Το ανακτορικό πραξικόπημα που εδραίωσε τον Σαλμάν στην εξουσία

Ήταν Νοέμβριος του 2017, όταν το όνομα του Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν ξεκίνησε να κεντρίζει το ενδιαφέρον του παγκόσμιου Τύπου. Θυμίζοντας επεισόδιο του Game of Thrones, στο πάμπλουτο βασίλειο είχε ξεκινήσει ένα κύμα συλλήψεων μελών της βασιλικής οικογένειας και κορυφαίων στελεχών της κυβέρνησης, με ενορχηστρωτή τον τότε 32χρονο πρίγκηπα διάδοχο. Ήταν ολοφάνερο πως ο Σαλμάν σκόπευε να πάρει τον έλεγχο της χώρας, πραγματοποιώντας μία πρωτοφανή για το βασίλειο των Σαούντ αναδιανομή πλούτου και δύναμης.

Είναι χαρακτηριστικό πως είχαν πραγματοποιηθεί πάνω από 30 συλλήψεις, ενώ θύματα των εκκαθαρίσεων έπεσαν ο διοικητής της Εθνοφρουράς και ο αρχηγός του Πολεμικού Ναυτικού. Σύμφωνα με τα αραβικά ΜΜΕ είχαν συλληφθεί 11 πρίγκιπες, τέσσερις υπουργοί και δεκάδες πρώην υπουργοί, ένα ξεκαθάρισμα της δυναστείας των Σαούντ, που σηματοδοτούσε την αλλαγή σελίδας στο βασίλειο.

Μάλιστα, ο υπουργός Πληροφοριών της Σαουδικής Αραβίας είχε ανακοινώσει το πάγωμα των  τραπεζικών λογαριασμών των υπόπτων και την παραχώρηση στο κράτος όλων των περιουσιακών τους στοιχείων, που προήλθαν από πράξεις διαφθοράς. Αμέσως μετά την ανακοίνωση του υπουργού οι τράπεζες της Σαουδικής Αραβίας προχώρησαν στο πάγωμα περισσότερων από 1.200 λογαριασμούς που ανήκαν σε ιδιώτες και εταιρείες που ήταν στο κάδρο των ερευνών.

Με εντολή Σαλμάν

Το πράσινο φως για τις κινήσεις αυτές είχε δώσει μία επιτροπή διαφάνειας που συγκροτήθηκε και έδρασε υπό άκρα μυστικότητα, με επικεφαλής (φυσικά) τον φιλόδοξο πρίγκηπα διάδοχο. Η επιτροπή διεξήγαγε έρευνες για πολλές και διαφορετικές υποθέσεις, με κατηγορίες όπως αυτή του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, της δωροδοκίας, του εκβιασμού και της κατάχρησης δημόσιας θέσης για προσωπικό όφελος. Η επιτροπή διαφάνειας “ξεσκόνιζε” ακόμα και παλαιότερες υποθέσεις, όπως την διαχείριση στις καταστροφικές πλημμύρες που είχαν πλήξει το 2009 την Τζέντα.

«Όλοι οι ύποπτοι θα έχουν πλήρη πρόσβαση σε όλα τα δικαιώματά τους και οι δίκες θα γίνουν με διαφάνεια… Έχουν ήδη συλλεχθεί σημαντικές αποδείξεις και έγιναν λεπτομερείς ανακρίσεις». είχε τονίσει σε ανακοίνωσή του ο γενικός εισαγγελέας Σεΐχ Σαούντ αλ Μοτζέμπ. Μεταξύ των συλληφθέντων βρίσκονταν και ο πασίγνωστος δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας και πρίγκιπας Αλ Ουαλίντ μπιν Ταλάλ, ένας εκ των πλουσιότερων ανθρώπων στον κόσμο,  σημαντικό επενδυτή σε εταιρείες όπως είναι η Citigroup, η Apple και η 21th Century Fox.

Οι συλληφθέντες κρατούνταν στο πολυτελές ξενοδοχείο Ritz-Carlton στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας. Σύμφωνα με το CNN, ιστοσελίδες για κρατήσεις εμφάνιζαν το ξενοδοχείο των 492 δωματίων σε απόλυτη πληρότητα, έως τα τέλη Νοεμβρίου! Υπήρξαν αναφορές ότι πελάτες του ξενοδοχείου εκδιώχθηκαν άρον άρον, λίγο πριν την έλευση των συλληφθέντων, ενώ για αρκετά εικοσιτετράωρα είχαν πέσει οι τηλεφωνικές γραμμές και η σύνδεση στο διαδίκτυο του ξενοδοχείου.

Πάντως, ο πρίγκηπας Ταλάν στάθηκε τυχερός, καθώς ήταν ο μόνος που απελευθερώθηκε, έπειτα από ένα παρασκηνιακό deal που, σύμφωνα με πληροφορίες, περιλάμβανε την καταβολή ενός ποσού της τάξης των… 2.000.000.000 δολαρίων από την προσωπική του περιουσία. Πάντως, ο Ταλάν δεν κράτησε κακία στον Σαλμάν για την σύλληψη του, καθώς δήλωσε «πεπεισμένος» πως ο πρίγκηπας διάδοχος δεν ήταν πίσω από την δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι.

Οι προκλήσεις και τα απόνερα

Τα απόνερα της εκκαθάρισης στο βασίλειο των Σαούντ είχαν ξεκινήσει να γίνονται γρήγορα αισθητά. Η τιμή του πετρελαίου είχε ανέβει στα υψηλότερα επίπεδα των δύο τελευταίων ετών, πράγμα που προκάλεσε ιδιαίτερη ανησυχία στη Δύση, η οποία βέβαια μάλλον “νοσταλγεί” αυτές τις μέρες μετά το ενεργειακό ράλι που έφερε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Η μαζική αυτή εκκαθάριση δεν ήταν το πρώτο δείγμα γραφής της διακυβέρνησης του πρίγκιπα και διαδόχου. Ο Μοχάμεντ μπεν Σαλμάν προσπαθούσε εδώ και καιρό να ενισχύσει τις εξουσίες του, αλλά και να προωθήσει πρωτοφανείς μεταρρυθμίσεις στο υπερσυντηρητικό βασίλειο. Αξίζει να θυμίσουμε ότι πριν κάποιες εβδομάδες είχε επιτρέψει στις γυναίκες την οδήγηση, ενώ ήταν γνωστές οι φιλοδοξίες του να απεξαρτητοποιηθεί η Σαουδική Αραβία από τις εξαγωγές πετρελαίου.

Με αυτό το κύμα εκκαθαρίσεων, ο Σαλμάν πέτυχε να καταλύσει τον παραδοσιακό τρόπο διακυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας, δείχνοντας πως αποτελεί τον πραγματικά ισχυρό άνδρα του βασιλείου, έτοιμος να “βαδίσει” στα χνάρια της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης, αλλά και να μην δείξει κανένα έλεος στους “εχθρούς” του, όπως έδειξε το φριχτό τέλος του Τζαμάλ Κασόγκι.