Ο νεοοθωμανός σουλτάνος και ο δυτικός πολιτισμός

Η καταδίκη σε ισόβια του ακτιβιστή μεγαλοεπιχειρηματία Οσμάν Καβαλά από την τουρκική Δικαιοσύνη, έχει απασχολήσει την διεθνή κοινή γνώμη, παρά το γεγονός ότι τόσο οι Έλληνες, ως γείτονες της Τουρκίας, όσο και ο υπόλοιπος κόσμος γνωρίζουμε ότι η Άγκυρα γράφει στα παλαιότερα των υποδημάτων της τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία του λόγου.

Εξάλλου, δεν είναι η πρώτη φορά που η Τουρκία απασχολεί την διεθνή κοινή γνώμη εξαιτίας του αυταρχισμού και της δίωξης αντιφρονούντων. Μόνο που αυτή την περίοδο η Δύση είναι πολύ απασχολημένη με την Ουκρανία για να ασχοληθεί με “λεπτομέρειες”. Όχι δηλαδή ότι και πριν τη ρωσική εισβολή ζόριζε την Άγκυρα. Το οικόπεδο είναι γεωπολιτικά πολύτιμο και με το παιχνίδι αυτονόμησης που κάνει ο Ερντογάν έχει κάνει τους Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους περίπου να τρέχουν πίσω του.

Κι αυτό όταν πρόσφατα ακούσαμε τον Ερντογάν να εξαπολύει για μία ακόμα φορά μύδρους εναντίον του πολιτισμού που εξάγει η Δύση και στην Τουρκία. Ο Τούρκος πρόεδρος ουσιαστικά με την ρητορική του προαναγγέλλει κάτι ευρύτερο, την αποκοπή της Τουρκίας από τη Δύση στο πολιτισμικό επίπεδο που μακροπρόθεσμα είναι και το σημαντικότερο, αφού η γεωστρατηγική σχέση μπορεί να μεταβληθεί.

Με όρους πολιτιστικής ελευθερίας, η Τουρκία λόγω και της θρησκείας, είναι μια χώρα “μαντρωμένη”. Το θέατρο, η λογοτεχνία, η ποίηση και ο κινηματογράφος θεωρούνται διαχρονικά “επικίνδυνες τέχνες”. Γι’ αυτό και βρίσκονται διαρκώς υπό την ασφυκτική παρακολούθηση των αρχών. Γι’ αυτό και η λογοκρισία στην γειτονική Τουρκία εφαρμόζεται απροσχημάτιστα και χωρίς ντροπές.

Νεοοθωμανός Σουλτάνος

Μπορεί, λοιπόν, ο Ερντογάν να φοβάται τον δυτικό πολιτισμό, αλλά το καθεστώς του διώκει και τον όποιον πολιτισμό παράγεται στην Τουρκία. Ας αναρωτηθούμε: τί είναι πιο επίφοβο; τα θεατρικά έργα των επαναστατών συγγραφέων, ή το πρόσφατο iphone με λογισμικό από το μέλλον; Η εισαγόμενη τέχνη της Δύσης ή η τηλεοπτική συσκευή που κατέχει δεσπόζουσα θέση στο σπίτι κάθε σύγχρονου μουσουλμάνου;

Προφανώς, η αντιδυτική ρητορική λαμβάνει χώρα σε μία περίοδο που ο Τούρκος πρόεδρος αισθάνεται ότι έχει τα περιθώρια να το κάνει, ότι η Δύση μόνο μέτρα εναντίον του δεν είναι διατεθειμένη να λάβει. Έτσι, εκ του ασφαλούς όχι μόνο ενισχύει τη θέση του στην εξουσία, αλλά και προωθεί το όραμά του να καταστήσει την Τουρκία ηγέτιδα δύναμη και εκπρόσωπο του μουσουλμανικού κόσμου, ακόμα και στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Συνεπώς, οι δηλώσεις αυτές του Τούρκου προέδρου, κυρίως, προετοιμάζουν το έδαφος σε ό,τι αφορά τα νέα ζητούμενα σχετικά με τον παραγόμενο πολιτισμό που οραματίζεται ο ίδιος, στο υπό  διαμόρφωση οθωμανικό Χαλιφάτο. Ο μεγαλοϊδεατισμός του Ερντογάν έτσι κι αλλιώς συνιστά απειλή για τον Ελληνισμό κι αυτό φάνηκε και τις προηγούμενες ημέρες με τις μαζικές παραβιάσεις και υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά.

Το ενδιαφέρον είναι ότι η Δύση, τυφλωμένη από τις βραχυπρόθεσμες επιδιώξεις της, δεν κατανοεί τη στρατηγική διάσταση, το γεγονός ότι η ισλαμική Τουρκία συνιστά σοβαρή απειλή κατά της ίδιας της Ευρώπης. Μπορεί όχι χρονικά άμεσα και πολιτικά ευθέως, αλλά με στρατηγικούς όρους. Η Ιστορία μπορεί να μην επαναλαμβάνεται ακριβώς, αλλά οφείλει να μας διδάσκει και η Ευρώπη οφείλει να θυμηθεί τις ανταγωνιστικές σχέσεις της με την Οθωμανική Αυτοκρατορία και να κάνει αναγωγές στο σημερινό διεθνές πλαίσιο.