Περιορίζει η Άγκυρα το συμβόλαιο για τα F-16 με τις ΗΠΑ

Η Άγκυρα προσπαθεί από το 2021 να αγοράσει 40 F-16 τελευταίας γενιάς της Lockheed Martin, 79 κιτ για τον εκσυγχρονισμό του υπάρχοντος στόλου της, καθώς και εκατοντάδες βόμβες και πυραύλους. Προηγουμένως, οι ΗΠΑ ενέκριναν την πώληση τους, αφού η Τουρκία επικύρωσε την ένταξη της Σουηδίας στη Συμμαχία.

Τώρα όμως η Τουρκία πιέζει να αγοράσει λιγότερα κιτ αναβάθμισης και πυρομαχικά για να εξοικονομήσει δισεκατομμύρια δολάρια, εν μέσω περικοπών δαπανών στο εσωτερικό, σύμφωνα με αξιωματούχους που μίλησαν ανώνυμα στο πρακτορείο Bloomberg. Σύμφωνα με όσα είπαν στο πρακτορείο: «Η χώρα θέλει η αναπτυσσόμενη στρατιωτική της αεροπορική βιομηχανία να καλύψει ορισμένες από τις ανάγκες της».

Ερωτηθείς, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στην Ουάσιγκτον την Πέμπτη, σχετικά με τα σχέδια αναθεώρησης της σύμβασης, ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν παρέκαμψε την ερώτηση, λέγοντας ότι «το θέμα σχετικά με αυτά τα ανταλλακτικά είναι κάτι που συζητάμε πάντα», αποκαλύπτοντας ουσιαστικά ότι όλα είναι στο τραπέζι!

Ένας εκπρόσωπος της Lockheed Martin απάντησε στο Bloomberg News ότι η εταιρεία είναι «σίγουρη ότι το πακέτο αναβάθμισης F-16 Block 70 και V αντιπροσωπεύει τον καλύτερο συνδυασμό προηγμένων δυνατοτήτων ασφάλειας του 21ου αιώνα, ενισχυμένης δια-λειτουργικότητας του ΝΑΤΟ και προσιτού κύκλου λειτουργίας και κόστους για την Τουρκία».

Το ιστορικό με τα F-16

Η συμφωνία για την τέταρτη γενιά μαχητικών F-16 θα ενισχύσει την πολεμική αεροπορία της Άγκυρας, με παραδόσεις που αναμένονται γύρω στο 2030. Θα περιλαμβάνει αρκετές αναβαθμίσεις, όπως το ραντάρ, η σουίτα ηλεκτρονικού πολέμου, το σύστημα επικοινωνιών και ο υπολογιστής αποστολής.

«Η απόφαση της Τουρκίας να αγοράσει F-16 εξυπηρέτησε έναν πολιτικό στόχο για την επανέναρξη των σχέσεων με τις ΗΠΑ», δήλωσε ο Νιχάτ Αλί Οζτζάν, υπεύθυνος στρατηγικής στο Ίδρυμα Ερευνών Οικονομικής Πολιτικής στην Άγκυρα. «Έχοντας την υπογραφή της Ουάσιγκτον, η Τουρκία αξιολογεί τώρα τις ανάγκες της από τεχνική, στρατιωτική και οικονομική άποψη». Η συμφωνία θα επιτρέψει στην Άγκυρα να αποσύρει τα γερασμένα F-4 και να εκσυγχρονίσει τον υπάρχοντα στόλο των F-16, έως ότου η χώρα είναι σε θέση να αναπτύξει το δικό της πολεμικό αεροπλάνο.

Οι ΗΠΑ εμπόδισαν την Τουρκία να αγοράσει το πιο προηγμένο μαχητικό αεροσκάφος της Lockheed, το F-35, εξαιτίας της προμήθειας του ρωσικού συστήματος αντιαεροπορικής-αντιπυραυλικής άμυνας S-400. Η Άγκυρα ήταν εξ’ αρχής συνεργάτης στο project των F-35. Ο σχεδιασμός της να αγοράσει περίπου 100 μαχητικά, την είχε κάνει έναν από τους τέσσερις κορυφαίους ξένους πελάτες για το F-35

Η Άγκυρα θέλει οι ΗΠΑ να άρουν τις κυρώσεις στην αμυντική τους βιομηχανία, αρνούμενη όμως να απορρίψει τους S-400, δείχνοντας μια αόριστη προθυμία να εργαστεί για έναν συμβιβασμό με την Ουάσιγκτον. Όμως, τα μέλη του ΝΑΤΟ και το Πεντάγωνο, εξακολουθούν να ανησυχούν ότι το σύστημα S-400 μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο για τα μαχητικά αεροσκάφη F-35

Ο παράγοντας οικονομία

Προς το παρόν δεν είναι γνωστό το μέγεθος των περικοπών και τι θα αφορούν οι σχετικές μειώσεις: Περιορισμό νέων αεροσκαφών, περιορισμό οπλισμού, ή κάποιο συνδυασμό τους; Οπότε δεν γνωρίζουμε σε τί ποσά αναφερόμαστε. Πάντως, να σημειώσουμε ότι οι όποιες σχετικές συζητήσεις επιμηκύνουν τους χρόνους παραδόσεων.

Αναμφίβολα, το κόστος είναι πολύ μεγάλο και η τουρκική οικονομία σε πολύ κακή κατάσταση. Ο Κεντρικός Τραπεζίτης έχει σφίξει πολύ τα “λουριά” και δεν αποκλείεται να έβαλε το χεράκι του, προσπαθώντας να περικόψει το ξέφρενο πάρτι σπατάλης και διαφθοράς που ροκανίζει την οικονομία και έχει διαλύσει την αγοραστική δύναμη των Τούρκων.

Για να μείνουμε σε οικονομικό-αμυντικό επίπεδο, ο κεντρικός τραπεζίτης ακούει σχέδια για το “δεύτερο μεγαλύτερο αεροπλανοφόρο”, την ώρα που το πρώτο ακόμα κάθεται στο λιμάνι! Βλέπει να έχουν αγοραστεί ντουζίνες drone, τα οποία πλέον κατέστησαν άχρηστα, λόγω της ταχέως εξελισσόμενης τεχνολογίας. Έπειτα υπάρχουν άπειρα ερευνητικά στρατιωτικά προγράμματα, τα οποία δεν αναμένεται να αποδώσουν σύντομα – αν αποδώσουν ποτέ – και τα περισσότερα θα έχουν μοναδικό πελάτη το τουρκικό κράτος.

Δηλαδή, η Τουρκία πληρώνει την ανάπτυξη και τον σχεδιασμό, αγοράζοντας το τελικό προϊόν και με συνεχείς ταμειακές εκροές, χωρίς βεβαίως να υποτιμούμε την αξία απόκτησης τεχνογνωσίας και βιομηχανικής βάσης, αλλά και τις εξαγωγικές επιτυχίες της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας.

Κάπου πρέπει να γίνουν περικοπές… 

Ένας δεύτερος παράγοντας είναι το πόσο ευάλωτα είναι πλέον τα αεροσκάφη και πόσο έχει υποβαθμιστεί η χρησιμότητα τους. Τα drone, στην πρώτη γενιά των οποίων πρωτοστάτησε η Τουρκία, έχουν πλέον καταστεί άριστο και οικονομικότατο υποκατάστατο σε πολλούς αεροπορικούς ρόλους (αναγνώριση, επιτήρηση, αναμετάδοση σημάτων, χερσαία υποστήριξη πεδίου μάχης), αν και η ικανότητα κρούσης τους θα αρχίσει να φθίνει, με την πάροδο του χρόνου.

Κάπου πρέπει και ο Τούρκος πρόεδρος να κάνει περικοπές, καθώς το ξεπούλημα των ασημικών – οι ιδιωτικοποιήσεις – δεν έφεραν τα απαιτούμενα κεφάλαια. Η εισροή ξένων κεφαλαίων παραμένει σε ικανοποιητικό επίπεδο, αλλά η τουρκική λίρα έχει χάσει την αξιοπιστία της. Τα δε έξοδα τρέχουν και αυξάνονται από απρόβλεπτες καταστάσεις, όπως οι σεισμοί, ενώ υπάρχει πάντα η κατασπατάληση από την διαφθορά.

Την ίδια στιγμή ο Ερντογάν μπορεί πάντα να ποντάρει στην υποχωρητικότητα του ελληνικού πολιτικού συστήματος, την στιγμή που ποτέ δεν ήταν ο απειλούμενος. Το να “περιφράξει” το “έρκος οδόντων” του είναι δωρεάν, το πιθανότερο είναι να κερδίσει κιόλας. Από την άλλη, ο αυξανόμενος ρατσισμός εναντίον των Σύρων προσφύγων στην γείτονα, πιθανώς θα τον οδηγήσει να τους “ξεφορτωθεί”: Για να τους “ξεφορτωθεί” νότια θέλει χρήματα, εκτός αν θέλει να πάνε δυτικά, αλλιώς θα πρέπει να ακολουθηθούν οι γνωστές οθωμανικές μέθοδοι γενοκτονίας. Με βάση όλα αυτά τα δεδομένα, μία περικοπή εξόδων για τους εξοπλισμούς, δεν ακούγεται και τόσο παράλογη…