Πως έστησαν οι Γερμανοί τη συνάντηση Μπούρα-Καλίν

Η μυστική συνάντηση των διπλωματικών συμβούλων των ηγετών Ελλάδας και Τουρκίας, Άννας-Μαρίας Μπούρα και Ιμπραχίμ Καλίν, υπό την αιγίδα του Γερμανού ομολόγου τους Γενς Πλέτνερ, δεν αποτελεί έκπληξη. Οι διακριτικές διαβουλεύσεις άρχισαν τον Σεπτέμβριο, καθώς οι τρεις αξιωματούχοι προγραμμάτιζαν να βρίσκονται ταυτόχρονα στις Βρυξέλλες για την προετοιμασία της Συνόδου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας στην Πράγα.

Η ελληνική πλευρά αρνήθηκε τότε τη συνάντηση, λόγω της κορύφωσης της τουρκικής επιθετικότητας, αλλά επανάφερε η ίδια το θέμα στις συνομιλίες με τον Όλαφ Σολτς, στην Αθήνα, στις 27 Οκτωβρίου. Ο καγκελάριος επιβεβαίωσε ότι ο Γενς Πλέτνερ βρισκόταν, ούτως ή άλλως, σε συχνή επαφή με τον Ιμπραχίμ Καλίν για την Ουκρανία, εκφράζοντας ετοιμότητα «να διευκολύνει την ανάπτυξη παραγωγικής επικοινωνίας» μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας.

Ο Όλαφ Σολτς υπογράμμισε πάντως στον Κυριάκο Μητσοτάκη ότι το Βερολίνο θα συνέβαλλε μόνον στην αποκατάσταση καναλιών επικοινωνίας, χωρίς την ανάληψη μεσολαβητικής πρωτοβουλίας. Όμως, αν και σαφέστατα υπάρχει πραγματική ανάγκη ύπαρξης καναλιού επαφών (ειδικά εν όψει κινδύνου ένοπλης εμπλοκής με ανυπολόγιστες συνέπειες), δημιουργούνται πολλά ερωτήματα και ανησυχίες:

Πρώτον, ποια είναι τα όρια ευθύνης της –επαγγελματικά άριστης– Άννας-Μαρίας Μπούρα; Διαθέτει εξουσιοδότηση του Κυριάκου Μητσοτάκη να συζητήσει, ως πρέσβης, και θέματα ουσίας, ή ο πρωθυπουργός την υποβιβάζει σε θέση συμπαθούς τηλεφωνήτριας για να βρίσκεται απλώς κάποιος στην άλλη άκρη της γραμμής αν καλέσει ο Ιμπραχίμ Καλίν;

Ερωτήματα και ανησυχίες

Ο τρόπος που αντιμετωπίζει ακόμα και τους υπουργούς του ο Κυριάκος Μητσοτάκης (δεν προστάτευσε τις επικοινωνίες και το κύρος τους από τους “άγνωστους” χειριστές του Predator) δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικός για την υποστήριξη που θα έχει η Άννα-Μαρία Μπούρα, σε ώρα κρίσης, από τον ίδιο. Αντίθετα, ο Ιμπραχίμ Καλίν “λύνει και δένει” στην Άγκυρα. Μήπως, τελικά, η επικοινωνία διασφάλισης της ειρήνης αποδειχθεί τηλεφωνικό κανάλι παρεξηγήσεων; Ή, ενδεχομένως, και κανάλι επίκλησης ψευδών, εκ μέρους της Τουρκίας, όπως μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν, στις 13 Μαρτίου, στην Πόλη;

Δεύτερον, ποιος είναι ο βαθμός εμπιστοσύνης του πρωθυπουργού στον σύμβουλο του Γερμανού καγκελαρίου; Όταν ο Γενς Πλέτνερ υπηρετούσε ως πρεσβευτής στην Αθήνα (2017-2019), οι επαφές του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη ξεκίνησαν ως θερμές και ειλικρινείς, αλλά εξελίχθηκαν σε σχέση ψυχρότητας και καχυποψίας. Ο Γενς Πλέτνερ ήταν πιο συμπαθής στους γείτονές του στη Φιλοθέη (κι ας έκλεινε συχνά τον δρόμο, μιλώντας επί ώρα στο τηλέφωνο μέσα στο αυτοκίνητο, πριν εισέλθει στην οικία του), παρά στον Κυριάκο Μητσοτάκη με τον παραδοσιακό φιλογερμανικό προσανατολισμό.

Τρίτον, ποια θα είναι η θέση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών έναντι της επικοινωνίας σε επίπεδο συμβούλων; Στην Τουρκία, το λεγόμενο “παλάτι” έχει υποβαθμίσει τη διπλωματική υπηρεσία, αλλά στην Ελλάδα οι θεσμοί πρέπει να λειτουργούν διαφορετικά. Προκαλεί θυμηδία το περιστατικό του Δεκεμβρίου 2020, όταν το Μαξίμου απαιτούσε από το υπουργείο Εξωτερικών διάψευση δημοσιεύματος για πρωτοβουλία της πρέσβεως Ελένης Σουρανή (προκατόχου της Άννας-Μαρίας Μπούρα) για επικοινωνία με τον Ιμπραχίμ Καλίν, επιδιώκοντας την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών. Τελικά ρεζιλεύτηκε, βέβαια, ο τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας, που διέψευδε “κατηγορηματικά” και με προσβλητικές εκφράσεις, αλλά οι διερευνητικές άρχισαν 20 μέρες αργότερα.

Οι εξελίξεις θα δείξουν αν το Βερολίνο θέλει και μπορεί να προσφέρει, πραγματικά, κάτι χρήσιμο. Γιατί αρκετές πηγές αναφέρουν ότι η προεργασία για το κανάλι επικοινωνίας είχε ήδη γίνει, επιτυχώς, από την αμερικανική πλευρά. Γι’ αυτό και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξέφρασε, αυτοβούλως, διαλλακτικότητα σε τηλεφωνική συνδιάλεξη με τον Όλαφ Σολτς που ανακοινώθηκε από την Καγκελαρία την 1η Νοεμβρίου. Μόλις πέντε ημέρες μετά τις συνομιλίες της Αθήνας και πριν το Βερολίνο καν κινηθεί!