NOPEC: Γιατί το “πυρηνικό” του Μπάιντεν θα γυρίσει μπούμεραγκ

Η στρατηγική των κυρώσεων κατά της Ρωσίας δεν έχει αποδώσει, πράγμα για το οποίο είχα γράψει στο SLpress.gr. Η εκτίμηση ότι οι κυρώσεις, ως στρατηγικό εργαλείο, θα αποτύχουν επιβεβαιώνεται από τα πρώτα στοιχεία που δείχνουν ότι η Ρωσία με μειωμένες εξαγωγές, εισπράττει διπλάσια έσοδα, λόγω της μεγάλης αύξησης των τιμών. Προτεραιότητα του Μπάιντεν είναι να κερδίσει το φθινόπωρο τις κρίσιμες ενδιάμεσες εκλογές για το Κογκρέσο. Για να τις κερδίσει, πρέπει να ρίξει τις τιμές των καυσίμων, που σήμερα καταγράφουν ρεκόρ.

Έβγαλε, λοιπόν, από το μανίκι του τον άσσο που λέγεται NOPEC. Πριν τον παρουσιάσουμε, ξεκαθαρίζω την άποψή μου ότι πρόκειται για αυτοκαταστροφική πράξη, μακροπρόθεσμα. Το NOPEC είναι νομοσχέδιο κατά των καρτέλ στο πετρέλαιο. Προκύπτει από τα αρχικά των λέξεων “No Oil Producing & Exporting Cartel”. Το νομοσχέδιο στρέφεται κατά του ΟΠΕΚ και με το λογοπαίγνιο NO-OPEC, δείχνει ξεκάθαρα τον στόχο!

Οι απανταχού καταναλωτές, που δεν συμπαθούν τον ΟΠΕΚ, θα το θεωρήσουν θετική κίνηση. Εντούτοις, τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται, ειδικά όταν μιλάμε για την αγορά ενέργειας. Το νομοσχέδιο αυτό μετρά σχεδόν 23 χρόνια ζωής και είναι η 17η φορά που επανέρχεται, αφού δεν είχε ποτέ ψηφιστεί! Το NOPEC εισήχθη για πρώτη φορά το 2000 από τον γερουσιαστή των Δημοκρατικών Χερμπ Κολ του Γουαϊόμινγκ και υποστηρίχτηκε διακομματικά. Στις 21/9/2000 πέρασε από την Επιτροπή Δικαιοσύνης της Γερουσίας (θα το βρείτε εδώ). Την τελευταία επαναφορά του το 2021 θα την βρείτε εδώ. Πρόκειται για επικαιροποίηση ενός αντιμονοπωλιακού νόμου των ΗΠΑ, ηλικίας 130 ετών (Sherman Antitrust) που είχε ψηφιστεί για να διαλύσει το μονοπώλιο στο πετρέλαιο του John Rockfeller!

To NOPEC επιτρέπει στο αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης να καταθέτει αγωγές κατά Αράβων και Ρώσων και να διεκδικεί αποζημιώσεις, εάν θεωρεί ότι κάποιος παραγωγός πετρελαίου και φυσικού αερίου χειραγωγεί τις τιμές εις βάρος των ΗΠΑ. Θα δικάζονται, λοιπόν, πρόσωπα και εταιρίες όχι με βάση τους νόμους των κρατών όπου δραστηριοποιούνται, ή με βάση τους κανόνες του Διεθνούς Εμπορίου, αλλά με βάση νόμο των ΗΠΑ. Εάν π.χ. η κρατική Saudi Aramco δεν παραβαίνει τους νόμους της Σαουδικής Αραβίας, θα κάθεται στο σκαμνί, γιατί ένας Αμερικανός εισαγγελέας θα θεωρήσει ότι παραβαίνει τους νόμους των ΗΠΑ! Και θα μπορεί να καταδικαστεί σε υπέρογκα πρόστιμα!

NOPEC, το περιπλανώμενο φάντασμα

Ο Μπάϊντεν, ως γερουσιαστής παλιότερα, υποστήριζε το νομοσχέδιο NOPEC, όπως και ο Τραμπ. Όμως, οι κυβερνήσεις Ομπάμα, αλλά και Τραμπ δεν το έκαναν ποτέ νόμο. Το 2007 είχε φτάσει στο Κογκρέσο και είχε εγκριθεί με πλειοψηφία. Αλλά στις ΗΠΑ για να γίνει ένα νομοσχέδιο νόμος, αφού περάσει από τις αρμόδιες επιτροπές και ψηφιστεί από Βουλή και Γερουσία, πρέπει να υπογραφεί και από τον Πρόεδρο, οποίος διατηρεί δικαίωμα veto.

Ως υποψήφιος ο Τραμπ ανέβαζε προεκλογικά ένθερμα σχόλια στο twitter υπέρ του NOPEC αλλά επί προεδρίας του ουδέποτε έφτασε στο Κογκρέσο για έγκριση! Έτσι, το νομοσχέδιο NOPEC είναι για 23 χρόνια φάντασμα, επειδή υπάρχει ισχυρή αντίδραση από το πανίσχυρο Αμερικανικό Ινστιτούτο Πετρελαίου (API). Εξίσου σφοδρά αντιδρά και το Εμπορικό Επιμελητήριο των ΗΠΑ.

Το API πιέζει να μην αναμειχθούν τα δικαστήρια στην αγορά ενέργειας, η οποία αυτορυθμίζεται από την σύγκρουση τεκτονικών πλακών γεωπολιτικής και εμπορίου. Θεωρεί ότι η εμπλοκή των αμερικανικών δικαστηρίων θα καταστρέψει και την αμερικανική αγορά πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το Επιμελητήριο, αντιδρά γιατί τα 3.000.000 μέλη του φοβούνται αντίποινα των κρατών που θα υποστούν πιέσεις από το NOPEC.

Εάν γίνει νόμος το NOPEC, θα λειτουργήσει σαν πυρηνική βόμβα. Ένας Aμερικάνος δικαστής θα μπορεί να ισοπεδώνει όποια διεθνή εταιρία θέλει! Αυτό προκαλεί δυσανεξία στην Αγορά, διότι συνιστά ωμή διεθνή παρέμβαση που κανείς δεν έχει σκεφτεί. Ο οποιοσδήποτε δικαστής θα μπορούσε να ρίξει την “πυρηνική” βόμβα όχι μόνο στον Κόλπο, αλλά και σε Πολιτεία των ΗΠΑ!

Αυτός είναι ουσιαστικά ο λόγος για τον οποίο το NOPEC δεν έγινε νόμος. Μια καταδίκη π.χ. της Aramco, δηλαδή της Σαουδικής Αραβίας, θα καταστρέψει επενδύσεις εκατοντάδων δισ. που έχουν στις ΗΠΑ (διυλιστήρια κλπ). Αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για άσκηση πίεσης κατά ευρωπαϊκών πετρελαϊκών γιγάντων (όπως πχ η BP) που είναι εισηγμένες στο αμερικάνικο χρηματιστήριο (με εκατομμύρια πολίτες κατόχους μετοχών).

Ο αμερικανικός “μπαμπούλας”

Οι ΗΠΑ, που επαίρονται ότι είναι η “γη των ελευθέρων” και έχει ουσιαστικά δημιουργήσει, την “ελεύθερη αγορά”, εάν κάνουν νόμο το NOPEC θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου και βέβαια θα προκαλέσει εμπορικά αντίποινα από άλλες χώρες. Για παράδειγμα, το σχιστολιθικό (fracking) πετρέλαιο και φυσικό αέριο σε κάποιες χώρες είναι παράνομο. Δεδομένου ότι αναμφισβήτητα επιβαρύνει το περιβάλλον, μπορεί να ανακηρυχθεί παράνομο και από άλλες χώρες-πελάτες των ΗΠΑ, οι οποίες από το 2014 ως σήμερα αύξησαν κατά 500% την παραγωγή υδρογονανθράκων (μέσω σχιστολιθικού) και έγιναν πρώτος εξαγωγέας διεθνώς.

Το NOPEC έχει αποδείξει ότι όλα αυτά τα χρόνια λειτουργεί σαν “μπαμπούλας” για τον ΟΠΕΚ. Αυτό συνέβη και την Δευτέρα. Στο άκουσμα και μόνο της λέξης NOPEC οι Σαουδάραβες για πρώτη φορά σε τέσσερις μήνες, μείωσαν την τιμή του βαρελιού κατά 5 $. Έκανε, λοιπόν, και πάλι τη δουλειά του. Με δεδομένο ότι οι συναλλαγές γίνονται με δολάριο και σε συνδυασμό με τις συναλλαγές που προωθεί η Κίνα με γουάν και η Ρωσία με ρούβλι, έχουν αυξήσει τις γεωπολιτικές εντάσεις.

Αν λοιπόν το NOPEC γίνει νόμος, τα κράτη του Κόλπου και οι υπόλοιπες πετρελαιοπαραγωγές φοβούμενα ότι ένας δικαστής μπορεί να δεσμεύσει περιουσιακά τους στοιχεία στις ΗΠΑ, θα αμφισβητήσουν το δολάριο ως νόμισμα των διεθνών συναλλαγών ενέργειας και θα στραφούν σε κινήσεις αντίστοιχες της Ρωσίας και της Κίνας. Μπορεί, π.χ. η σύνδεση του σαουδαραβικού νομίσματος (ριάλ) με το δολάριο να ωφελεί τους Σαουδάραβες, αλλά ο νόμος NOPEC θα τους σπρώξει στην αγκαλιά του κινέζικου γουάν. Άλλωστε, η δημιουργία ενός “πετρογουάν”, δηλαδή η σύνδεση των εξαγωγών πετρελαίου από τον Κόλπο με το κινέζικο νόμισμα σε σταθερή ισοτιμία, έχει βάση, λόγω του μεγάλου όγκου των συναλλαγών που αυξάνονται διαρκώς! Έτσι, οι συζητήσεις για το “πετρογουάν” έχουν αρχίσει να αποκτούν μεγαλύτερο βάθος και δυναμική.

Πολιορκητικός κριός το NOPEC

Το NOPEC χρησιμοποιείται σαν πολιορκητικός κριός των ΗΠΑ κατά του OPEC. Στην πραγματικότητα, η Αγορά στις ΗΠΑ δεν το θέλει. Δεν της αρέσουν μικρότερες παρεμβάσεις του Μπάϊντεν, όπως η εισαγωγή στην αγορά πετρελαίου από τα στρατηγικά αποθέματα των ΗΠΑ. Η απόφασή του να ρίξει στην αγορά αρχικά 60 εκατομμύρια βαρέλια κι αργότερα 180 εκατομμύρια βαρέλια, με σκοπό να ρίξει τις τιμές, χαρακτηρίστηκε από πολλούς “σοβιετική”. Παρά τις προσπάθειες, όμως, η τιμή του βαρελιού δεν έπεσε σε διψήφιο νούμερο. Εκτιμώ ότι εάν γίνει νόμος το NOPEC όχι δεν θα ρίξει τις τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου, αλλά μεσομακροπρόθεσμα θα τις εκτοξεύσει.

Η προστασία του καταναλωτή από τις τεράστιες αυξήσεις τιμών στα καύσιμα, σε περιόδους κρίσης, όπως αυτή που ζούμε τώρα, είναι θεμιτή. Η αγορά υδρογονανθράκων στη Δύση είναι ελεύθερη και οι τιμές ρυθμίζονται από την προσφορά και τη ζήτηση. Στη Σαουδική Αραβία και στην Ρωσία, όμως, οι τιμές υδρογονανθράκων μπορεί να καθορίζονται ως συνάρτηση της τιμής του δείκτη Brent, αλλά τίποτε δεν εμποδίζει το Ριάντ ή τη Μόσχα να διαφοροποιεί τις τιμές. Οι Ρώσοι πωλούν σήμερα το πετρέλαιο Urals με έκπτωση 30 δολαρίων. Το δε Ριάντ μπορεί να αυξάνει τις τιμές με δήλωσή του ότι η σαουδαραβική παραγωγή μειώνεται. Ποιος μπορεί να ελέγξει αν λέει αλήθεια ή ψέματα; Κανείς!

Συνεπώς, συντρέχει άμεσος κίνδυνος για τις ΗΠΑ, αν θεσπίσει τον NOPEC, αντί να πετύχει μείωση των τιμών, να τις αυξήσει. Η Aramco που διαθέτει διυλιστήρια στις ΗΠΑ (και σε άλλες χώρες) έχει επενδύσει δισ. δολάρια. Μια ενδεχόμενη καταδίκη της με βάση το NOPEC, σίγουρα θα την οδηγήσει στην μείωση της παραγωγής ή σε μια δήλωση περί μείωσης της παραγωγής, με αποτέλεσμα να στείλει τις τιμές ακόμα και 30-40 $ πιο πάνω.

Και μόνο η απειλή ότι μπορεί να τιμωρηθεί μια εταιρία στις ΗΠΑ για κάτι που έγινε νόμιμα σε άλλη χώρα, αρκεί για να δώσει τεράστια δυναμική στις συναλλαγές αυτών των χωρών σε νομίσματα εκτός του δολαρίου! Αν συμβεί αυτό, θα αμφισβητηθεί περαιτέρω η ισχύς του δολαρίου ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα. Αυτό θα προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις, οι οποίες θα είναι από απρόβλεπτες ως χαοτικές! Συμπερασματικά, το NOPEC μπορεί να ισχυρίζεται ότι καταπολεμά τα καρτέλ, αλλά ουσιαστικά δημιουργεί ένα νέο! Ένα one-man-show καρτέλ με πρωταγωνιστή και ρυθμιστή των τιμών τον εκάστοτε πρόεδρο των ΗΠΑ!