκρυνσης της Άγκυρας από το πρόγραμμα των F-35, το Συριακό και τις κυρώσεις. Σύμφωνα με τον χθεσινό “Φιλελεύθερο”, οι ΗΠΑ φαίνεται να μην ευνοούν τη συμμετοχή τους στο σχήμα 3+1 (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και ΗΠΑ).

Ένα σχήμα που δοκιμάστηκε μια φορά, τον Μάρτιο 2019, επί προηγούμενης διακυβέρνησης, με συμμετοχή του υπουργού Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο. Η παρουσία Πομπέο τότε έστελνε δυο μηνύματα: Έδειχνε το ενδιαφέρον της Ουάσινγκτον για την περιοχή, τόσο σε σχέση με την ασφάλεια, τον έλεγχο και τα ενεργειακά και ταυτόχρονα άφηνε να εννοηθεί πως πρόσφερε την πρωτοκαθεδρία στο Ισραήλ. Η νέα κυβέρνηση φαίνεται να έχει διαφορετική αντίληψη στα ζητήματα αυτά.

Τουρκικές κινήσεις με Ισραήλ και Αίγυπτο

Την ίδια ώρα, η Άγκυρα, μετά που δοκίμασε την τακτική της σύγκρουσης με τις χώρες της περιοχής, επανέρχεται προσπαθώντας να υπάρξει επαναπροσέγγιση. Αυτό δεν αλλάζει ποσώς τα τουρκικά σχέδια και επιδιώξεις. Άλλωστε, η Τουρκία έχει ολοκληρωμένο σχεδιασμό για την ανάδειξή της σε περιφερειακή δύναμη στην ευρύτερη περιοχή, χωρίς να έχει εξαρτήσεις και προστάτες (ΗΠΑ).

Την ίδια ώρα ξεκαθαρίζει πως δεν πρόκειται να ανεχθεί να της χαλάσει αυτή την προσπάθεια η Κυπριακή Δημοκρατία. Γι’ αυτό και επιχειρεί διαχρονικά να ελέγξει την Κύπρο. Εξ ου και είναι μονίμως απέναντι στη Λευκωσία και την Αθήνα, καθώς θεωρεί πως το συμφέρον της εξυπηρετείται μόνο εάν προσαρμοστούν οι δυο χώρες στις αξιώσεις της. Τότε, κατά την τουρκική λογική, θα τεθεί ένα τέλος στην αντιπαράθεση. Την ίδια ώρα, κινείται προς το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Θέλει προσέγγιση με αυτές τις χώρες. Το προσπαθεί. Με το Ισραήλ φαίνεται τούτο να είναι πιο εύκολο, το θέλουν σε κάποιο βαθμό και το λένε δημόσια οι αξιωματούχοι της χώρας αυτής. Δυσκολότερο είναι με την Αίγυπτο, η οποία διατηρεί, ωστόσο, ανοικτή την πόρτα με την Άγκυρα.

Όλα αυτά επιβεβαιώνουν πως συντελούνται αλλαγές, βρίσκεται σε εξέλιξη ανακατανομή ισχύος, η οποία θα διαμορφώσει νέα δεδομένα. Θα αλλάξει ενδεχομένως τις ισορροπίες, προκαλώντας και παράπλευρες απώλειες. Όλα αυτά επιβεβαιώνουν τη… χρησιμότητα της κατοχικής Τουρκίας για τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ, αλλά και σε εταίρους μας στην ΕΕ. Από την άλλη, Ελλάδα και Κύπρος επιχειρούν να είναι μέρος του περιφερειακού γίγνεσθαι. Έδειξαν πως μπορούν να είναι μέρος του παιχνιδιού, καθώς διαθέτουν και την ιδιότητα του κράτους-μέλους της ΕΕ, αναπτύσσοντας τις πρωτοβουλίες με τις τριμερείς. Το ζητούμενο είναι να βρεθούν στη μεγάλη εικόνα, όταν οι ανακατατάξεις διαμορφώνονται, τώρα δηλαδή. Εάν μείνουν εκτός, θα είναι οι παράπλευρες απώλειες και θα κληθούν να πληρώσουν τον λογαριασμό. Και ο τουρκικός λογαριασμός γνωρίζουμε όλοι τι περιέχει.