Η κάθοδος του Πατριάρχη και το παρασκήνιο της εκλογής νέου Αρχιεπισκόπου Κύπρου

Με το θάνατο, χθες, του Αρχιεπισκόπου Χρυσόστομου Β΄ κλείνει ένας κύκλος και σφραγίζει τη δική του εποχή στην Εκκλησία της Κύπρου. Δεν θα προβώ σε αξιολόγηση του έργου του, της διαχρονικής  παρουσίας του γιατί δηλώνω  αναρμόδιος. Είναι, όμως, γνωστό ότι είχε  μια δική του προσέγγιση των πραγμάτων, γι΄ αυτό και βρέθηκε- πολλές φορές όχι άδικα- στο στόχαστρο της κριτικής. 

Είχε σταθερές και αποφασιστικές απόψεις στο εθνικό θέμα και πολλές φορές παρενέβαινε όταν και όποτε έκρινε αναγκαίο. Παρέμβαση, που ήταν απόρροια όπως αναφέρεται, του διαχρονικού ρόλου του θεσμού που εκπροσωπούσε. Την ίδια ώρα, οι επιχειρηματικές δραστηριότητες της Αρχιεπισκοπής, πολλές φορές προκαλούσαν αντιδράσεις, κυρίως για τις μεθόδους που υιοθετούσε.  Υπενθυμίζεται, μεταξύ άλλων, η εμπλοκή στην ιστορία των χρυσών διαβατηρίων και τις μετέπειτα παραδοχές του.

Είχε πει στην επιτροπή για τα χρυσά διαβατήρια ότι ανέφερε στον Πρόεδρο Αναστασιάδη ότι «είναι καιρός να σταματήσουμε όλοι να κλέβουμε , βάζω και τον εαυτό μου μέσα». Είχε, ως γνωστό, εμπλακεί στην υπόθεση του διεθνώς καταζητούμενου Μαλαισιανό, Τζο Λο, που πολιτογραφήθηκε Κύπριος με το αζημίωτο. Η αναφορά του ενώπιον της επιτροπής επιβεβαιώνει αυτό που ήταν γνωστό. Ότι, δηλαδή, ο Αρχιεπίσκοπος δεν κρυβόταν πίσω από το δάκτυλο του, έλεγε ότι σκεφτόταν χωρίς να υπολογίσει το κόστος, τις αντιδράσεις.  Δεν ήταν, άλλωστε, όπως ο ίδιος έλεγε πολιτικός. Και δεν ήταν. Το γεγονός ότι δεν επιστράτευε διπλωματική γλώσσα ήταν υπέρ του. Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος θα κριθεί από τους ειδικούς κι αυτό προφανώς δεν θα γίνει τώρα γιατί είναι νωρίς.

Το παρασκήνιο της εκλογής

Βρισκόμαστε ήδη στην επόμενη ημέρα από το θάνατο του Προκαθήμενου. Μια επόμενη ημέρα, που βρήκε πολλούς… έτοιμους από καιρό. Έτοιμους για τη διαδοχή ενώ ακόμη βρισκόταν σε ζωή ο Αρχιεπίσκοπος. Έτοιμους με επιτελεία, προετοιμάζοντας το έδαφος και κερδίζοντας  πόντους σε βάρος άλλων. Η αναμέτρηση για την εκλογή νέου Αρχιεπισκόπου- πέραν από τις προσωπικές φιλοδοξίες των διεκδικητών- συνδέεται, μεταξύ άλλων και με τις διαφωνίες που εκφράσθηκαν για το ουκρανικό.

Ο  Αρχιεπίσκοπος είχε αποφασίσει προκαλώντας την αντίδραση κάποιων Συνοδικών να μνημονεύει τον μητροπολίτη Κιέβου. Υιοθέτησε προφανώς  την επιλογή αυτή σε συνεννόηση με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και την Εκκλησία της Ελλάδος. Πρόκειται για ένα θέμα, που έχει και πολιτικές διαστάσεις.  Για κάποιους είναι πρωτίστως πολιτικό θέμα και συνδέεται με τις επεκτατικές βλέψεις του καθεστώτος της Μόσχας.

Πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι η παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη στην κηδεία δεν μπορεί να θεωρείται τυχαία. Θα είναι το πρώτο ταξίδι Οικουμενικού Πατριάρχη στην Κύπρο και γίνεται για προφανείς λόγους. Η κάθοδος του, λοιπόν, στο νησί, στέλνει και ένα μήνυμα για την επόμενη ημέρα, για τη διαδοχή, χωρίς να θέλει να εμπλακεί. Άλλωστε δεν μπορεί να εμπλακεί στα εσωτερικά της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Κύπρου. Όπως αναφέρεται από τους  καλά ενημερωμένους, οι όποιες συζητήσεις του Πατριάρχη  θα έχουν σχέση  με «την  ενότητα της Ορθοδόξου Εκκλησίας»  και την αποφυγή εκλογής Αρχιεπισκόπου, που να είναι ταυτισμένος με τη Ρωσία. Λέγεται πως αυτή η προσπάθεια από ρωσικής πλευράς  ξεκίνησε εδώ και καιρό και δεν περιορίζεται μόνο στην Κύπρο.

Για να είμαι ειλικρινής δεν παρακολουθώ από κοντά, συστηματικά τις διεργασίες στην Εκκλησία, δεν βρίσκονται στη σφαίρα του ενδιαφέροντος μου, αλλά επιχειρώ να προσεγγίσω τα ζητήματα της επόμενης ημέρας βλέποντας τη μεγάλη εικόνα. Άλλωστε, όλα στο τέλος είναι πολιτική και έτσι αντιμετωπίζονται.

---

ΣΗΜ: Είναι σαφές πως βρισκόμαστε ενώπιον δυο εκλογικών αναμετρήσεων.  Για την εκλογή Προέδρου και την εκλογή Αρχιεπισκόπου. Αν από την προεκλογική για Πρόεδρο της Δημοκρατίας παρακολουθήσαμε “πράγματα και θαύματα”, με τα αρχιεπισκοπικά τι θα δούμε άραγε; Ιδίως όταν είδαμε στο μακρινό παρελθόν αλλά και στο πρόσφατο δείγματα γραφής.