Η διπλωματία του οίνου – Όταν οι Ιταλοί γεύτηκαν την Κουμανδαρία
30/12/2022
Να το κάνουμε όπως η Γαλλία, αλλά στα δικά μας μέτρα και δυνατότητες: Να αναπτύξουμε τη διπλωματία του οίνου, που μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά, παράλληλα, πρωτίστως όμως ενισχυτικά στην προώθηση των στόχων της χώρας μας. Το “αίμα της γης”, όπως έχει χαρακτηριστεί το κρασί, μπορεί να “προικίσει” την εικόνα της Κύπρου, να αναδείξει την ιστορία και τον πολιτισμό της. Όλα τα κομμάτια του πάζλ μπορούν να προσφέρουν, δημιουργώντας εικόνες και ενδιαφέρον, στα μεγάλα ζητήματα, που ταλανίζουν αυτό τον τόπο.
Η διπλωματία δεν αφορά μόνο τις πολιτικές επιδιώξεις. Υπάρχει και η οικονομική διπλωματία, η πολιτιστική. Υπάρχει, όμως, χώρος και για το κρασί, όπως και την ελιά, το λάδι. Είναι ένα πεδίο, στο οποίο άλλες χώρες “ασκούνται” επιτυχώς, όπως η Γαλλία, που έχει συνδέσει την εικόνα της με τον τομέα αυτό. Τα τελευταία χρόνια και η Ελλάδα ακολουθεί αυτή την πορεία. Έχει εντάξει το κρασί στις πολιτικές προβολής της χώρας.
Η διπλωματία του οίνου, έχει να κάνει με την εξωστρέφεια, που έχει ανάγκη η Κύπρος. Η εξωστρέφεια αυτή μπορεί να δημιουργήσει διαύλους επικοινωνίας με τις κοινωνίες άλλων χωρών, με λαούς που δεν μας γνωρίζουν καθόλου ή μας ξέρουν λίγο. Με πολίτες, που ακούνε για τον ήλιο και τη θάλασσα της χώρας, όχι όμως και για το κρασί
Εάν όλο αυτό το εγχείρημα γίνει συστηματικά, μεθοδευμένα και με ένα ολοκληρωμένο σχεδιασμό μπορεί να προσφέρει αλληλοεπιδράσεις σε όλα τα επίπεδα. Κυρίως όμως στον πολιτισμό και στις σχέσεις. Δεν είναι μόνο ο τουρισμός, που είναι πολύ σημαντικός τομέας της οικονομίας, αλλά και η εικόνα της χώρας διεθνώς. Μια εικόνα, που δεν είναι και τόσο θετική τα τελευταία χρόνια, καθώς συνδέεται με αρνητικά γεγονότα και φαινόμενα…
Με ιστορία 5.000 ετών
Η ιστορία του κρασιού στην Κύπρο έχει πορεία 5.000. Μπορεί να μην το έχουμε προσέξει ιδιαίτερα, όπως θα έπρεπε, ως προϊόν, αλλά η ιστορία δεν σβήνει ποτέ. Οι αρχαίοι το αναφέρουν σε κείμενα, το αναδεικνύουν ως μέρος της ζωής, της κουλτούρας, κομμάτι ακόμη και των συγκρούσεων, των πολέμων. Το κρασί στην Κύπρο το έχουμε ανακαλύψει ξανά τα τελευταία χρόνια. Σε αυτό βοήθησε και η ανάπτυξη, η βαθμηδόν οινική κουλτούρα, που απέκτησαν αρκετοί Κύπριοι.
Ποιες δυνατότητες υπάρχουν για την ανάπτυξη της διπλωματίας; Να αποτελέσει, δηλαδή, το κρασί γέφυρα μεταξύ της Κύπρου κι άλλων χωρών; Χρειάζεται σχέδιο, καλούς μηχανισμούς και δυνατή επικοινωνία. Σε ένα ταξίδι του τότε υπουργού Εμπορίου, Γιώργου Λιλλήκα, περί το 2005, στο Παρίσι έγινε παρουσίαση κυπριακών κρασιών, στη διάρκεια της οποίας ο Πρόεδρος των Γάλλων Οινολόγων στάθηκε ιδιαίτερα στην ιστορία του κυπριακού κρασιού, θέλοντας να παροτρύνει τους Κύπριους συναδέλφους του να επενδύσουν σε αυτό.
Όταν, πάντως, νωρίτερα ο Κύπριος υπουργός ανέφερε σε ομιλία του ότι το κυπριακό κρασί μεταφέρθηκε στη Γαλλία, ευγενικά αντέδρασε ο Πρόεδρος της γαλλικής Γερουσίας, σημειώνοντας πως αυτό δεν μπορεί να ισχύει. Τότε ζήτησε το λόγο ο Πρόεδρος των Γάλλων Οινολόγων, που επισήμανε πως «ο υπουργός έχει δίκαιο» από την Κύπρο μεταφέρθηκαν 13 ποικιλίες στη Γαλλία, κάποιες από τις οποίες ακόμη υπάρχουν.
Ο Γιώργος Λιλλήκας, συνέχισε λέγοντας πως το αρχαιότερο κρασί, η Κουμανδαρία, εδώ και εννέα αιώνες, φέρει το ίδιο όνομα που είναι γαλλικό, αναφορά που ικανοποίησε τον Γάλλο αξιωματούχο. Από εκείνη την επίσκεψη στην “μητέρα των κρασιών”, το συμπέρασμα που εξάγεται είναι πως το κρασί είναι ιστορία, που πρέπει να λέγεται, να διαδίδεται…
Κουμανδαρία, ο “πάπας των κρασιών”
Πριν μερικά χρόνια, ο πρέσβης Τάσος Τζιωνής, μου είχε περιγράψει μια δική του μαρτυρία, όταν υπηρετούσε στη Ρώμη. Ένας γνωστός Ιταλός γευσιγνώστης, θα παρουσίαζε κυπριακά κρασιά σε ανθρώπους καλούς γνώστες, φίλους του κρασιού. Κάποιοι εξ αυτών και ειδικοί. Παρευρέθηκαν και δοκίμασαν υπό την καθοδήγηση του γευσιγνώστη, αρκετοί άνθρωποι. Ο γευσιγνώστης συνέδεσε το κυπριακό κρασί με την ιστορία του τόπου. Με τους κυριότερους σταθμούς της ιστορικής πορείας της Κύπρου. Με περιγραφές, που έδειχναν άνθρωπο που μελέτησε τη χώρα και γνώριζε τα παλιά αλλά και τα σύγχρονα. Με αυτό τον τρόπο παρουσίαζε και τα κρασιά, που είχε εκείνη την ημέρα στη διάθεση του για να δοκιμαστούν.
Κάποια στιγμή, είχε φθάσει και η ώρα για την Κουμανδαρία. Το κρασί των ιπποτών, που το 1223 ανακηρύχθηκε σε “πάπα των γαλλικών κρασιών”. Αφού άκουσαν με προσοχή την ιστορία της Κουμανδαρία ήρθε η ώρα να δοκιμάσουν. Τους σέρβιραν και με την πρώτη γουλιά που γεύθηκαν, άπαντες ξεκίνησαν να χειροκροτούν. Παρατεταμένα χειροκροτήματα, που ξέσπασαν αυθόρμητα.
Είναι τέτοιες περιπτώσεις, που εμείς ως Κύπριοι αντιλαμβανόμαστε τη σημασία της ιστορίας μας και των προϊόντων μας. Η Κουμανδαρία έχει ιστορία και πολύ ενδιαφέρουσα. Να γίνει γνωστή. Είναι προφανές πως η παραγωγή πρέπει να συνδεθεί με την πολιτιστική δραστηριότητα. Είναι άλλωστε αναπόσπαστο κομμάτι της. Το κυπριακό κρασί άντεξε τις δυσκολίες που πέρασε μέσα στα χρόνια η Κύπρος. Είναι ταυτισμένο με την πορεία της χώρας. Άντεξε κατακτητές, την υποτίμηση του κράτους μέχρι να έλθει η αναγνώριση στις ημέρες μας.
Ο οίνος, η ζιβανία, όπως και το λάδι, οι παραδοσιακές συνταγές, μπορούν να καταστούν διπλωμάτες της Κύπρου. Αυτό δεν μπορεί να γίνει αυτόματα, μόνο με τις πρωτοβουλίες των οινοποιείων, των διπλωματικών μας αποστολών, που είναι φορτωμένες με πολλές άλλες δράσεις. Χρειάζεται να γίνει συλλογικά μέσα από μηχανισμούς προώθησης, που θα αναλάβει το κράτος σε συνεργασία με τους ειδικούς. Συνεπώς, το επόμενο βήμα θα πρέπει να είναι η διπλωματία του κρασιού.
ΣΗΜ: Όποιοι έχουν μυηθεί στον κόσμο του κρασιού, εισέρχονται σε ένα άλλο κόσμο. Βρίσκονται ενώπιον μιας πλούσιας ιστορίας, αλλά και μιας βιομηχανίας, με πολλές και διαφορετικές ποικιλίες. Κάποιες σπάνιες, όπως σπάνιες έχει και η Κύπρος. Μοναδικές ποικιλίες, που τώρα αναδεικνύονται. Προσωπικά παρακολουθώ για τρίτη χρονιά μαθήματα οινολογίας, στα Επιμορφωτικά του υπουργείου Παιδείας, με ένα εξαιρετικό δάσκαλο, τον Μαρίνο Δημητρίου. Έμαθα και μαθαίνω πολλά και ενδιαφέροντα. Ένας ολόκληρος κόσμος ανοίγεται μπροστά μας. Είναι πολιτισμός.
