Η ενδομερής ενεργειακή πύλη

Ο υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδιος για ενεργειακά θέματα, Τζέφρι Πάιατ, πρώην πρεσβευτής στην Αθήνα, έκαμε προσφάτως εκτεταμένη αναφορά στο ρόλο της Ελλάδος ως ενεργειακού κόμβου στην Νοτιοανατολική Ευρώπη. Παρέλειψε όμως να αναφερθεί εις ένα ετερόνομον αγωγό υδρογονανθράκων, που θα μπορούσε να ανεφοδιάσει την Ευρώπη με ζήδωρο φυσικό αέριο «τώρα που η Ρωσία απέδειξε μια για πάντα ότι είναι ένας αναξιόπιστος εταίρος ενεργειακών πόρων» (Πάιατ).

Τέτοιος εξακολουθεί να υπάρχει στους σχεδιασμούς της Ενωμένης Ευρώπης, ο αγωγός EastMed. Μιλώντας ο κ. Πάιατ στη Νέα Υόρκη (συνεδριακό φόρουμ της Capital Link) εδήλωσε ότι χάρις στις επενδύσεις σε μακροχρόνια έργα δημιουργούν ένα αξιόπιστο δίκτυο με μικρό σχετικώς “αποτύπωμα άνθρακος” που θα προσελκύσει το διεθνές, αλλά και το αμερικανικό επενδυτικό ενδιαφέρον. Ανέφερε την ενεργειακή διασύνδεση Ελλάδος-Βουλγαρίας, τον τερματικό σταθμό LNG της Ρεβυθούσας (Παπαχριστίδη-Τσεκούρα), τον ελβετοϊταλικό αδριατικό αγωγό ΤΑΡ, τον πλωτό τερματικό σταθμό Αλεξανδρουπόλεως, αεριοποίησης και αποθήκευσης φυσικού αερίου (FSRU), καθώς και το νέο αγωγό διασύνδεσης με τα Σκόπια (IGNM).

Εν τούτοις, δια μίαν εισέτι φορά, ο αμερικανικός παράγων αποσιωπά την προοπτική της κατασκευής ενός αυτονόμου αγωγού φυσικού αερίου στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, όπου έχουν βρεθεί σημαντικά υποθαλάσσια κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Στην ΑΟΖ του Ισραήλ, Αιγύπτου και Κύπρου υπάρχουν σημαντικά κοιτάσματα, που αν είχαν διασυνδεθεί και ταυτόχρονα, εάν είχαν αναπτυχθεί τα πιθανά έως βέβαια ελληνικά αποθέματα βιογενούς αερίου, νοτίως και δυτικώς της Κρήτης, καθώς και δυτικώς της Πελοποννήσου, σήμερα η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης θα ήταν εξασφαλισμένη με ανταγωνιστικές τιμές. Δεν θα χρειάζοντο διασκέψεις επί διασκέψεων της ΕΕ για επιβολή πλαφόν και άλλων μεθοδεύσεων στις αγορές φυσικού αερίου.

Το πρώτο βήμα

Ολιγωρίες, δισταγμοί και ενδεχομένως υστερόβουλες σκέψεις στο παρελθόν καθυστέρησαν την λήψη αποφάσεων, όπως έχει καθυστερήσει η ανακήρυξη της ελληνικής ΑΟΖ. Η ανακήρυξη δεν ισοδυναμεί με οριοθέτηση, αλλά συνιστά το πρώτο αναγκαίο βήμα. Οριοθετήσεις έχουν ήδη γίνει σε ορισμένες θαλάσσιες περιοχές (με Ιταλία, εν μέρει με Αίγυπτο) και ασκείται πίεση σε Αλβανία και Λιβύη.

Ευτυχώς, το πρόσφατο προεδρικό διάταγμα του προέδρου Ελ Σίσι καθορίζει μονομερώς την ΑΟΖ της Αιγύπτου δυτικώς με τη Λιβύη, “τραυματίζοντας” εν μέρει το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Συνιστά και υπόδειξη στην ελληνική κυβέρνηση που τόσον έχει βραδύνει να ασκήσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδος στην Ανατολική Μεσόγειο. Ποτέ όμως δεν είναι αργά. Ιδίως για κάτι που πάντοτε θα ζητείται, όπως η ενεργειακή επάρκεια.

Η επιτάχυνση των ημεδαπών αποφάσεων και η άρση των αδικαιολογήτων αντιρρήσεων ασπόνδων “φίλων”, όπως και η επίδειξη ισχυράς πολιτικής βουλήσεως εκ μέρους της ΕΕ, ώστε να απεμπλακούν οι δισταγμοί και οι κοντόφθαλμοι στοχασμοί, θα εξασφαλίσουν επαρκή ενεργειακά αποθέματα, υπολογιζόμενα σε τρισεκατομμύρια μ3 φυσικού αερίου για να καταργηθεί η “ετερονομία των σκοπών” και να γίνει αποδεκτή η εφαρμογή του διεθνούς δικαίου και των ευρωπαϊκών παραδοχών στην Ανατολική Μεσόγειο.