Η αφελής Ευρώπη τώρα τρέχει και δεν φτάνει

Η αμερικανική (κυρίως) πρόκληση να χρησιμοποιήσει και την Ουκρανία στην ασφυκτική περικύκλωση της Ρωσίας, είχε δυστυχώς τα γνωστά αποτελέσματα. Τα μπαράζ των κυρώσεων προς την Μόσχα, δεν σταμάτησαν το ρωσικό σχέδιο. Ο Πούτιν από τη στιγμή που αποφάσισε να κάνει την κίνηση, είχε όλο το χρόνο να προετοιμαστεί για τις προβλέψιμες οικονομικές και πολιτικές συνέπειες. Το πόσο καλά προετοιμάστηκε και πόση βοήθεια θα έχει από τους γίγαντες της Ασίας, την Κίνα και την Ινδία, θα το μάθουμε προσεχώς.

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ανέλαβαν σχεδόν όλο το βάρος των συνεπειών για το διαχρονικό αμερικανικό σχέδιο, να βγει εκτός σκακιέρας η Ρωσία, για να αντιμετωπιστεί από τις ΗΠΑ η Κίνα χωρίς συμμάχους. Και τώρα οφείλουν να εξηγήσουν στους πολίτες τους, πόσο καλά είναι προετοιμασμένοι για τις συνέπειες των αποφάσεών τους. Και οι πολίτες, μετά την αναστάτωση από την πανδημία, βρίσκονται αντιμέτωποι με μια πρωτοφανή για τα μεταπολεμικά απειλή: Την απειλή της φτωχοποίησης, της έλλειψης πρώτων υλών και διατροφικών αγαθών, της ύφεσης, του πληθωρισμού και της ανεργίας.

Μπορεί ο Ρώσος πρόεδρος να μην πάτησε το κουμπί των πυρηνικών κεφαλών, αλλά πάτησε το κουμπί για τη διακοπή τροφοδοσίας της Ευρώπης με φυσικό αέριο, στην περίπτωση που οι αγοραστές δεν καταβάλουν το τίμημα της αξίας του σε ρούβλια. Δεν είναι εύκολο να υπολογίσει κανείς το κόστος αυτής της κίνησης για τη Ρωσία, πλην όμως για την αφελή Ευρώπη η κατάσταση θα γίνει δραματική, ειδικά σε χώρες όπως η Γερμανία που έχει εξασφαλίσει προνομιακές τιμές από τη Μόσχα για την πανίσχυρη βιομηχανία της. Και είναι αφελείς οι ευρωπαϊκές ηγεσίες, διότι όφειλαν να περιμένουν την συγκεκριμένη κίνηση.

Ο Πούτιν δεν μπλόφαρε

Ο Ρώσος ηγέτης το εξήγησε παραστατικά λέγοντας: «Εμείς προμηθεύουμε τους Ευρωπαίους καταναλωτές με τους φυσικούς μας πόρους –σε αυτή την περίπτωση το φυσικό αέριο– το παραλαμβάνουν, μας πληρώνουν με ευρώ, τα οποία στη συνέχεια οι ίδιοι παγώνουν. Σε αυτό το πλαίσιο, έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι εμείς προμηθεύουμε μέρος του φυσικού αερίου που καταναλώνει η Ευρώπη, στην ουσία δωρεάν. Αυτό φυσικά δεν μπορεί να συνεχιστεί».

Οι πρώτες αντιδράσεις των Ευρωπαίων στις ανακοινώσεις του Πούτιν, ήρθαν από τη Γαλλία. Εκεί, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ ξεκαθάρισε, σε συνέντευξη Τύπου, ότι η γαλλική και η γερμανική πλευρά δεν θα αποδεχτούν τους όρους της Ρωσίας να πληρώσουν για τις προμήθειες φυσικού αερίου σε ρούβλια. «Δεν θα συμφωνήσουμε να πληρώσουμε για το φυσικό αέριο σε νόμισμα διαφορετικό από αυτό που καθορίζεται κατά τη σύναψη συμβάσεων… Οι συμβάσεις που συνάπτονται σε ευρώ πρέπει να πληρώνονται σε ευρώ», ανέφερε ο Λεμέρ.

Δηλαδή οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας των επιχειρήσεων της που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη, καθώς και των τραπεζών της, δεν είχαν συμβάσεις και νόμιμες άδειες λειτουργίας; Ας μην το κουράζουμε με τα αυτονόητα. Το διεθνές δίκαιο καθορίζεται από τους ισχυρούς της Δύσης. Μόνο που η Δύση δεν είναι ο κόσμος όλος και αυτό διαφεύγει από όσους τυφλά ακολουθούν τα αμερικανικά συμφέροντα και αθέτησαν όλες τις υποσχέσεις που έδωσαν στην μετασοβιετική Ρωσία για να μην επεκτείνουν το ΝΑΤΟ μέχρι τα σύνορά της.

Το παράθυρο για τα ρούβλια

Και τώρα τι γίνεται, αν η Ευρώπη δεν πληρώσει σε ρούβλια; Πόσες ποσότητες φυσικού αερίου, σε πόσο χρόνο και κυρίως σε τι κόστος μπορούν να εξασφαλιστούν από πηγές εκτός Ρωσίας; Για παράδειγμα, σε κοινή τους παρέμβαση, οι επικεφαλής των βιομηχανικών επιμελητηρίων Γερμανίας και Αυστρίας, απέρριψαν οποιοδήποτε ενδεχόμενο αλλαγών στον τρόπο προμήθειας του ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου, καθώς κάτι τέτοιο θα είχε αρνητικές συνέπειες τόσο για την βιομηχανία της Γερμανίας, όσο και της Αυστρίας.

Υπάρχει όμως ένα παράθυρο κι αυτό είναι ένας “ειδικός λογαριασμός” που θα πρέπει να ανοιχτεί από τους αγοραστές του ρωσικού αερίου στην GazpromBank, τη θυγατρική του ενεργειακού ομίλου, η οποία έχει μείνει εκτός των κυρώσεων! Πρόκειται για ένα λογαριασμό ο οποίος έχει διπλή “όψη”: Στη μία θα μεταφέρονται οι πληρωμές σε ευρώ, ενώ στην άλλη τα ευρώ θα μετατρέπονται αυτομάτως σε ρούβλια. Το ποσό που θα προκύπτει θα πιστώνεται στον “ειδικό λογαριασμό” του αγοραστή κι αυτός στη συνέχεια θα κάνει την τελική πληρωμή, με μεταφορά στον αντίστοιχο λογαριασμό του πωλητή.

Σε περίπτωση που οι Ευρωπαίοι ηγέτες αρνηθούν αυτή τη λύση, άλλη δεν υπάρχει. Τι θα κάνουν; Μπορούν να επικαλεστούν λόγους αρχών, λόγους σεβασμού του διεθνούς δικαίου, όταν ακολούθησαν τις ΗΠΑ σε σειρά αυθαίρετων, παράνομων και πολύνεκρων πολεμικών επιχειρήσεων σε όλο τον κόσμο; Επιχειρήσεων που προκάλεσαν τεράστια προσφυγικά κύματα, με την αφελή (όπως πάντα) Ευρώπη να αναλαμβάνει αποκλειστικά το κόστος των μεταναστευτικών ροών. Τα μπαράζ των ανακοινώσεων για νέους εξοπλισμούς, με χρήματα που θα λείψουν από την κοινωνία αυτή τη δύσκολη συγκυρία, ποιους μπορούν να παρηγορήσουν;

Οι πολίτες θα ζητήσουν εξηγήσεις

Όπως σημείωσε στο τελευταίο άρθρο του στους Financial Times ο Γκίντεον Ράχμαν: «Οι ηγέτες των δυτικών Δημοκρατιών πρέπει να ανησυχούν για τους ψηφοφόρους τους. Γνωρίζουν ότι, ιστορικά, λίγες κυβερνήσεις μπορούν να επιβιώσουν από τον στασιμοπληθωρισμό και την επακόλουθη αύξηση του κόστους ζωής. Όσο αυξάνεται η οικονομική πίεση τόσο θα μπορούσε να διαρραγεί η δυτική ενότητα, οδηγώντας σε αντιφατικές πιέσεις προς τους πολιτικούς ηγέτες».

Δύσκολοι καιροί. Αβέβαιο μέλλον. Οι συνέπειες θα εκδηλωθούν κατά κύματα. Η κατάχρηση από τη Δύση της νομισματικής και χρηματοπιστωτικής ισχύος θα έχει σαν αποτέλεσμα στις διεθνείς συναλλαγές να αναζητηθούν νέοι δρόμοι, μακριά από τους πιθανούς εκβιασμούς των ισχυρών. Το ευρώ και το δολάριο θα πάψουν να θεωρούνται το ίδιο ασφαλή συναλλαγματικά μέσα. Οι αγορές ομολόγων θα κλονιστούν. Μάλιστα η Gita Gopinath αναπληρώτρια διευθύντρια του ΔΝΤ προειδοποίησε πως «οι άνευ προηγουμένου οικονομικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία απειλούν να μειώσουν σταδιακά την κυριαρχία του αμερικανικού δολαρίου και να οδηγήσουν σε ένα πιο κατακερματισμένο διεθνές νομισματικό σύστημα».