Αρκούν τα Zumwalt για να κυριαρχήσουν οι ΗΠΑ στα ύδατα της Ευρασίας;

Έτσι, οι ΗΠΑ δημιούργησαν ένα πανίσχυρο ναυτικό “βαθέων κυανών υδάτων” (Deep Blue Water Navy), που είναι ο αναντίρρητος κυρίαρχος των ωκεανών. Πάνω στον έλεγχο των ωκεανών εδράζεται ο έλεγχος των εγγύς ευρασιατικών υδάτων και πάνω στον έλεγχο των εγγύς ευρασιατικών υδάτων “πατάει” ο έλεγχος της Rimland, δηλαδή της ευρασιατικής περιφέρειας. Και με τον έλεγχο της Rimland επιτυγχάνεται ο “εγκιβωτισμός” (containment) της Heartland, δηλαδή της ρωσικής άρκτου, μέσα σε ένα περιοριστικό κλουβί.

Ουσιαστικά, δηλαδή, θα πρέπει να αντιληφθούμε τη γεωπολιτική στρατηγική των Ηνωμένων Πολιτειών σαν να ήταν ένα τριώροφο οικοδόμημα. Ο έλεγχος των ωκεανών αποτελεί το ισόγειο, ο πρώτος όροφος είναι ο έλεγχος των εγγύς ευρασιατικών υδάτων και ο δεύτερος όροφος είναι ο έλεγχος της χερσαίας περιφέρειας της Ευρασίας, της Rimland, όπως παραστατικά απεικονίζεται στον επισυναπτόμενο χάρτη.

Όμως, τα τελευταία χρόνια η Rimland έχει καταρρεύσει στην περιοχή της Κίνας, δεδομένου ότι η τελευταία έχει μετατραπεί σε βασικό πρόβλημα για την αμερικανική γεωστρατηγική. Έτσι, ο έλεγχος των εγγύς ευρασιατικών υδάτων έχει αποκτήσει ακόμη περισσότερη σημασία, δεδομένου ότι εκτός από βάση της Rimland, δηλαδή του αναχαιτιστικού δακτυλίου της Ρωσίας, παίζει πλέον τον ρόλο αυτού καθαυτού του αναχαιτιστικού δακτυλίου όχι μόνο της Ρωσίας, αλλά του σινορωσικού σχήματος.

Το μεγάλο γεωπολιτικό τρόπαιο

Έτσι, όπως αναφέρθηκε στο προηγούμενο άρθρο στο SLpress, τα εγγύς ευρασιατικά ύδατα μετατρέπονται στο μεγάλο γεωπολιτικό τρόπαιο που διεκδικείται από τις ΗΠΑ και τις ευρασιατικές δυνάμεις. Οι ΗΠΑ αντιλαμβάνονται τα ύδατα αυτά ως προέκταση των ωκεανών και βάση έδρασης για την προβολή ισχύος στο εσωτερικό της Ευρασίας, ενώ οι χερσαίες δυνάμεις ως προέκταση του εδάφους τους, ως “γαλάζιο έδαφος” και ως ασπίδα έναντι της αμερικανικής ναυτικής ισχύος. Μέχρι σχετικά πρόσφατα, οι ΗΠΑ θεωρούσαν ότι η κυριαρχία τους σε αυτόν τον χώρο ήταν αναντίρρητη.

Συγκεκριμένα, στις αρχές της δεκαετίας του 2000, το Ναυτικό των ΗΠΑ θεωρούσε ότι μετά την κυριαρχία των ανοιχτών ωκεάνιων εκτάσεων, η μεγάλη πρόκληση ήταν να αναπτύξει συστήματα που θα αξιοποιούσαν τα παράκτια ύδατα γύρω από την Ευρασία ως πλατφόρμα προβολής ισχύος στην στεριά. Είχε μάλιστα υπολογίσει ότι το μεγαλύτερο μέρος των χερσαίων στόχων που άξιζε τον κόπο να προσβληθούν βρισκόταν σε απόσταση μέχρι 200 χλμ από τις ακτές. Τη γεωστρατηγική αυτή αντίληψη επιθετικού παρακτίου πολέμου εξέφρασαν κείμενα όπως το “From the Sea”, που ήταν το όραμα του Αμερικανικού Ναυτικού για το μέλλον.

Όμως, η ανάπτυξη από πλευράς της Κίνας, εν συνεχεία της Ρωσίας και της Ινδίας, πιο μετά του Ιράν και της Βορείου Κορέας και τελευταίως των Χούτι, πλεγμάτων αντιπρόσβασης και άρνησης περιοχής (A2/AD), ικανών να προσβάλουν πολεμικά πλοία επιφανείας σε μεγάλες αποστάσεις από τις ακτές, άλλαξαν τα δεδομένα. Ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα της αμφισβήτησης της κυριαρχίας της ναυτικής ισχύος στα εγγύς ευρασιατικά ύδατα είναι η περίπτωση των αμερικανικών αντιτορπιλικών DDG 1000 κλάσης Zumwalt.

Ένα φουτουριστικό και αναχρονιστικό αντιτορπιλικό 

Στα τέλη του 2015 οι λάτρεις της αμερικανικής ισχύος ανά τον κόσμο είχαν μια ακόμη ευκαιρία να εκδηλώσουν τον ανυπόκριτο θαυμασμό τους στη “Μόνη Υπερδύναμη”, με την έξοδο στη θάλασσα για δοκιμές του νέου αποκτήματος του Ναυτικού των ΗΠΑ, του πρώτου αντιτορπιλικού DDG 1000, κλάσης Zumwalt, με το ιδιόρρυθμο, “φουτουριστικό”, σχήμα. Οι φωτογραφίες και τα βίντεο του αμερικανικού πολεμικού που δόθηκαν στη δημοσιότητα προκάλεσαν τη συνήθη παράθεση υμνητικών σχολίων αναφορικά με την πρωτοποριακή αμερικανική τεχνολογία. Η πραγματικότητα, όμως, ήταν μάλλον διαφορετική.

Καταρχάς, το πλοίο αυτό είναι το πρώτο από τρία παρόμοια. Συγκεκριμένα, εκτός από το ομώνυμο της κλάσης, η ομάδα περιλαμβάνει το Michael Monsoor (DDG 1001) και το Lyndon B Johnson (DDG 1002). Όμως, ο αρχικός σχεδιασμός αναφερόταν σε 32 σκάφη. Εν συνεχεία, ο αριθμός τους έπεσε στα 24 και μετά στα επτά, για να καταλήξει στα τρία. Με άλλα λόγια, τα τρία αυτά πλοία είναι απλώς το απομεινάρι ενός πολύ πιο φιλόδοξου προγράμματος και ο μικρός τους αριθμός ελάχιστα περιθώρια αισιοδοξίας αφήνει για τον ρόλο που μπορούν να παίξουν στις μελλοντικές διεθνείς γεωστρατηγικές ισορροπίες. Επιπροσθέτως, το κόστος παραγωγής ξέφυγε από κάθε έλεγχο, αγγίζοντας τα 4,4 δις δολάρια για το πρώτο σκάφος.

Αξίζει ακόμη να σημειωθεί ότι το DDG 1000 αποτελεί το προϊόν του προγράμματος DD(X), το οποίο ήταν η αναγέννηση του σχεδίου DD – 21 που τερματίστηκε το 2001. Με τη σειρά του, το DD – 21 ήταν η εναλλακτική λύση για τη δημιουργία ενός σκάφους προσβολής χερσαίων στόχων σε παράκτιο περιβάλλον, μετά την ακύρωση του εξαιρετικά φιλόδοξου προγράμματος των λεγόμενων “Πλοίων Οπλοστασίων” (‘Arsenal Ships’), τα οποία θα ήταν στην πραγματικότητα τεράστιες πλωτές πυραυλικές βάσεις, με πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες από τα DDG 1000.

Το σχέδιο των Πλοίων Οπλοστασίων είχε εμφανιστεί στα μέσα της δεκαετίας του 90. Παρεμπιπτόντως, στη δεκαετία του 90, το Ναυτικό των ΗΠΑ, στο πλαίσιο του προγράμματος CG(X), στόχευε και στην ανάπτυξη ενός νέου καταδρομικού με έμφαση στους ρόλους αεράμυνας, που θα αντικαθιστούσε τα καταδρομικά κλάσης CG 47 Ticonderoga. Και αυτό το πρόγραμμα δεν προχώρησε και έτσι το Αμερικανικό Ναυτικό βασίζεται σήμερα σε εκσυγχρονισμένες εκδόσεις των αντιτορπιλικών DDG 51 Arleigh Burke.

Το βασικό οπλικό σύστημα των Zumwalt ήταν δύο πρωτοποριακά πυροβόλα διαμετρήματος 155 χιλιοστών (AGS), τα οποία μπορούν να εξαπολύουν πυρά υψηλής ταχυβολίας εναντίον χερσαίων στόχων. Το πρόβλημα είναι ότι το βασικό πυρομαχικό για αυτά, το “έξυπνο” βλήμα LRLAP (Long Range Land Attack Projectile) το οποίο είχε βεληνεκές περίπου 120 χλμ (63 ναυτικών μιλίων). Άρα, το πλοίο θα έπρεπε να βρίσκεται σε απόσταση περίπου εκατό χλμ από τις εχθρικές ακτές. Και αν αυτό μπορούσε να συμβεί άφοβα τις εποχές της αμερικανικής παντοδυναμίας, πολύ δύσκολα μπορεί να γίνει σήμερα, όπου κυριαρχούν τα διάφορα πλέγματα αντιπρόσβασης και άρνησης περιοχής (A2/AD) των ευρασιατικών δυνάμεων, τα οποία συνδυάζουν διάφορα όπλα προσβολής στόχων επιφανείας, σε αποστάσεις που ξεπερνούν τα 2000 χλμ από τις ακτές.

Οβίδες ενός εκατομμυρίου δολαρίων 

Ωστόσο, το μεγάλο πρόβλημα του βλήματος είναι το εξωφρενικό κόστος του. Συγκεκριμένα, κάθε βλήμα LRLAP στοίχιζε, ούτε λίγο ούτε πολύ, μεταξύ 800.000 με 1.000.000, δηλαδή περισσότερο από έναν πύραυλο Tomahawk. Και για να μη ξεχνιόμαστε αναφερόμαστε σε οβίδες των 155 χιλιοστών. Βέβαια, σε περίπτωση μαζικής παραγωγής το κόστος θα πέσει αλλά πάλι είναι πολύ υψηλό. Έτσι, το Ναυτικό των ΗΠΑ εξέτασε εναλλακτικές λύσεις για την αντικατάσταση του LRLAP, ωστόσο, αυτή δεν ήταν μια εύκολη προσπάθεια γιατί τα πυροβόλα AGS αναπτύχθηκαν από τη BAE Systems με προοπτική να χρησιμοποιούν μόνο τα βλήματα LRLAP.

Σε κάθε περίπτωση, το Ναυτικό εξέτασε τη δυνατότητα χρησιμοποίησης των βλημάτων των 155 χιλιοστών Excalibur 1b της Raytheon και το Multi – Service Standard Guided Projectile της BAE Systems. Μια τρίτη περίπτωση ήταν η ανάπτυξη βλημάτων υπερυψηλής ταχύτητας (hypervelocity) που αρχικώς σχεδιάζονταν για τη χρήση από ηλεκτρομαγνητικά πυροβόλα. Παρεμπιπτόντως, η ανάπτυξη ηλεκτρομαγνητικών πυροβόλων (EM railguns) για τα Zumwalt ή για άλλα σκάφη των ΗΠΑ, ή άλλων χωρών, δεν φαίνεται να προχώρησε, και τώρα οι σκέψεις είναι για τη μετατροπή των Zumwalt σε πλατφόρμες εκτόξευσης υπέρ – υπερηχητικών (hypersonic) πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς.

Ωστόσο, όπως και να εξελιχθούν τα Zumwalt στο μέλλον, οι παλινωδίες του προγράμματος δείχνουν ανάγλυφα πως εξελίχθηκε, εις βάρος των αρχικών αμερικανικών στοχοθετήσεων, η μονομαχία της ναυτικής ισχύος με τα χερσαία πυραυλικά πλέγματα στην ευρασιατική περιφέρεια.