Από την πολιτική των ψευδαισθήσεων στο ρεαλισμό του κανονικού κράτους

Η πορεία της διαχείρισης διαχρονικά του Κυπριακού από την ελληνική πλευρά στην Κύπρο μπορεί να καταγραφεί σε μια παράγραφο. Μπορεί να παρουσιαστεί σε όλο της το “μεγαλείο” σε μερικές αράδες. Δεν χρειάζονται πολλά για να αναδειχθεί η ανεπάρκεια, τα σύνδρομα του φόβου, που κυριαρχούν σε όλα τα βήματα και που ενίοτε ακολουθούν τις εξελίξεις και τις πρωτοβουλίες των άλλων.

Άλλοι καθορίζουν τους όρους του παιχνιδιού, και η ελληνική πλευρά ακολουθεί, συρόμενη. Όπως και τώρα, με την άτυπη Πενταμερή Διάσκεψη, που τείνει να μετατραπεί σε μονοθεματική, επειδή το θέλει η κατοχική Τουρκία. Το σκηνικό της διαχρονικής διαχείρισης του εθνικού θέματος, το περιέγραψε ο πρέσβης Τάσος Τζιωνής: Η τουρκική πλευρά επιμένει σε κάτι. Όταν οι συζητήσεις οδηγούν σε ικανοποίηση της θέσης της, υποβάλλει νέα, πιο προωθημένη, δηλαδή πιο χωριστική.

Όταν επιτυγχάνεται και αυτή η θέση της, υποβάλλει νέα, ακόμη πιο προωθημένη και πιο τουρκική, και ούτω καθεξής. Έτσι, βαθμιαία οδεύουμε αργά μεν, σταθερά δε, προς την αποδοχή των τετελεσμένων της εισβολής και κατοχής μέσω διαπραγματεύσεων και συμφωνίας. Οι παλιές τουρκικές διαπραγματευτικές θέσεις με τα χρόνια γίνονται δικές μας θέσεις, κατ’ επίκληση ανάγκης για επίδειξη ρεαλισμού, τις οποίες μάλιστα μετατρέπουμε σε λάβαρα του αγώνα μας για δικαίωση. Τέτοια είναι και η περίπτωση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας και εσχάτως μιας νέας γενιάς “πολιτικής ισότητας”.

Ο ηγέτης της κατοχικής δύναμης, Ταγίπ Ερντογάν, δηλώνει συχνά-πυκνά ότι η Τουρκία είναι ένα βήμα μπροστά από τους Έλληνες στο Κυπριακό. Τι εννοεί; Στο σημείο που είναι σήμερα η Άγκυρα και επιμένει στη δική της ατζέντα, όταν αποφασίσει πως θα αλλάξει θέση και φθάσει, εκεί καταφθάνει καταϊδρωμένη η ελληνική πλευρά, αξιώνοντας να υιοθετηθεί η προηγούμενη μαξιμαλιστική αξίωση της κατοχικής δύναμης. Για να αποφεύγει τα… χειρότερα.

Γνώριμο το σκηνικό στην Πενταμερή

Με αυτή την τακτική, την προσέγγιση, συμφωνία δεν μπορεί να επιτευχθεί. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο όταν γίνουν αποδεκτές όλες οι τουρκικές επιδιώξεις και στόχοι. Είναι ξεκάθαρο πως η πολιτική του κατευνασμού οδηγεί βαθμηδόν σε ένα καθεστώς “φινλανδοποίησης”, όπου η Τουρκία θα ελέγχει πλήρως την Κύπρο και θα επιβάλλει τις αποφάσεις της, την πολιτική της.

Στην Πενταμερή Διάσκεψη, με βάση το σκηνικό που έχει στηθεί, θα προταχθεί το θέμα της πολιτικής ισότητας. Για την ακρίβεια της νέας εκδοχής, που οδηγεί σε ένα συνομοσπονδιακό μοντέλο. Και επειδή θα βρεθούμε στο ίδιο έργο θεατές, στο τέλος, κάτω από πιέσεις και εκβιασμούς, θα επιμένει η ελληνική πλευρά στην πολιτική ισότητα με θετική ψήφο (βέτο) και η κατοχική Τουρκία στην κυριαρχική ισότητα. Και το αποτέλεσμα; Μάλλον, θα εμφανιστούν ως από μηχανής θεοί για να δώσουν λύσεις οι Βρετανοί με τη γνωστή τους φόρμουλα.

Και τότε θα βγουν οι περιοδεύοντες θίασοι, εκφραστές στην ελληνική πλευρά του τουρκικού εθνικισμού, για να κινδυνολογήσουν και για το τι θα πάθουμε εάν δεν αποδεχτούμε. Πώς εάν δεν “χορτάσει” η Τουρκία, «θα την έχουμε άσχημα». Είναι οι αυτοί που υποστηρίζουν πως μόνο εάν δοθούν όλα, θα αγοράσουμε τον μπελά!

Νομιμοποίηση της κατοχής

Πρέπει να γίνει αντιληπτό, πως για να λειτουργήσει το κράτος, πρέπει να μην υπάρχει διαχωρισμός με βάση την εθνική καταγωγή. Οι πολίτες πρέπει να είναι ίσοι και να συμμετέχουν ελεύθερα στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Και οι αποφάσεις θα πρέπει να λαμβάνονται με πολιτικούς όρους, ιδεολογικούς και όχι με βάση την εθνική προέλευση. Θα είναι αυτοχειρία εάν συμφωνηθεί ένα εθνικιστικό κράτος, διαχωριστικό και αντιδημοκρατικό.

Για να επιτευχθούν αυτά θα πρέπει Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι να ασκούν πολιτική μαζί, σε ενιαία πολιτικά κόμματα, ή κοινές πολιτικές πλατφόρμες συνεργασίας, τα οποία θα στηρίζονται σε θέσεις και ιδεολογίες και όχι στην εθνική καταγωγή. Αυτό μπορεί να ξεπεράσει τις όποιες στρεβλώσεις υπάρχουν σε σχέση με τη λεγόμενη πολιτική ισότητα αλλά και τα ελλείμματα δημοκρατίας, που θα δημιουργούνται επειδή όλα θα στηρίζονται στο διαχωρισμό και την εθνική προέλευση.

Αυτά θα έπρεπε να συζητούνται στις διάφορες διακοινοτικές συνάξεις και όχι τον τρόπο νομιμοποίησης των δεδομένων της συνεχιζόμενης κατοχικής. Αυτά θα φέρουν ανατροπές προς τη σωστή κατεύθυνση και θα απεγκλωβίσουν το Κυπριακό από ένα παρατεταμένο αδιέξοδο, μιας αδιέξοδης και εν πολλοίς επικίνδυνης πολιτικής. Τα πιο πάνω συνιστούν επανεκκίνηση με προοπτική κατάληξης σε μια βιώσιμη, λειτουργική συμφωνία. Εάν το θέλουν οι Τουρκοκύπριοι, θα το κουβεντιάσουν. Εάν θέλουν την “θαλπωρή” της κατοχικής δύναμης, θα το απορρίψουν.