Όταν η προηγούμενη αξίωση των Τούρκων γίνεται λάβαρο για την ελληνική πλευρά!

Το τουρκικό αφήγημα είναι διαχρονικό, προωθείται συστηματικά, μεθοδικά, ενώ ενίοτε διευκολύνεται και από τις διαχειριστικές αστοχίες της ελληνικής πλευράς στην Κύπρο. Διευκολύνεται από το γεγονός ότι η… επίσημη πολιτική της Λευκωσίας στο Κυπριακό ακολουθεί τους τακτικισμούς της κατοχικής Τουρκίας. Η Άγκυρα θέτει τον πήχη, προβάλλει αξιώσεις και όταν έχει κέρδος, προωθεί νέες, πιο προωθημένες, προσεγγίζοντας βαθμηδόν τον απόλυτο τουρκικό στόχο στην Κύπρο. Η κάθε αξίωση των Τούρκων που πρόβαλαν  στο παρελθόν γίνεται λάβαρο από την Λευκωσία.

Η τουρκική πλευρά θέλει να νομιμοποιήσει τα αποτελέσματα της εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής και στρατηγικά (πολιτικά, οικονομικά, ενεργειακά) να ελέγξει το νησί. Κι αυτό το προωθεί σταδιακά και το επιτυγχάνει βαθμηδόν. Η Άγκυρα αλλάζει και αναβαθμίζει τις θέσεις της. Οι προηγούμενες θέσεις της υιοθετούνται από την ελληνοκυπριακή πλευρά, που μερικές φορές τις καθιστά και “σημαία του αγώνα”. Τις καθιστά σύνθημα κενό περιεχομένου για εμάς, που είναι όμως “χρυσοφόρο” για τους Τούρκους. Όπως είναι η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία, μια θέση τουρκική, βρετανικής εμπνεύσεως, που στην πορεία έγινε το λάβαρο για τη Λευκωσία. Μετά που η Άγκυρα “θωράκισε” μέσα από διάφορες υποχωρήσεις το πλαίσιο ενός μελλοντικού μοντέλου συμφωνίας, έκανε τα επόμενα βήματα, θέτοντας άλλα ζητήματα.

Τώρα έχει προχωρήσει ένα ακόμη βήμα. Θέτει την “κυριαρχική ισότητα” και το “ίσο διεθνές καθεστώς”. Δηλαδή, εγείρει θέμα αναγνώρισης και το εντάσσει στην ατζέντα ως προϋπόθεση για να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις. Δεν το θέτει ως στόχο, αλλά όρο για να ξεκινήσει η όποια συζήτηση. Κι αυτή δεν είναι καινούργια απαίτηση, αλλά διαχρονική. Αποφάσισε, όμως, τώρα να την προτάξει και να επιμένει σε αυτή, μέχρι να θεωρηθεί δεδομένο θέμα στην ατζέντα.

Είναι σαφές πως επανέρχεται με τον ένα ή άλλο τρόπο η προσέγγιση “όλα στο τραπέζι”. Πρόκειται για μια μεθοδολογία, που έκανε την εμφάνισή της το 1999. Τότε διάφοροι “μάγοι” της διπλωματίας, που ανέλαβαν άλλοι να τετραγωνίσουν τον κύκλο και άλλοι να ευθυγραμμίσουν τα άστρα, θεώρησαν πως διέθεταν τη “χρυσή συνταγή”. Θεώρησαν πως θα μπορούσαν να “κλείσουν” ένα άλυτο πρόβλημα, επιστρατεύοντας μια πρακτική, που εκτιμούσαν πως θα τους οδηγούσε στο τέλος της διαδρομής.

Αξίωση των Τούρκων

Η εξίσωση έμοιαζε εύκολη. Οι δύσκολοι ήταν οι Τούρκοι και δεδομένοι οι Έλληνες. Με αυτή την προσέγγιση ξεκίνησε μια διαδικασία, που οδήγησε στο σχέδιο Ανάν. Από πολύ νωρίς γνώριζαν τα Ηνωμένα Έθνη και οι μέντορές τους τι θα μπορούσε να περιελάμβανε. Διενεργούσαν έρευνες κοινής γνώμης και ήταν σαφές ποιες ήταν οι κόκκινες γραμμές της ελληνικής πλευράς. Κι όμως δεν λήφθηκαν υπόψη σε καμία από τις εκδοχές του σχεδίου. Αντίθετα, μεταξύ άλλων, περιλήφθηκε αυτούσιο το έγγραφο του τότε υφυπουργού Εξωτερικών, Ζιγιάλ.

Η διαχείριση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος, η διαχρονική έλλειψη πολιτικής για τους Τουρκοκύπριους (προσέγγισής τους μέσα από το κοινό κράτος, την Κυπριακή Δημοκρατία), η αδυναμία -ο φόβος- χάραξης μιας άλλης γραμμής πλεύσης, οδήγησε το Κυπριακό σε μια φθίνουσα πορεία. Αυτή η προσέγγιση/λογική οδηγεί το Κυπριακό να παίζεται πάντα στο τουρκικό γήπεδο. Η επανατοποθέτηση του Κυπριακού, όπως το έθεσε ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκος Κοτζιάς, για το θέμα της Ασφάλειας, αποτελούσε σημαντική ευκαιρία. Πολεμήθηκε εντός και εκτός. Αυτή αναδείκνυε τη σωστή διάσταση του Κυπριακού και πρόσφερε διέξοδο.

Σήμερα η Τουρκία έχει αναβαθμίσει τις αξιώσεις της. Επιμένει σε μια αναθεωρητική πολιτική, που όπως είναι γνωστό η Κύπρος αποτελεί πάντα βασικό εργαλείο στην προώθηση αυτής της στρατηγικής. Η Λευκωσία δεν έχει πλάνο. Επαναλαμβάνει τοποθετήσεις παντός καιρού. Κινείται μεταξύ μιας ταμπέλας, στην οποία η Τουρκία έχει προσαρμόσει στις απαιτήσεις της και των ΜΟΕ. Ενός πακέτου, που βρίσκεται πάντα πρόχειρο στο ράφι και το παρουσιάζει όταν βρίσκεται μπροστά σε νέο αδιέξοδο. Αυτή η πολιτική όχι μόνο δεν αποδίδει, αλλά εδραιώνει τα κατοχικά δεδομένα. Οδηγεί βαθμηδόν στη νομιμοποίηση των κατοχικών δεδομένων.

Τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Και διεθνώς και σε σχέση με τη συμπεριφορά της κατοχικής Τουρκίας. Οι διεθνείς συγκυρίες (Ουκρανικό) ευνοούν να “ξανασυστήσουμε” το Κυπριακό διεθνώς. Οι συγκυρίες ευνοούν να εγκαταλειφθεί η κατευναστική πολιτική, η πολιτική των συνθημάτων. Ευνοεί και την αναθεώρηση της πολιτικής της προσαρμογής. Για να γίνει τούτο χρειάζεται μια ενιαία στρατηγική με την Ελλάδα, η οποία να περιλαμβάνει κινήσεις σε πολιτικό, διπλωματικό και αμυντικό επίπεδο. Χρειάζεται και μια πολιτική επανένταξης των Τουρκοκυπρίων στην Κυπριακή Δημοκρατία, που δεν θα αφορά μόνο προνόμια αλλά και υποχρεώσεις. Για αντικατοχικό αγώνα.