Η επιστροφή της δημοκρατίας στον πολίτη

Ο παραγκωνισμός του πολίτη για τέσσερα χρόνια μετά τις εκλογές αποτελεί πλέον γενικευμένη αίσθηση. Ο λόγος είναι πως μέσα στο διάστημα αυτό λαμβάνονται, δια των αντιπροσώπων του, καίριες αποφάσεις που επηρεάζουν άμεσα τη ζωή και το μέλλον του και οι οποίες εν τέλει λειτουργούν εις βάρος του.

Την επισήμανση αυτή έκανε πρόσφατα ο ομότιμος καθηγητής του πανεπιστημίου Πατρών, Σταύρος Αναγνωστόπουλος, της κίνησης «Δημοκρατική Πολιτεία» στην εκδήλωση «Αναθεώρηση Συντάγματος για υπηκόους ή πολίτες». Συνάμα, τόνισε πως η αίσθηση του παραγκωνισμού ενισχύεται καθημερινά από μια σειρά εκφυλιστικών φαινομένων, όπως οι νυχτερινές τροπολογίες και η διακοσμητικότητα του Προέδρου της Δημοκρατίας. Επίσης η Βουλή ψηφίζει ό,τι της προσκομίζει η κυβέρνηση, ενώ οι προτάσεις νόμου της αντιπολίτευσης ουδέποτε ψηφίζονται.

Να επισημάνουμε εδώ ότι τον τετραετή ή και πενταετή παραγκωνισμό του πολίτη από τις αποφάσεις που τον αφορούν θέτουν ως κεντρικό θέμα της γαλλικής δημοκρατίας τα «κίτρινα γιλέκα». Κάτι τέτοιο το κάνουν για να στηρίξουν το αίτημα για δημοψηφίσματα λαϊκής πρωτοβουλίας, σε μια προσπάθεια αντιστάθμισης της ουσιαστικής κατάργησης των εξουσιών, η οποία και έχει επιφέρει την παρακμή και την αναξιοπιστία της δημοκρατίας. Τα κοινωνικο-πολιτικά φαινόμενα που εκδηλώνονται στην Ευρώπη, αλλά και στις ΗΠΑ, έχουν ως υπόβαθρο ακριβώς την ανάγκη επιστροφής του πολίτη στα πολιτικά πράγματα και στις αποφάσεις.

Ο καθηγητής Αναγνωστόπουλος προτείνει Βουλή 200 βουλευτών, εκ των οποίων το 1/5 (40) θα είναι Επικρατείας από μια ενιαία λίστα από όλα τα κόμματα, με μη κομματικά πρόσωπα αναγνωρισμένα από την κοινωνία για το έργο τους. Προτείνει, επίσης, την αποσύνδεση της κυβέρνησης από τα κόμματα με υπουργούς που δεν θα είναι βουλευτές, τη δημιουργία Συνταγματικού Δικαστηρίου, τη λογοδοσία των δημοσίων λειτουργών και τον αυστηρό έλεγχο των media. Θεωρεί ότι το προεδρικό σύστημα αμερικάνικου τύπου εξασφαλίζει τη διάκριση των εξουσιών.

Συνταγματικό Δικαστήριο χωρίς δικαστικούς

Υπέρ της δημιουργίας Συνταγματικού Δικαστηρίου τάχθηκε και ο δικηγόρος Παναγιώτης Χασάπης της κίνησης «Πρωτοβουλία για Ριζική Συνταγματική Αλλαγή», επισημαίνοντας ότι δεν θα πρέπει να απαρτίζεται από δικαστικούς, αλλά από ανεξάρτητους νομικούς με 15ετή-20ετή εμπειρία.

Επεσήμανε πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν λέει τίποτε επ΄αυτού και ότι η ΝΔ περιορίζεται στον προληπτικό έλεγχο της συνταγματικότητας των νομοσχεδίων. Επίσης, πρότεινε τη δυνατότητα πρότασης προσώπων για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας όχι μόνο από τα κόμματα, αλλά και από οργανώσεις ή πρωτοβουλίες πολιτών. Τέλος, πρότεινε τη μεταφορά εξουσιών και πόρων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Είναι προφανές ότι οι ενεργοί πολίτες βρίσκονται σε διάσταση με τον συντηρητισμό των κομματικών προτάσεων, αφού αυτές στην ουσία απλώς ακυρώνουν τη λαϊκή συμμετοχή, υπό τον μανδύα μιας δήθεν διεύρυνσης των δημοκρατικών θεσμών. Κάτι τέτοιο γίνεται αντιληπτό από τις προτάσεις των κινήσεων αλλά και τα πολιτικά εργαστήρια που διοργάνωσαν τα τελευταία χρόνια με τη συμμετοχή πολιτών που ενδιαφέρονται για τη συνταγματική αναθεώρηση.

Το ισχύον σύνταγμα, όπως αναθεωρήθηκε στα χρόνια της μεταπολίτευσης, στην πραγματικότητα συγκέντρωσε στην πολιτική τάξη όλη την εξουσία, αποβάλλοντας τους πολίτες από τη συμμετοχή και αποστεώνοντας τη δημοκρατία από την αξιοκρατία, τη λογοδοσία και την ισονομία.

Καθώς στην Ευρώπη εξαπλώνεται η ακροδεξιά, εξαιτίας της κοινωνικής τυφλότητας των νεοφιλελεύθερων ελίτ, η Ελλάδα μπορεί να αποφύγει μια κοινωνική εκτροπή και να πρωτοπορήσει υιοθετώντας ένα νέο σύνταγμα που θα αναγομώσει τη δημοκρατία, θα κατοχυρώσει το κοινωνικό κράτος και θα διασκεδάσει τις ανισότητες.