Πόσο σοβαρά μπορούν να πλήξουν το Ισραήλ οι ιρανικοί πύραυλοι

Μέχρι στιγμής έγινε γνωστό πως τουλάχιστον 40 άνθρωποι έχουν τραυματιστεί, υπάρχουν δε πληροφορίες και για έναν νεκρό, με κτίρια στο Τελ Αβίβ να έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές. Εκρήξεις ακούγονταν στο Τελ Αβίβ και την Ιερουσαλήμ, ενώ οι σειρήνες αντιαεροπορικού συναγερμού ηχούν σε όλη τη χώρα. Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι η ιρανική επίθεση ολοκληρώθηκε, αλλά βεβαίως βρίσκεται σε κατάσταση ύψιστου συναγερμού. Υπολογίζεται ότι το Ιράν εκτόξευσε δεκάδες βαλλιστικούς πυραύλους ανά κύματα στο Ισραήλ, με την Τεχεράνη να διαμηνύει ότι «η ιρανική εκδίκηση μόλις άρχισε» και το Ισραήλ να διαμηνύει πως «θα πληρώσει το τίμημα».

Σύμφωνα δε με το πρακτορείο Irna, καταρρίφθηκαν δύο ισραηλινά μαχητικά κατά την πρωινή-ισραηλινή επίθεση. Δεν διευκρινίστηκε ωστόσο σε ποια περιοχή έγινε αυτό. H κρατική τηλεόραση του Ιράν μετέδωσε ότι καταρρίφθηκε «τουλάχιστον ένα» μαχητικό και ότι ο πιλότος του έχει τεθεί υπό κράτηση. Το Ισραήλ το διαψεύδει.

Το δυνατό “χαρτί” του Ιράν στο στρατιωτικό επίπεδο είναι οι βαλλιστικοί του πύραυλοι, που πρωτοστατούν στην σημερινή επίθεση, όπως και των δύο που έχουν προηγηθεί σχεδόν έναν χρόνο πριν (με την διαφορά ότι εκείνες οι επιθέσεις δεν είχαν οδηγήσει στην πολεμική κλιμάκωση που βλέπουμε τώρα). Οι βαλλιστικοί πύραυλοι εξελίσσονται τεχνολογικά με ταχύ ρυθμό, όπως και τα αντίστοιχα προγράμματα για την ανάπτυξη drones.

Το Ιράν έχει αναπτύξει πυραύλους (κρουζ και βαλλιστικούς) για συμβατικές προσβολές. Τέτοιους πυραύλους έχει μάλιστα χρησιμοποιήσει για να πλήξει θέσεις του ISIS στη Συρία, Κούρδους αυτονομιστές στο βόρειο Ιράκ, στρατιωτικές βάσεις που φιλοξενούν αμερικανικά στρατεύματα στο Ιράκ και τρεις φορές το Ισραήλ: Την πρώτη στα αντίποινα που ακολούθησαν τον βομβαρδισμό του προξενείου στην Συρία, την δεύτερη στην επίθεση του περασμένου Οκτωβρίου και βεβαίως την τρίτη, στην επίθεση της Παρασκευής. Το Ιράν έχει δώσει κάποιους μικρότερης εμβέλειας και ακρίβειας πυραύλους στη Χεζμπολάχ, σε σιιτικές πολιτοφυλακές στο Ιράκ και στους αντάρτες Χούθι της Υεμένης (οι τελευταίοι πλήττουν ακόμα το Ισραήλ, η Χεζμπολάχ έχει αποσυρθεί από τα βόρεια του Ισραήλ, μετά την εκεχειρία).

Ο βαλλιστικός πύραυλος “Fateh”

Η απόφαση του Ιράν να παράγει πυραύλους γεννήθηκε από τον πόλεμο με το Ιράκ τη δεκαετία του 1980. Η Τεχεράνη βρέθηκε ανέτοιμη να αντιδράσει εναντίον των ιρακινών πυραυλικών επιθέσεων σε ιρανικές πόλεις. Αποφάσισε ότι για τη δική του προστασία έπρεπε να αποκτήσει αυτονομία στην παραγωγή πυραύλων. Οι πρώτες προσπάθειές του εστιάστηκαν στην εισαγωγή πυραύλων μικρής εμβέλειας από την Βόρεια Κορέα και την Λιβύη. Αργότερα απέκτησε πυραύλους και τεχνογνωσία από τη Βόρεια Κορέα και από την Κίνα.

Μετά την πρώτη παρτίδα Scud Β που έφτασε από τη Λιβύη το 1985, το Ιράν στράφηκε στη Βόρεια Κορέα για να βρει νέο προμηθευτή. Η Τεχεράνη προσφέρθηκε να βοηθήσει στη χρηματοδότηση του πυραυλικού προγράμματος της Πιονγιάνγκ, με αντάλλαγμα τη μεταφορά τεχνογνωσίας και αγορά πυραύλων μόλις θα έβγαιναν από τη γραμμή παραγωγής. Μετά τον πόλεμο, το Ιράν ξεκίνησε δικό του πρόγραμμα ανάπτυξης και παραγωγής πυραύλων. Ένα από τα πρώτα βήματα ήταν η παραγωγή πυραύλων εμβέλειας περίπου 80 χλμ.

Οι βαλλιστικοί πύραυλοι μπορούν να χωριστούν σε πέντε κατηγορίες με βάση το βεληνεκές: Εγγύς (λιγότερο από 300 χλμ), μικρό (300 έως 1.000 χλμ.), μεσαίο (1.000 έως 3.000 χλμ.), ενδιάμεσο (3.000 έως 5.500 χλμ.) και διηπειρωτικό (πάνω από 5.500 χλμ). Μέχρι πρότινος, το βαλλιστικό οπλοστάσιο του Ιράν αποτελούνταν κυρίως από πυραύλους μικρού και μεσαίου βεληνεκούς. Εντός αυτού του βεληνεκούς βρίσκεται όχι μόνο το Ισραήλ, αλλά και μέρος της Ελλάδας.

Το μεγάλο βήμα έγινε όταν το Ιράν προ καιρού παρουσίασε τον πρώτο δικής του κατασκευής υπέρ-υπερηχητικό βαλλιστικό πύραυλο “Fateh”. Οι υπέρ-υπερηχητικοί βαλλιστικοί πύραυλοι μπορούν να πετούν με ταχύτητα πενταπλάσια από αυτή του ήχου και να ακολουθούν περίπλοκη τροχιά, στοιχεία που κάνουν ιδιαίτερα δύσκολη έως αδύνατη την αναχαίτισή τους. Να σημειωθεί πως υπάρχουν αναφορές ότι ο “Fateh” κατασκευάστηκε με τη βοήθεια ρωσικής τεχνογνωσίας.

Το Ιράν δεν διαθέτει πυρηνικές κεφαλές, αλλά διαθέτει πυραύλους αρκετά ισχυρούς για να μεταφέρει μια, σε απόσταση περίπου 2.000 χλμ. Οι Ιρανοί μηχανικοί έχουν πετύχει τον διαχωρισμό ορόφων-πυραύλων και έχουν χρησιμοποιήσει τόσο υγρά όσο και στερεά καύσιμα. Οι πύραυλοί του, πάντως, είναι αρκετά ισχυροί για να πλήξουν στόχους σε όλη τη Μέση Ανατολή, προφανώς στο Ισραήλ, αλλά και στη νοτιοανατολική Ευρώπη.

Επειδή πολλά λέγονται για την ισραηλινή αεράμυνα, η οποία είναι πράγματι από τις πιο τεχνολογικά εξελιγμένες παγκοσμίως, να σημειωθεί ότι το Iron Dome δεν είχε καταφέρει να αναχαιτίσει ούτε το σύνολο των ρουκετών της Χαμάς στην επίθεση της, το 2023. Το ίδιο ακριβώς βλέπουμε να συμβαίνει και στην ιρανική επίθεση της Παρασκευής, που ακολούθησε τα φονικά και καταστροφικά ισραηλινά πλήγματα που προηγήθηκαν. Ο φόβος ενός γενικευμένου πολέμου είναι πλέον υπαρκτός, μετά και τις σκληρές προειδοποιήσεις των Ισραηλινών προς το Ιράν, ότι «θα πληρώσει» για την αντεπίθεση του, και τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών να δηλώνει πως απορρίπτει τις διεθνείς εκκλήσεις για «αυτοσυγκράτηση».

Βαλλιστικοί πύραυλοι

Το Ιράν έχει επιτύχει τις τελευταίες δύο δεκαετίες την επέκταση της εμβέλειας και της ακρίβειας των πυραύλων του, την ανάπτυξη πυραύλων κρουζ, την κατασκευή κινητών εκτοξευτών και υπόγειων σιλό, την τοποθέτηση τριών δορυφόρων σε χαμηλή τροχιά, χρησιμοποιώντας δικό του πύραυλο, καθώς και τον πρώτο του υπερ-υπερηχητικό βαλλιστικό πύραυλο. Αυτή η πρόοδος, σε συνδυασμό με το αυξανόμενο μέγεθος του ιρανικού πυραυλικού οπλοστασίου (τον Μάρτιο 2020 εκτιμάτο ότι διέθετε 2.500-3.000 βαλλιστικούς πυραύλους, συν έναν απροσδιόριστο αριθμό πυραύλων κρουζ) επιτρέπει στην Τεχεράνη να απειλεί με μεγάλη αξιοπιστία όχι μόνο στόχους στο Ισραήλ, αλλά δυνάμει και βάσεις και πλοία των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, καθώς και υποδομές ζωτικής σημασίας εχθρικών του χωρών.

Ένα βίντεο που είχε κυκλοφορήσει τον Νοέμβριο 2020 έδειχνε ένα ιρανικό πυραυλικό σύστημα σε υπόγειο καταφύγιο, το οποίο η Τεχεράνη ισχυρίζεται ότι είναι ικανό να εκτοξεύσει ένα μπαράζ βαλλιστικών πυραύλων σε γρήγορη διαδοχή. Το Ιράν έχει χρησιμοποιήσει εδώ και καιρό υπόγειες εγκαταστάσεις φύλαξης και εκτόξευσης πυραύλων, αλλά είναι η πρώτη φορά που επέδειξε έναν πύραυλο με αυτοματοποιημένο σιδηροδρομικό σύστημα για τη διαδικασία εκτόξευσης. Η περιγραφή του βίντεο ανέφερε ότι «η ποσότητα και η ροή των πυραυλικών εκτοξεύσεων θα αυξηθεί εντυπωσιακά».

Το επεκτεινόμενο ιρανικό πρόγραμμα ανάπτυξης βαλλιστικών πυραύλων και πυραύλων κρουζ, αλλά και οι συχνές δοκιμές για βελτίωσή τους σε βεληνεκές και σε ακρίβεια πήγματος είναι η βάση της αποτρεπτικής στρατηγικής του Ιράν. Η στρατηγική αυτή υποχρέωνε τις ΗΠΑ και το Ισραήλ να λαμβάνουν υπόψη το πυραυλικό οπλοστάσιο της Τεχεράνης. Οι εξελίξεις με το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης και το τέλμα στις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ, οδήγησαν το Ισραήλ να προχωρήσει στα καταστροφικά-φονικά του πλήγματα έναντι του Ιράν (να σημειωθεί ότι και προηγουμένως οι Ισραηλινοί έπλητταν το Ιράν με πολλούς τρόπους, από βομβαρδισμούς, σαμποτάζ και δολοφονίες, επιθέσεις τις οποίες δεν επιβεβαίωνε, αλλά και δεν διέψευδε). Κάτι που άλλαξε με την επίθεση τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής…