“Τελεσίγραφο” Βερολίνου στην Αθήνα για την αποστολή Patriot στην Ουκρανία

Ωστόσο, σήμερα, ο κ. Μητσοτάκης βρίσκεται ενώπιον διπλωματικού ναυαγίου, για τη χώρα και τον ίδιο, αν δεν βρει μια ισορροπημένη λύση για την παροχή πρόσθετης συνδρομής στο Κίεβο. Αφενός δεν είναι δυνατόν (επιχειρησιακά, πολιτικά, ηθικά και νομικά) να αποδυναμώσει την εθνική θωράκιση με την αποστολή σύγχρονων συστημάτων (Patriot κ.λπ.). Και, αφετέρου, δεν μπορεί να αγνοήσει ούτε τις αρχικές ευγενικές εκκλήσεις ούτε τα παρόντα πιεστικά αιτήματα των ξένων φιλικών κυβερνήσεων. Γιατί κοινή διαπίστωση του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ότι η κατάσταση στο μέτωπο μεταβάλλεται δραστικά υπέρ της Ρωσίας και επείγει η παροχή μεγάλης βοήθειας από όλους τους συμμάχους και εταίρους.

Στην παρούσα φάση του πολέμου και των διπλωματικών διαβουλεύσεων, το μήνυμα προς τον κ. Μητσοτάκη είναι ότι «το κοντέρ έχει μηδενίσει». Οι ισχυρές δυτικές χώρες κρίνουν όχι με ευχαριστίες για το στρατιωτικό υλικό που χορηγήθηκε από το Φεβρουάριο του 2022 ως σήμερα, αλλά από όσα θα αποφασίσει να χορηγήσει και να χορηγεί η Ελλάδα στο εξής. Άλλωστε, όπως έχει επανειλημμένα αναφέρει η στήλη το τελευταίο εξάμηνο, μέγιστη ευθύνη έχει ο ίδιος ο πρωθυπουργός.

Αντί να θέσει, εγκαίρως, κάποια ρεαλιστικά όρια στα αιτήματα του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, του υποσχέθηκε σχεδόν τα πάντα κατά τις συναντήσεις τους στις 21 Αυγούστου 2023 και στις 6 Μαρτίου 2024. Επιπλέον, όταν ο Ουκρανός ηγέτης βλέπει την ελληνική πλευρά να καίγεται για υποσχέσεις ανάθεσης συμβολαίων στις κατασκευαστικές εταιρίες της (ειδικά στην Οδησσό), είναι αναμενόμενο ν’ αυξάνει ή πολλαπλασιάζει τις απαιτήσεις του.

Η διαφορά στην στάση Γερμανίας και ΗΠΑ

Μετά από όλα αυτά, οι εξελίξεις διαμορφώνονται ως εξής: Με εξαίρεση ίσως ορισμένες φάσεις της γιουγκοσλαβικής κρίσης το 1990-1995, σπανιότατα μια ελληνική κυβέρνηση έχει αντιμετωπίσει, τις τελευταίες δεκαετίες, τόσα πολλά και τόσο δύσκολα αιτήματα από τις δυτικές πρωτεύουσες. Όσο κι αν ακούγεται υπερβολικό, το Βερολίνο επέδωσε ένα είδος τελεσιγράφου στην Αθήνα, λέγοντας -εμμέσως πλην σαφώς- ότι η προσεχής περίοδος των διμερών σχέσεων, των διαβουλεύσεων στην Ε.Ε. και των εξελίξεων στην περιοχή θα κριθούν και από την απόφαση για τη βοήθεια στην Ουκρανία.

Μπορεί o κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης να δήλωσε προχθές ότι «δεν γνωρίζω για καμία πίεση» κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της περασμένης εβδομάδας, αλλά ακόμα και οι νεοπροσληφθέντες Ακόλουθοι στο υπουργείο Εξωτερικών γνωρίζουν όσα έχει θέσει ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς στον κ. Μητσοτάκη. Η δε κινητικότητα του Γερμανού πρέσβη στην Αθήνα, Αντρέας Κιντλ, μεταξύ των υπουργείων Εξωτερικών και Εθνικής Άμυνας και, κυρίως, το ύφος και το περιεχόμενο των παρεμβάσεών του βρίσκονται στα όρια της διπλωματικής ευπρέπειας μεταξύ μελών της ΕΕ.

Το Βερολίνο θα συνεχίσει να ηγείται των πιέσεων από το εξωτερικό προς την κυβέρνηση. Γιατί, αν και η Ουάσιγκτον επίσης προτρέπει για την αποστολή αντιαεροπορικών συστημάτων στον Ζελένσκι, υπάρχει μία μεγάλη διαφορά. Το Στέιτ Ντηπάρτμεντ και το Πεντάγωνο των ΗΠΑ έχουν τονίσει δημόσια ότι δε θέτουν περιορισμούς ή απαιτήσεις για το χορηγηθέν υλικό (π.χ. οχύρωση νήσων Ανατολικού Αιγαίου), ενώ ο Σολτς τήρησε εντελώς διαφορετική στάση στο ζήτημα της ανταλλαγής των πεπαλαιωμένων, ρωσικής κατασκευής, BMP-1 με τα εκσυγχρονισμένα γερμανικά Marder που παρέλαβε η Ελλάδα. Στο συγκεκριμένο θέμα, ο Πρωθυπουργός δεν είχε ευθεία στάση και η γερμανική διπλωματία οικοδομεί επί του λάθους του.

«Κατά προτεραιότητα τους Patriot στην Ουκρανία»

Το Βερολίνο δεν έχει προτείνει την αποστολή μόνον Patriot. Έχει χρησιμοποιήσει τη διατύπωση «κατά προτεραιότητα τους Patriot», διευκρινίζοντας ότι αποδέχεται τις εναλλακτικές επιλογές αποστολής άλλων αντιαεροπορικών συστημάτων δυτικής ή ανατολικής κατασκευής. Επομένως, η συνολική άρνηση της Αθήνας θα γίνεται όλο και δυσκολότερη. Ξένοι διπλωμάτες προδικάζουν ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα αλλάξει -ίσως και πολύ σύντομα- θέση, χορηγώντας άλλο υλικό αντί των Patriot.

Συζητείται έντονα στο διπλωματικό παρασκήνιο ότι το Κίεβο απέστειλε στην Αθήνα κι ένα άλλο μήνυμα. Σε περίπτωση που δεν μεταφερθούν στην Ουκρανία ελληνικές συστοιχίες αντιαεροπορικών, θα ήταν χρήσιμη τουλάχιστον η αποστολή πυρομαχικών γι’ αυτές. Το επιχείρημα είναι ότι η ελληνική πλευρά, ούτως ή άλλως, έχει χορηγήσει μεγάλες ποσότητες πυρομαχικών την τελευταία διετία. Ωστόσο, πρόκειται για εφεύρημα, αφού δεν μπορεί να γίνει σύγκριση μεταξύ των πολύτιμων βλημάτων-πυραύλων των αντιαεροπορικών και των απλών οβίδων πυροβολικού. Άλλη η αξία, η χρησιμότητα και η διαθέσιμη ποσότητα των μεν και άλλη των δε.

Ποια θα είναι η απόφαση Μητσοτάκη;

Η οδός διπλωματικής διαφυγής της ελληνικής κυβέρνησης θα είναι, προφανώς, η συνδρομή (πάλι) με μεγάλες ποσότητες πυρομαχικών τις επόμενες εβδομάδες και επόμενους μήνες. Αποτελεί, σίγουρα, μια αξιοπρεπή λύση στο πλαίσιο των συμμαχικών υποχρεώσεων της χώρας, αλλά μάλλον δεν θα εκτιμηθεί όσο πρέπει.

Όλα αυτά τα προβλήματα, δείχνουν ότι ο κ. Μητσοτάκης αδυνατεί να χειριστεί μόνος τη διπλωματική κρίση. Θα ήταν μάλλον αντιπαραγωγικό να προσέλθει, όπως ζητά η αντιπολίτευση, σε προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή, καθώς οι ευαίσθητοι χειρισμοί δεν προσφέρονται για δημόσιες αντιπαραθέσεις.

Μια λύση θα ήταν η ενημέρωση των πολιτικών αρχηγών στο Μαξίμου, αλλά ο κ. Μητσοτάκης δεν θα την υιοθετούσε εν μέσω προεκλογικής περιόδου. Συνεπώς, η όποια απόφαση, σωστή ή λάθος, θα είναι αποκλειστικά δική του με το όποιο όφελος ή κόστος.