Ξεκαθάρισμα λογαριασμών στο Καζακστάν

Η αιματηρή καταστολή της λαϊκής εξέγερσης στο Καζακστάν από τον στρατό, επανέφερε μία σχετική ηρεμία στην πρωτεύουσα Αλμάτι. Σε συνέντευξη Τύπου, ο πρόεδρος της χώρας Κασίμ-Τζομάρτ Τοκάγιεφ ανακοίνωσε πως «αποκαταστάθηκε η συνταγματική τάξη» στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Δεσμεύθηκε ότι «θα επαναφέρει το νόμο». Αποκάλυψε ότι έχει, μάλιστα, δώσει το πράσινο φως στις δυνάμεις ασφαλείας, οι οποίες επιτρέπεται να πυροβολήσουν χωρίς προειδοποίηση εναντίον των διαδηλωτών, τους οποίους και αποκάλεσε «ληστές και τρομοκράτες».

Σε αυτό το κλίμα, οι αρχές της χώρας συνέλαβαν τον πρώην επικεφαλής της επιτροπής εθνικής ασφάλειας της χώρας Καρίμ Μασίμοφ και άλλους αξιωματούχους. Σύμφωνα με την ανακοίνωση των αρχών, είναι «ύποπτοι για προδοσία». Δημοσιογράφος με έδρα το Αλμάτι είπε μέσα στο βράδυ πραγματοποιήθηκαν δεκάδες νέες συλλήψεις ατόμων που συμμετείχαν ή υποτίθεται ότι συνέβαλαν στην εξέγερση. Μίλησε, μάλιστα, με πολλούς ανθρώπους που ισχυρίστηκαν ότι το καθεστώς βρήκε μία ευκαιρία να πλήξει τους πολιτικούς του αντιπάλους.

Αν μη τί άλλο, οι μαρτυρίες κάνουν λόγο και για παράλογη βία. Δεκάδες πολίτες πυροβολήθηκαν, ενώ απλά στέκονταν ειρηνικά στην πλατεία Δημοκρατίας το βράδυ της Πέμπτης. Υπάλληλος ενός κεντρικού νοσοκομείου της πόλης ισχυρίστηκε ανώνυμα ότι είχαν εισαχθεί «πολλά θύματα» από πυροβολισμούς. Επισήμως, τα νοσοκομεία δεν έχουν δώσει πληροφορίες για τον αριθμό των ατόμων που νοσηλεύονται.

Όπως και να έχει, το καθεστώς περηφανεύεται ότι η κανονικότητα έχει επιστρέψει. Στο Αλμάτι, τη μεγαλύτερη πόλη του Καζακστάν, ορισμένοι κάτοικοι βγήκαν έξω για πρώτη φορά μετά από αρκετές ημέρες. Η εικόνα που αντίκρυσαν περιλάμβανε λεηλατημένα καταστήματα, σπασμένα τζάμια και πολλά καμένα αυτοκίνητα, με τη ζοφερή ατμόσφαιρα να εντείνεται από την πυκνή ομίχλη, που επιβαρύνει το κλίμα. Η αστυνομία πλέον επέστρεψε στους κεντρικούς δρόμους.

Άγνωστος ο αριθμός των θυμάτων

Ο στρατός έχει αποκλείσει διάφορες πλατείες, σε μία προσπάθεια να μην συγκεντρωθεί ξανά το πλήθος. Το μπλακ άουτ στις επικοινωνίες, μαζί με το κλείσιμο του τραπεζικού συστήματος της χώρας, έχει προκαλέσει δυσκολίες. Πολλοί είναι αυτοί που δεν μπορούν να επικοινωνήσουν με συγγενείς, ή να αγοράσουν τρόφιμα, καθώς τα καταστήματα ήταν κλειστά, οι πιστωτικές κάρτες δεν λειτουργούσαν και οι δρόμοι ήταν επικίνδυνοι.

Το υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε ότι 26 διαδηλωτές σκοτώθηκαν στις συγκρούσεις. Τους χαρακτήρισε «οπλισμένος εγκληματίες». Σύμφωνα με ξένους δημοσιογράφους ο πραγματικός αριθμός είναι μεγαλύτερος. Δεκαοκτώ είναι οι αστυνομικοί που έχασαν τη ζωή τους. Περισσότερα από 3.800 άτομα έχουν συλληφθεί. Το αεροδρόμιο στην πόλη Αλμάτι παραμένει κλειστό και φυλάσσεται από στρατιώτες και αστυνομικούς.

Οι ειρηνευτικές δυνάμεις του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), του οποίου ηγείται η Ρωσία, θα παραμείνουν στο Καζακστάν για «όσο χρειαστεί». Αριθμούν 2.500 στρατιώτες. Το Κρεμλίνο ανακοίνωσε ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έχει διαρκή τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο του Καζακστάν. Εξάλλου, η Ρωσία δεν έκρυψε εξαρχής την ανησυχία της για τις αναταραχές.

Φήμες για φυγή Ναζαρμπάγιεφ 

Την ίδια στιγμή, υπάρχουν φήμες πως ο Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ εγκατέλειψε άρον άρον τη χώρα με την οικογένειά του. Το ρωσικό Gazeta.Ru ανέφερε στον επίσημο λογαριασμό του στο Twitter: «Ο Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ και οι κόρες του έφυγαν από το Καζακστάν με τις οικογένειές τους. Σύμφωνα με τα τοπικά ΜΜΕ, μόνο ο μεγαλύτερος αδελφός του Μπολάτ Ναζαρμπάγιεφ παραμένει στη χώρα».

Πάντως υπήρξε η πρώτη δημόσια αντίδραση του πρώην προέδρου για τις ταραχές, δια μέσω του εκπροσώπου του: O  Άιντος Ουκίμπεϊ, σε ανάρτηση του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ανέφερε πως ο πρώην πρόεδρος «κάλεσε όλους τους πολίτες να συσπειρωθούν γύρω από τον πρόεδρο του Καζακστάν για να του επιτρέψουν να ξεπεράσει αυτήν την κρίση και να εγγυηθεί την ακεραιότητα της χώρας». Αργότερα διέψευσε την πληροφορία ότι ο Ναζαρμπάγιεφ εγκατέλειψε το Καζακστάν.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ χαρακτήρισε «πολύ υπεύθυνη την εφαρμογή ισχυρών μέτρων εναντίον των διαδηλωτών από την κυβέρνηση του Καζακστάν». Πήρατε με αποφασιστικό τρόπο ισχυρά μέτρα σε κρίσιμες στιγμές και ηρεμήσατε γρήγορα την κατάσταση, δείχνοντας έτσι την υπευθυνότητά σας και αίσθηση καθήκοντος ως πολιτικός άνδρας», δήλωσε.