Πότε ξεκίνησε το γαλλικό μένος κατά του παππού του Κωνσταντίνου

Η ιστορία έχει ορισμένες αξιοσημείωτες συμπτώσεις: Ο τέως βασιλιάς της Ελλάδας πέθανε με μία μέρα διαφορά από τον παππού του, τον Βασιλιά Κωνσταντίνο Ά, έναν εκ των πρωταγωνιστών του Εθνικού Διχασμού. Ο τέως πέθανε στις 10 Ιανουάριου, ο παππούς του απεβίωσε στις 11 Ιανουαρίου του 1923, στο Παλέρμο όπου είχε καταφύγει. Αξίζει να υπενθυμίσουμε πως το μένος των Γάλλων κατά του Βασιλιά Κωνσταντίνου Α’ έχει τις ρίζες του στον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο.

Την ώρα, λοιπόν, που ο ελληνικός Στρατός διασπούσε την βουλγαρική άμυνα στην Κρέσνα, ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος διαπραγματευόταν τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου. Υπό την πίεση των μεγάλων δυνάμεων, της Ρωσίας και της Γαλλίας, ο Βενιζέλος έστελνε συνεχώς τηλεγραφήματα στον βασιλιά και αρχιστράτηγο Κωνσταντίνο Α’, ζητώντας του να σταματήσει στις καταληφθείσες θέσεις και να μην προχωρήσει βορειότερα.

Νέα κρίση ξέσπασε στις σχέσεις των δύο ανδρών και ο Ελευθέριος Βενιζέλος υπέβαλε την παραίτησή του, η οποία δεν έγινε αποδεκτή από τον βασιλιά Κωνσταντίνο, ο οποίος συμμορφώθηκε με τις υποδείξεις του πρωθυπουργού του. Η διαφωνία των δύο ανδρών έγκειτο στο απλό ζήτημα του τρόπου επίτευξης της ειρήνης. Ο Κωνσταντίνος απαιτούσε άμεση υπογραφή ειρήνης μεταξύ Ελλάδος και Βουλγαρίας, στην οποία η τελευταία θα αναγνώριζε την ήττα της, πριν προλάβουν να επέμβουν οι μεγάλες δυνάμεις.

Απαιτούσε επίσης την παραχώρηση της Ανατολικής Μακεδονίας, μέχρι την Καβάλα στην Ελλάδα, ως την ελάχιστη εδαφική “αποζημίωση”, εφόσον ο ελληνικός Στρατός είχε προελάσει έως την Τζουμαγία, βόρεια και την Κομοτηνή και την Αλεξανδρούπολη, ανατολικά. Η Ρωσία, η Αυστροουγγαρία και η Γαλλία αντέδρασαν στις ελληνικές διεκδικήσεις. Η Γερμανία όμως τις υποστήριξε, όχι φυσικά γιατί έτρεφε αγνά αισθήματα υπέρ της Ελλάδας, αλλά διότι θεωρούσε την περίσταση μια χρυσή ευκαιρία αποδυνάμωσης της ρωσικής επιρροής στα Βαλκάνια.

Η Γαλλία, τρέμοντας μην τυχόν στραφεί η Ελλάδα στην γερμανική αγκαλιά, μετέβαλε τελικά την άποψη της και αποδέχθηκε την παραχώρηση της Ανατολικής Μακεδονίας στην Ελλάδα. Η Ελλάδα λοιπόν, με το αίμα των παιδιών της απελευθέρωσε και την κατεστραμμένη από τους Βούλγαρους Ανατολική Μακεδονία και αμέσως έλαβε μέριμνα για την προστασία της. Λόγω ελλείψεως των απαραιτήτων κονδυλίων, κατόπιν εισήγησης του αντισυνταγματάρχη Ιωάννη Μεταξά, κατασκευάστηκαν εννέα οχυρά “ανασχαίσεως”, κατά μήκος της ελληνοβουλγαρικής μεθορίου, ένα εκ των οποίων ήταν και το Ρούπελ.

Το μένος κατά του Κωνσταντίνου

Τα κατ’ ευφημισμό οχυρά αυτά δεν είχαν φυσικά καμία σχέση με τα μόνιμα οχυρά συγκροτήματα που κατασκευάστηκαν το 1937-40. Ήταν στην πραγματικότητα περιφραγμένα με συρματόπλεγμα, ενισχυμένα με χαρακώματα και μερικά αμπρί, περίκλειστα στρατόπεδα, πολύ περιορισμένης αμυντικής ικανότητας. Ο υπερδιπλασιασμός του εθνικού εδάφους, οι νίκες του στρατού, με επικεφαλής τον βασιλιά Κωνσταντίνο, η διεθνής αναγνώριση των άθλων του ελληνικού Στρατού, με την απονομή του βαθμού του στρατάρχη στον Κωνσταντίνο από αυτόν τον Κάιζερ της Γερμανίας, προκάλεσαν κύμα εθνικής ευφορίας σε όλους τους Έλληνες.

Τα νέφη όμως άρχισαν να μαζεύονται πριν καλά-καλά στεγνώσει η μελάνη επί της Συνθήκης του Βουκουρεστίου. Η απονομή του βαθμού του στρατάρχη στον Κωνσταντίνο από τον Γερμανό αυτοκράτορα Γουλιέλμου προκάλεσε δυσαρέσκεια στη Γαλλία. Όταν μάλιστα στις 6 Σεπτεμβρίου 1913 ο βασιλιάς Κωνσταντίνος έφτασε στο Βερολίνο, ως επίσημος προσκεκλημένος του Γουλιέλμου, για να παρακολουθήσει τα γυμνάσια του γερμανικού Στρατού, ξεσηκώθηκε κύμα οργής της γαλλικής κοινής γνώμης εναντίον του, όταν δήλωσε πως στους προσφάτους Βαλκανικούς Πολέμους εφάρμοσε τα όσα είχε διδαχτεί στην πρωσική Πολεμική Ακαδημία.

Έγραφε χαρακτηριστικά μεγάλη παρισινή εφημερίδα: «Δεν πρόκειται για βασιλική γκάφα. Είναι μετρημένα λόγια, σχεδιασμένη προσβολή, παράφραση του “η Γερμανία υπεράνω όλων”. Το καλύτερο που έχει να κάνει είναι να γυρίσει στη χώρα του διά της Γερμανίας, με γερμανικό σκάφος. Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να έρθει στο Παρίσι. Στο καλό, Μεγαλειότατε, και να σας ξαναδούμε»…

Ο Κωνσταντίνος σχεδίαζε να επισκεφθεί τη γαλλική πρωτεύουσα μετά το πέρας των υποχρεώσεων του στη Γερμανία, ακριβώς για να μη δημιουργηθεί κακή εντύπωση στους Γάλλους. Παρόλα αυτά ο βασιλιάς Κωνσταντίνος πήγε στο Παρίσι και κατόρθωσε να μεταστρέψει το εις βάρος του κλίμα. Παρά το ευχάριστο κλίμα όμως, οι Γάλλοι πολιτικοί δεν πείσθηκαν για τις προθέσεις του Κωνσταντίνου, θωρώντας τον ύποπτο, λόγω της συγγένειας του με τον Κάιζερ (ο Κωνσταντίνος είχε νυμφευθεί την αδελφή του Κάιζερ, πριγκίπισσα Σοφία). Στην προκειμένη περίπτωση πάντως οι Γάλλοι είχαν άδικο. Και πράγματι η πρωσική τακτική, όσο κι αν δεν τους άρεσε, υπερείχε της ιδικής τους όπως φάνηκε στα αρχικά στάδια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.