Άλωσε το ιταλικό κάστρο η Μελόνι – Χάνουν τον ύπνο τους οι Βρυξέλλες

Όπως τα έλεγαν οι δημοσκοπήσεις, έτσι τα είπαν και τα exit polls και περίπου έτσι τα είπε και η κάλπη στην Ιταλία. Το ιταλικό κάστρο αλώθηκε: Οι “Αδελφοί της Ιταλίας” κέρδισαν με διαφορά την πρώτη θέση από το δεύτερο κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα, ενώ ο δεξιός συνασπισμός, του οποίου ηγείται η Μελόνι, είναι μακράν η πρώτη σε ψήφους και έδρες παράταξη, ενώ κρίσιμο ποσοστό έλαβε και το Κίνημα των Πέντε Αστέρων” του Κόντε.

Με αυτά τα δεδομένα της λαϊκής ψήφου θα βαδίσει τα επόμενα κρίσιμα χρόνια η Ιταλία, προκαλώντας με την ψήφο των πολιτών της μεγάλους πονοκεφάλους στο διευθυντήριο των Βρυξελλών και στις φιλελεύθερες κυβερνήσεις των μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών. Σύμφωνα με την καταμέτρηση στις 6:45 ώρα Ιταλίας (σε 58.848 από τα 60.399 εκλογικά τμήματα) το κόμμα της Μελόνι συγκεντρώνει το 26,4%, η Λέγκα του Σαλβίνι 9% και ο Μπερλουσκόνι 8,2%) και η συμμαχία τους 43,6%. Από την άλλη το κεντροαριστερό κόμμα του Λέτα συγκεντρώνει 19,1%  η Δράση 7,7%, οι Πράσινοι 3,6% και η Ευρώπη 3%, ενώ το Κίνημα Πέντε Αστέρων με τον Κόντε 15,2%.

Η 45χρονη Μελόνι ράβει πρωθυπουργικό ταγέρ, αφού όλα δείχνουν ότι θα είναι η πρώτη γυναίκα που θα ηγηθεί της εκτελεστικής εξουσίας στην Ιταλία. Να θυμίσουμε ότι πριν ακριβώς 100 χρόνια, το φθινόπωρο του 1922, ο ιδεολογικός πρόγονός της, ο πρώην σοσιαλιστής και ιδρυτής του Φασιστικού Κόμματος Μουσολίνι είχε γίνει ο νεότερος πρωθυπουργός της Ιταλίας.

Πλησιάζοντας την εξουσία, η ίδια συστηνόταν σαν κεντροδεξιά συντηρητική. Ως τέτοια διεκδίκησε την πρωθυπουργία, αν και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται για εκπρόσωπο του ρεύματος που ανθεί σε όλη την Ευρώπη και αυτοπροσδιορίζεται ως “Νέα Δεξιά”, ενώ οι αντίπαλοί της την αποκαλούν Ακροδεξιά. Η αλήθεια είναι ότι η πολιτική της δράση, όπως συνέβη με τη Λεπέν και άλλους ηγέτες κομμάτων αυτού του ρεύματος στη Γηραιά Ήπειρο, έχουν ξεκινήσει από περιθωριακά κόμματα με ευθεία αναφορά στο ολοκληρωτικής ιδεολογίας ρεύμα που γιγαντώθηκε στο Μεσοπόλεμο.

Έτσι και η Μελόνι, ξεκίνησε την πολιτική της πορεία από τη Νεολαία του νεοφασιστικού Ιταλικού Κοινωνικού Κινήματος (MSI). Ήταν τέτοια η αφοσίωση και το πάθος της που το 1996, σε νεαρή ηλικία, ανέλαβε την ηγεσία της Φοιτητικής Δράσης, της φοιτητικής οργάνωσης του νεοφασιστικού κόμματος. Παράλληλα εργαζόταν ως μπαργούμαν στο “Piper Club”, από τα διασημότερα νυχτερινά κέντρα της Ρώμης. Η μητέρα της ήταν εκείνη που την προέτρεψε να ασχοληθεί με την πολιτική και ήταν τα δικά της ιδεολογικά πιστεύω που οδήγησαν τη νεαρή κοπέλα στην Ακροδεξιά. Καμία από τις δύο, όμως, δεν μπορούσε να φανταστεί ότι κάποιες δεκαετίες αργότερα, η Τζόρτζια θα βρισκόταν μία ανάσα από τον πρωθυπουργικό θώκο. Στις πρώτες επινίκιες δηλώσεις της η Μελόνι υποσχέθηκε ότι «θα κυβερνήσει για όλους».

#ElezioniPolitiche2022 #Meloni pic.twitter.com/ZVtLmYqPkI

— Giorgia Meloni (@GiorgiaMeloni) September 26, 2022

Τί λέει ο ιταλικός Τύπος

Με τίτλο «Η νέα εποχή του λαϊκισμού», η εφημερίδα La Repubblica της Ρώμης λέει ότι το εκλογικό αποτέλεσμα αλλάζει την χώρα. «Τι να αναμένουμε τώρα; Η κρίση γέρνει τη χώρα προς τα δεξιά, παρατείνει την εποχή του λαϊκισμού, επιβεβαιώνει ότι η η υπευθυνότητα στην κυβέρνησης δεν αποδίδει εκλογικά, γιατί κοστίζει. Όπως είχε ανακοινωθεί εδώ και αρκετό καιρό, οι Fratelli d’ Italia κερδίζουν, ακριβώς στη σύμπτωση αυτών των παραγόντων, ξεφουσκώνοντας τη Λίγκα και πνίγοντας τη Forza Italia. Ήταν μια αναμενόμενη νίκη, αλλά αλλάζει την ιστορία της χώρας».

Η δεξιά εφημερίδα Il Giornale δεν κρύβει την ικανοποίησή της, έχοντας τίτλο «Μία γυναίκα για μια σύγχρονη Δεξιά» και προβλέπει για τη συνέχεια τα εξής: «Οι πολιτικές της θέσεις, από ευρωσκεπτικιστικές ως φιλοευρωπαϊκές και όλες οι άλλες υπέρ της Δύσης, του ΝΑΤΟ και κατά της ρωσικής εισβολής, είναι συνεπακόλουθες της διαδρομής αυτής και εμφανώς μέρος ενός μακρού ταξιδιού που έχει κάνει Τζόρτζια Μελόνι, περνώντας από όλα τα κυβερνεία του κόσμου».

Η Corriere della Sera του Μιλάνου ασχολείται και με το πώς βλέπουν τώρα την Ιταλία οι άλλες χώρες: «Δεν μπορεί να αγνοηθεί ότι εκτός των συνόρων μας η νέα φάση χαρακτηρίζεται ως αχαρτογράφητα νερά και από κάποια κυβέρνηση ακόμη και ως τραύμα. Υπάρχει φόβος για ένα φαινόμενο ντόμινο στις ευρωπαϊκές συμμαχίες, με ένα φαινόμενο που ενισχύεται από τα ιταλικά αποτελέσματα, τα οποία ακολουθούν αυτά στη Σουηδία. Καταγράφεται επίσης ένα θετικό αίσθημα στη Μόσχα λόγω της παρουσίας της Λέγκα και των Αδελφών της Ιταλίας στον συνασπισμό. Θα εξαρτηθούν πολλά από την εσωτερική ισορροπία δυνάμεων στη νέα ιταλική κυβέρνηση».

Η κεντροαριστερή Il Messaggero επισημαίνει ότι οι εσωτερικές ισορροπίες θα έχουν τεράστιο ενδιαφέρον στη νέα κυβέρνηση: «Η Μελόνι θέλει να αξιολογήσει διεξοδικά την ισορροπία δυνάμεων με τους Ματέο Σαλβίνι και Σίλβιο Μπερλουσκόνι, που είναι αποφασισμένοι να πουν τη γνώμη τους για τη σύνθεση της κυβέρνησης. Κυρίως, σκοπεύει να καταλάβει ποια θα είναι η τύχη του γραμματέα της Λέγκας του Βορρά που απέφυγε τις εντάσεις κατά την προεκλογική εκστρατεία. Αλλά τώρα, με τη Λέγκα σε απότομη πτώση, βλέπει την ηγεσία του να κλονίζεται». «Η Ιταλία πάει προς τα δεξιά», γράφει στον κύριο τίτλο της η La Stampa, που επίσης κάνει λόγο για εύθραυστες ισορροπίες στη νέα κυβέρνηση.

Η Μελόνι και ο Μουσολίνι

Όπως είναι γνωστό, το κόμμα της “Αδελφοί της Ιταλίας” ηγείται του δεξιού συνασπισμού, στον οποίο συμμετέχουν η “Λέγκα” του Σαλβίνι και η “Forza Italia” του Μπερλουσκόνι. Η απρόσμενη εκλογική επιτυχία ανάγκασε τη Μελόνι να διαφοροποιηθεί από το παρελθόν της. Ένα βίντεο του 1996, όμως, τη στοιχειώνει. Σε αυτό 19χρονη τότε Μελόνι απευθύνεται στο γαλλικό ειδησεογραφικό πρόγραμμα Soir 3, εξηγώντας τις απόψεις της. «Πιστεύω ότι ο Μουσολίνι ήταν ένας καλός πολιτικός. Αυτό σημαίνει πως ό,τι έκανε, το έκανε για την Ιταλία. Αυτό δεν το βρίσκουμε στους πολιτικούς που είχαμε τα τελευταία 50 χρόνια». Αυτοσυστήνεται, μάλιστα, στον δημοσιογράφο ως «μια πολύ δραστήρια αγωνίστρια της Εθνικής Συμμαχίας, που υιοθετεί νεοφασιστικές ιδέες».

Στην πραγματικότητα, η Μελόνι είναι παιδί του νοσταλγικού για τον φασισμό ιδεολογικού ρεύματος που εμφανίστηκε στην Ιταλία, μετά από την πολύχρονη και ταραχώδη κυριαρχία της Ακροαριστεράς στη νεολαία από τα τέλη της δεκαετίας του 1960. Όταν η νεαρή Τζόρτζια άρχισε να βλέπει την πολιτική της δράση όχι με τα μάτια της νεαρής ακτιβίστριας, αλλά με τα μάτια της αυριανής επαγγελματία πολιτικού, φρόντισε να μετακινηθεί σε έστω και ελαφρώς πιο μετριοπαθείς θέσεις για να διευρύνει το ακροατήριό της. Έτσι, η Τζόρτζια δεν διστάζει πια να αρνηθεί την ιδεολογική συγγένεια με το φασισμό, χαρακτηρίζοντας ανόητους, όσους υπονοούν το αντίθετο. «Μα φυσικά ο Μουσολίνι έκανε κακό στην Ιταλία. Θέλει και ερώτημα;» δήλωσε πρόσφατα.

Οι αντίπαλοί της τής αποδίδουν «κυνική υποκρισία», αλλά αυτό που την ενδιαφέρει είναι τί λένε γι’ αυτήν οι ψηφοφόροι, ένα μεγάλο τμήμα των οποίων, όπως έδειξαν οι κάλπες, έχει στραφεί για τα καλά υπέρ των “Αδελφών της Ιταλίας”. Το 2012, η Μελόνι ζητούσε η Ιταλία να φύγει από την ΕΕ. Τώρα δηλώνει έτοιμη να συνεργαστεί με τις Βρυξέλλες, αν και οραματίζεται μία άλλη Ευρώπη. Όσο το δημοσκοπικό ποσοστό του κόμματός της ανέβαινε, καθιστώντας πιο ορατή την προοπτική κατάκτησης της εξουσίας, η Τζόρτζια και το επιτελείο της έκαναν κινήσεις προσαρμογής για να κατευνάσουν φόβους και να αμβλύνουν την υπάρχουσα άρνηση στο εκλογικό σώμα, αλλά και στο ευρωπαϊκό και διεθνές σύστημα.

Η ίδια, πάντως, συνεχίζει να δηλώνει υπερασπιστής των παραδοσιακών οικογενειακών αξιών, πολιτικοποιώντας τον Χριστιανισμό και τη μητρότητα ως ακρογωνιαίους λίθους της αυθεντικής ιταλικής εθνικής ταυτότητας. Σε μια ομιλία της το 2019, εξήγησε: «Είμαι η Τζόρτζια. Είμαι γυναίκα, είμαι μητέρα, είμαι Ιταλίδα, είμαι χριστιανή». Η ατάκα της αυτή έγινε viral, ενώ μετατράπηκε μάλιστα σε στίχο τραγουδιού που ακούγεται ακόμα στα νυχτερινά κέντρα της Ιταλίας.

Πώς φτάσαμε στην άνοδο της Μελόνι

Όπως και άλλα κόμματα της λεγόμενης “Νέας Δεξιάς”, οι “Αδελφοί της Ιταλίας” είχαν υιοθετήσει πιο χαλαρή στάση απέναντι στη Ρωσία, αν και η Μελόνι καταδίκασε κατηγορηματικά τη ρωσική εισβολή και υποστήριξε τις κυρώσεις. Αυτό, όμως, που την φέρνει στην εξουσία δεν είναι η εξωτερική πολιτική, είναι η εδώ και πολλά χρόνια στροφή του ιταλικού εκλογικού σώματος εναντίον των παραδοσιακών κομμάτων.

Η άλλοτε ευημερούσα βιομηχανική και εξαγωγική Ιταλία έχει περιέλθει σε μία έρπουσα οικονομική και κοινωνική κρίση, η οποία αντανακλάται στο πολιτικό σύστημα, καθιστώντας το ιδιαίτερα ρευστό. Έτσι είδαμε να εκτοξεύεται και να πέφτει ο Μπερλουσκόνι, να εκτοξεύεται το ιδεολογικά ιδιόμορφο αντισυστημικό Κίνημα Πέντε Αστέρων και στη συνέχεια η Λέγκα του Σαλβίνι και τώρα οι “Αδελφοί της Ιταλίας”. Και ενώ ήταν μέχρι πρότινος ο Σαλβίνι, που εκπροσωπούσε τη “Νέα Δεξιά”, η συμμετοχή της Λέγκας στην κυβέρνηση Ντράγκι του κόστισε εκλογικά. Πολλοί αντισυστημικοί ψηφοφόροι τον εγκατέλειψαν, προσανατολιζόμενοι στο ακόμα πιο ακραία δεξιό κόμμα της Μελόνι”, το οποίο ήταν μέχρι τότε σχετικά περιθωριακό.

Στα τέλη του 2020, η Τζόρτζια Μελόνι είχε σταθεί μπροστά στην κάμερα, επιχειρώντας έναν απολογισμό του χρόνου που έκλεινε. Ο πλανήτης αποχαιρετούσε την πρώτη χρονιά της πανδημίας. Παρά την αίσθηση αλληλεγγύης που κυριαρχούσε μπροστά σε αυτό τον κοινό εχθρό, αυτή, ντυμένη στα λευκά και στρατηγικά τοποθετημένη δίπλα σε μία φάτνη, υιοθέτησε έναν ακραίο πολιτικό λόγο. Η ΕΕ, είπε, είναι απούσα. «Είδαμε ότι μια εναλλακτική είναι εφικτή. Τα μεμονωμένα κράτη μέλη θα μπορούσαν να συνενωθούν σε εθελοντική βάση στο πνεύμα της χριστιανικής αλληλεγγύης!»

Εκτός από άχρηστες, οι Βρυξέλλες είναι και εχθρικές, είχε προσθέσει. «Αντιμετωπίζουμε την πιο ισχυρή και βίαιη επίθεση εναντίον κυβερνήσεων κυρίαρχων εθνών που αντιτίθενται στη δικτατορία της πολιτικά ορθής ιδεολογίας». Ως παραδείγματα, ανέφερε τις προσπάθειες των Βρυξελλών να τιμωρήσουν την Πολωνία και την Ουγγαρία για δημοκρατική οπισθοδρόμηση και τις προσπάθειες «να ταπεινώσουν τον βρετανικό λαό που επέλεξε ελεύθερα το Brexit».

Το τελευταίο διάστημα, η Μελόνι έχει μετριάσει την αντιευρωπαϊκή της στάση και απομακρύνεται από τις φασιστικές ρίζες του κόμματός της. Σε πρόσφατη προεκλογική ομιλία της στο Μιλάνο, είπε: «Στην Ευρώπη φαίνεται να ανησυχούν για εμένα. Τί θα συμβεί, αναρωτιούνται», είπε ειρωνικά στους συγκεντρωμένους υποστηρικτές της. «Αυτό που θα συμβεί είναι ότι το τρένο θα φτάσει στον τελικό προορισμό του».

Κοντά στον Όρμπαν

Ως ηγέτης της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της ΕΕ, η Ιταλία της Μελόνι θα είναι σε θέση να δημιουργήσει ρήγματα στην κυρίαρχη φιλελεύθερη πολιτική κουλτούρα, ενισχύοντας φωνές, όπως της Ουγγαρίας, που μέχρι τώρα οι Βρυξέλλες μπορούσαν να απομονώνουν. Αυτό αφορά κρίσιμα ζητήματα, όπως π.χ. η μετανάστευση και τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ. Μπορεί η Μελόνι να μην εισέλθει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σαν “ταύρος εν υαλοπωλείω”, αλλά εκ των πραγμάτων θα μετατοπίσει το ιδεολογικό-πολιτικό κέντρο βάρους σ’ αυτό. Είναι πρόεδρος των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών, που περιλαμβάνει το κυβερνών κόμμα “Νόμος και Δικαιοσύνη” της Πολωνίας, καθώς και κόμματα με αυξανόμενη επιρροή σε χώρες όπως η Ισπανία και η Σουηδία. Βρίσκεται επίσης κοντά στον Όρμπαν.

Με το κόμμα της ενισχυμένο και με αρκετούς από τους συμμάχους της να κερδίζουν έδαφος, η Μελόνι θα μετατοπίσει και το κέντρο βάρους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το Κόμμα Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών, άλλοτε ενεργώντας μόνο του κι άλλοτε ως συνιστώσα ενός μεγαλύτερου μπλοκ, πιθανότατα θα έχει ισχυρή φωνή στην κατανομή των κορυφαίων θέσεων και στο περιεχόμενο των ψηφισμάτων.

Πίσω από τη Μελόνι βρίσκονται δύο παλαίμαχοι της πολιτικής. Μαζί της αποχώρησαν από το κόμμα του Μπερλουσκόνι και ίδρυσαν στις αρχές του 2013 τους “Αδελφούς της Ιταλίας”. Κι αυτοί επέλεξαν τη Μελόνι ως κατάλληλη να ηγηθεί του εγχειρήματος, θεωρώντας ότι ως νέα γυναίκα με επικοινωνιακό ταλέντο και ενθουσιασμό θα προσέδιδε πολιτική-εκλογική εμβέλεια στο εγχείρημά τους. Έτσι και έγινε.

Ως υποψήφια δήμαρχος της Ρώμης, η Μελόνι δεν τα είχε καταφέρει καλά. Η οικονομική και κοινωνική κρίση και το κύμα πολιτικής αμφισβήτησης είναι που από το ταπεινό 4% στις εκλογές του 2018 εκτόξευσαν τους “Αδελφούς της Ιταλίας” στην πρώτη θέση. Κάτι το σφοδρό πλήγμα από την πανδημία και η αρχική κατάρρευση του συστήματος υγείας, κάτι το γεγονός ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα σκαρφάλωσε στο 9,5% του ΑΕΠ, κάτι η αύξηση των επιτοκίων δανεισμού, το καθένα ξεχωριστά και όλα μαζί διαμόρφωσαν την διάχυτη εντύπωση ότι η Ιταλία είναι σε λάθος δρόμο κι ότι η υποταγή των ιταλικών κυβερνήσεων στο διευθυντήριο των Βρυξελλών είχε οδηγήσει τη χώρα σε αδιέξοδο. Και καλείται τώρα, με την λαϊκή ψήφο, η Μελόνι να το διορθώσει, να σώσει την Ιταλία. Αυτή τη “σωτηρία” είναι που φοβούνται πολλοί και στην Ιταλία και στην Ευρώπη, αλλά ας πρόσεχαν όσοι έφτασαν τους Ιταλούς στο σημείο να ψηφίζουν, όπως ψήφισαν αυτή την Κυριακή.