Γιατί στους Έλληνες αρέσει να γράφουν ποίηση – Η περίπτωση Δημήτρη Βουχάρα

«Φυσάει ένας νότιος άνεμος, που/ Σαρώνει τις πόλεις και τα χωριά/Και τις ψυχές των προσκόπων/Που βγήκαν να μελετήσουν/Τα μονοπάτια της διαφυγής». Αυτά «τα μονοπάτια της διαφυγής» αναζητούν οι Ελληνίδες και οι Έλληνες που γράφουν στίχους, ποιήματα, κακά, μέτρια ή ωραία και γιατί όχι, σπουδαία στο διαδίκτυο, στις ακριβοπληρωμένες αυτοεκδόσεις ή στους “οίκους” τους εκδοτικούς που μοιράζονται το κόστος με την/τον ποιητή. Και είναι φυσικό, ανεξάρτητα από την συστηματική περιφρόνηση των επιτυχημένων, των ακαδημαϊζόντων και των οργανωμένων ποιητών, συγγραφέων, κριτικών, οι Ελληνίδες και οι Έλληνες να γράφουν ποίηση (ανεξαρτήτως ποιότητας, είπαμε).

Η εξήγηση είναι απλή. Οι Έλληνες έχουν βαθιά βιωματική αίσθηση του τραγικού και της εμπλοκής του με τη ζωή από ανέκαθεν και από τότε -εξ αρχής- γράφουν ποίηση, δηλαδή εκφράζονται με στίχους. Τώρα, οι εστέτ της ποίησης, είναι κατανοητό, πρέπει να υπερασπιστούν την τέχνη τους και καλά κάνουν. Όμως, η περιφρόνηση προς το λαϊκό φαινόμενο της στιχουργικής δραστηριότητας των πολλών, την εποχή του ακραίου σχετικισμού, είναι παράλογη. Κι αυτό γιατί έτσι, φτιάχνεται και η απόσταση από τα σπουδαία ποιήματά τους. Πως θα ξέραμε ότι ο τάδε είναι σπουδαίος ποιητής αν δεν υπήρχαν κάπου στο πλάι οι κακοί… Θα πείτε, μα το σπουδαίο είναι αυτόνομο και αυτόφωτο…

Ναι, μα «οι έννοιες μπερδεύουν την αντίληψη/Είναι περιττές για το πριν/Περιττές για το μετά/Όταν διαβάζεις τα Σύννεφα/Τους Ήλιους του πριν, του Μετά, του Εσένα»… Άλλωστε, Τα όνειρά μας, βουβός κινηματογράφος/Περισσέματα ζωής/Να τα μοντάριζες σε νέες ακολουθίες/Η ταινία θα γινόταν αριστούργημα/Θα μαρτυρούσε μια δεύτερη ζωή…» γράφει ο Δημήτρης Βουχάρας στην ποιητική συλλογή του “…Σε δύο εποχές με τον ίδιο καιρό” (Εκδόσεις ΑΩ, 2022), από όπου έχουν παρθεί και οι προηγούμενοι στίχοι.

Ο Δημήτρης Βουχάρας δεν είναι επαγγελματίας ποιητής. Είναι και ποιητής, όπως και σαξοφωνίστας της τζαζ, όπως και εκπαιδευτικός, όπως και πολλά άλλα πράγματα. Γράφει προφανώς χωρίς σχέδιο, χωρίς concept. Δεν προσπαθεί τίποτε. Γράφει σκέψεις, συναισθήματα ως στίχους ποιητικής, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που αυτοσχεδιάζει με το σαξόφωνο. Γράφει τζαζ, με εγκοπές, επιθετικά σαν το bebop, αυτοσχεδιάζει με λέξεις που ξέρει καλά το νόημά τους. Απλά, κατανοητά, σχεδόν λαϊκά.

«Χαμηλό βαρομετρικό στα μυαλά/Χιόνια στα ορεινά…, χειμερία νάρκη»… καθώς «η πτωτική δύναμη της πτώσης/πίπτει πτωτικά/και μ΄όλες τις εκπτώσεις/έχει επιπτώσεις/ώσεις…»

Η ποίηση του Δημήτρη Βουχάρα

Ο Δημήτρης Βουχάρας γεννήθηκε το 1951 στην Κοζάνη, όπου και αποφοίτησε το Γυμνάσιο. Στη συνέχεια φοίτησε στην κινηματογραφική σχολή Σταυράκου, χωρίς να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Μετά τη θητεία του μετανάστευσε στο Μόναχο, όπου σπούδασε παιδαγωγικά στην Καθολική Παιδαγωγική Ακαδημία Μονάχου. Εργάστηκε επί 12 συναπτά έτη ως παιδαγωγός στο πρώτο παγγερμανικά μοντέλο “Ελεύθερης Πολυεθνικής Αγωγής” υπό τον φορέα Bayrisches Jugendamt München. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα το 1990 ιδρύει στη Θεσσαλονίκη, μαζί με την συνεργάτιδά του Μαρία Τσαντίλα, το “Sprachzentrun für Deutsch”, όπου δίδαξε και διεύθυνε έως το 2008.

Ο Δημήτρης Βουχάρας πρωτοπαρουσιάστηκε στα “γράμματα” το 1970 με το ποίημα “Εξομολόγηση” στην Πανελλήνιο Ανθολογία Πεζογραφίας και Ποιήσεως των Γεράσιμου Τσάκαλου και Νίκου Μπατάγια (εκδ. Τυποκαλλιτεχνική-Πειραιεύς ). Είχαν προηγηθεί ωστόσο δημοσιεύσεις του σε κάποια τοπικά λογοτεχνικά έντυπα. Στη Γερμανία ήταν συνεκδότης της εφημερίδας “Ο Ξένος” (’74-`78) με κοινωνικοπολιτικό και λογοτεχνικό προσανατολισμό. Έκτοτε συνέχισε να γράφει χωρίς να δημοσιεύει. Ποιήματά του δημοσιεύτηκαν ξανά τα νεότερα χρόνια (2018, 2019) στην “Προθήκη”, όργανο της Κοβενταρείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης, που επιμελείτο η φιλόλογος Κατερίνα Δημοπούλου, η οποία επιμελήθηκε και την προαναφερθείσα συλλογή.

Γράφει: «Τίποτα δεν θα χαθεί/στη δίνη αυτού του κόσμου,/στης ύλης τα αναίσθητα, /τα ευαίσθητα υλικά/που ερωτοτροπούν παιδεύοντας,/ σκοτώνουν όταν μπορούν/κι ανασταίνουν όταν θέλουν,/χωρίς να ρωτούν…».