Τί συμβαίνει με το Ναυτικό της Δανίας – Από την μία γκάφα στην άλλη…

Δεν είναι όμως το μόνο περιστατικό που προκαλεί πολλά ερωτηματικά για το Πολεμικό Ναυτικό της Δανίας. Προηγήθηκε, μόλις τον περασμένο Μάρτιο, η κατάρριψη από την δανέζικη φρεγάτα “Iver Huitfeldt” τεσσάρων εχθρικών drone πάνω από την Ερυθρά Θάλασσα, που αρχικά είχε παρουσιαστεί ως τεράστια επιτυχία από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας της χώρας. Όμως η πραγματικότητα είναι πως το πλοίο και το πλήρωμα είχε κινδυνεύσει, επειδή τα αμυντικά συστήματα του απέτυχαν να λειτουργήσουν! Το περιστατικό προκάλεσε δυσαρέσκεια στις τάξεις του στρατού, με τον υπουργό Άμυνας να απαιτεί εξηγήσεις από τον αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων.

Στιγμιότυπα με το “Iver Huitfeldt” να καταρρίπτει drone των Χούτι και το πλήρωμα του να επευφημεί ενθουσιασμένο, κυκλοφόρησαν πρόσφατα σε βίντεο από τις ίδιες της δανέζικες Ένοπλες Δυνάμεις. Όμως, πίσω από τους πανηγυρισμούς, κρύβονται πολλαπλές  αναφορές ότι κατά τις πρόσφατες επιχειρήσεις του στην Ερυθρά Θάλασσα το πλοίο αντιμετώπισε πολύ σοβαρά προβλήματα με βασικά οπλικά του συστήματα.

Fregatten Iver Huitfeldt er på vej hjem mod Danmark efter endt mission i Det Røde Hav, hvor mandskabet bl.a. nedkæmpede fire droner. Læs Mission Update fra @forsvaretdk: https://t.co/WOLdzAtVen#værdatkæmpefor #dkforsvar pic.twitter.com/kBz1Mu6URs

— Forsvaret (@forsvaretdk) April 2, 2024

Το άνωθεν βίντεο που δημοσιοποιήθηκε από τις δανέζικες Ένοπλες Δυνάμεις (Forsvaret) στα social media, δείχνει το Iver Huitfeldt να καταρρίπτει δύο drone που εκτοξεύθηκαν από τους Χούτι. Οι Ένοπλες Δυνάμεις ανέφεραν ότι το πλοίο κατέστρεψε συνολικά τέσσερα drone των Χούτι. Όλες οι καταρρίψεις φέρεται να σημειώθηκαν στις 9 Μαρτίου. Προηγουμένως η Κεντρική Διοίκηση των ΗΠΑ (CENTCOM) είχε δηλώσει ότι οι ΗΠΑ και δυνάμεις του συνασπισμού είχαν καταρρίψει εκείνη την ημέρα τουλάχιστον 28 drone.

Ωστόσο, σχεδόν αμέσως εμφανίστηκαν αναφορές ότι το σύστημα διαχείρισης μάχης της Iver Huitfeldt και τα σχετικά ραντάρ αντιμετώπισαν σημαντικά προβλήματα κατά την πρόσφατη ανάπτυξη του πλοίου, που το είχαν εμποδίσει να εκτοξεύσει RIM-162 Evolved Sea Sparrow Missiles – ESSM. Σύμφωνα με πληροφορίες, το πλοίο χρησιμοποίησε τελικώς ESSM κατά των Χούτι, κάτι που αν αληθεύει, θα αποτελεί την πρώτη γνωστή περίπτωση χρήσης αυτών των πυραύλων, κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων στην Ερυθρά Θάλασσα.

Πρόβλημα στις οβίδες των πυροβόλων

Επιπλέον, φέρεται να μην λειτούργησαν επαρκώς τα πυρομαχικά για τα δύο πυροβόλα 76 χιλιοστών του πλοίου, καθιστώντας τα άχρηστα και πιθανό κίνδυνο για το πλοίο και το πλήρωμά του. Το δανέζικο πρακτορείο OLFI ήταν το πρώτο που ανέφερε τα προβλήματα που συνέβησαν στην Iver Huitfeldt, επικαλούμενο εσωτερικό μήνυμα που διέρρευσε από τον κυβερνήτη του πλοίου. Οι Ένοπλες Δυνάμεις έχουν τώρα ξεκινήσει έρευνα για το τι συνέβη στο πλοίο, χωρίς να έχει επιβεβαιωθεί το ρεπορτάζ δημοσίευμα του OLFI. Το Iver Huitfeldt είναι το πρώτο από τα τρία πλοία της κατηγορίας του, που τέθηκε σε υπηρεσία του Βασιλικού Ναυτικού της Δανίας το 2011.

Το Iver Huitfeldt βρισκόταν στη ζώνη επιχειρήσεων για λιγότερο από τρεις μήνες, υποστηρίζοντας την (υπό την αιγίδα των ΗΠΑ) Επιχείρηση Prosperity Guardian. Η φρεγάτα κατέρριψε όντως στις 9 Μαρτίου τέσσερα drone-καμικάζι των Χούτι. Όμως, στην επιστολή του προς τους ανωτέρους του, ο πλοίαρχος Λουντ παραπονέθηκε για το ραντάρ ενεργούς διάταξης φάσης Active Phased Array Radar (APAR) του Iver Huitfeldt, το οποίο παράγεται από την Thales Nederland στην Ολλανδία, καθώς και για το σύστημα διαχείρισης μάχης C-Flex του πλοίου, κατά τις πληροφορίες του OLFI. Σύμφωνα με πληροφορίες το πλοίο δεν είχε δυνατότητα για περίπου 30 λεπτά να χρησιμοποιήσει τους πυραύλους εδάφους-αέρος ESSM.

Το I-band APAR είναι το κύριο ραντάρ ελέγχου πυρός-αεράμυνας του Iver Huitfeldt για χρήση ειδικά των ESSM. Η φρεγάτα διαθέτει επίσης ένα ραντάρ πρόσκτησης πολλαπλών δεσμών για παρακολούθηση στόχων L Band (SMART-L) της Thales Nederland Signaal, το οποίο είναι ενεργά ηλεκτρονικά σαρωμένος τύπος συστοιχίας.

Δεν είναι σαφές εάν το αναφερόμενο πρόβλημα παρουσιάστηκε ενώ το πλοίο ήταν υπό την απειλή των Χούτι, με το Iver Huitfeldt να χρησιμοποιεί τελικά ESSM στην εμπλοκή με τα εχθρικά drones, σύμφωνα με το Marineschepen.nl στην Ολλανδία. Όπως προαναφέραμε, έχουμε την πρώτη ξεκάθαρη ένδειξη ότι χρησιμοποιούνται ESSM σε πρόσφατες επιχειρήσεις στην Ερυθρά Θάλασσα.

Κάθε φρεγάτα κλάσης Iver Huitfeldt διαθέτει συστοιχία 12 κυψελών Mk 56 Vertical Launch System (VLS) ειδικά για την εκτόξευση ESSM, τα οποία είναι βλήματα εδάφους-αέρος μικρού έως μεσαίου βεληνεκούς. Τα πλοία διαθέτουν επίσης μια συστοιχία Mk 41 VLS 32 κυψελών, συνήθως φορτωμένη με πυραύλους επιφανείας-αέρος μεσαίου έως μεγάλου βεληνεκούς, της σειράς SM-2. Διάφορα πολεμικά πλοία των ΗΠΑ και άλλα ξένα πολεμικά που δραστηριοποιούνται στην περιοχή έχουν επίσης ESSM, SM-2 και άλλους τύπους πυραύλων εδάφους-αέρος, στo οπλοστάσιo τους.

Ένα ζήτημα που δεν έτυχε προσοχής

Δεν είναι ακόμα σαφές τι ακριβώς συνέβη με το σύστημα APAR και C-Flex του Iver Huitfeldt που το εμπόδισε να ενεργοποιήσει τα ESSM του, έστω και προσωρινά. Στο μήνυμα του ο πλοίαρχος Λόυντ φέρεται να ισχυρίζεται ότι, αν και πρόκειται για γνωστό πρόβλημα, αγνοείται εδώ και χρόνια, λόγω έλλειψης οποιασδήποτε «αίσθησης επείγοντος για την επίλυση του».

Η Thales Nederland είπε στο Marineschepen.nl ότι έλαβε πληροφορίες από τις Ένοπλες Δυνάμεις λέγοντας ότι κατά την αρχική έρευνα δεν κατέδειξε κάποιο πρόβλημα με την APAR. Ωστόσο, αυτό δεν αποκλείει κάποιο πρόβλημα που σχετίζεται με αυτό το ραντάρ, σε συνδυασμό με το σύστημα C-Flex που είναι εγκατεστημένο στη φρεγάτα.

Μετά την αναφορά του προβλήματος, το πλήρωμα του Iver Huitfeldt ενημερώθηκε από τον Οργανισμό Απόκτησης και Επιμελητείας του υπουργείου Άμυνας της Δανίας (DALO) να αποφύγει τη χρήση του APAR για σκοπούς ελέγχου πυρός, σύμφωνα με το Marineschepen.nl. Αντιθέτως προτάθηκε η χρήση του λιγότερου ικανού συστήματος ελέγχου πυρός Saab Ceros.

Εξερράγησαν πρόωρα βλήματα 30 ετών

Τα πυροβόλα 76 χλστ. του Iver Huitfeldt που είναι τοποθετημένα σε χωριστούς πυργίσκους στην πλώρη, επίσης χρησιμοποιήθηκαν για την εμπλοκή των drone των Χούτι. Όπως φέρεται να υποστήριξε ο πλοίαρχος Λόυντ, κατά τη διάρκεια αυτών των εμπλοκών εξερράγησαν πρόωρα βλήματα 76 χιλιοστών. Ο Λόυντ είπε ότι τα βλήματα είχαν αρχικά κατασκευαστεί πριν από τρεις δεκαετίες, αν και το 2005 είχαν επανατοποθετηθεί με νέα συστήματα εγγύτητας για να συμβάλλουν στην αποτελεσματικότητά τους έναντι εναέριων απειλών.

«Εκκρεμεί μια καλύτερη εξήγηση για αυτό το περιστατικό: Πρέπει να τονίσω την κρίσιμη και απαράδεκτη φύση της αποστολής μιας φρεγάτας σε ένα εχθρικό περιβάλλον, με πυρομαχικά που αποτελούνται από αυτούς τους τύπους ασταθών οβίδων», ισχυρίστηκε, σύμφωνα με το Marineschepen.nl.

Το Iver Huitfeldt δεν είναι το πρώτο ευρωπαϊκό πολεμικό πλοίο που αντιμετώπισε προβλήματα κατά τη διάρκεια των πρόσφατων επιχειρήσεων στην Ερυθρά Θάλασσα. Η φρεγάτα τύπου 124 Sachsen του γερμανικού Πολεμικού Ναυτικού της κλάσης Hessen εκτόξευσε κατά λάθος δύο πυραύλους SM-2 εναντίον αμερικανικού μη επανδρωμένου αεροσκάφους MQ-9 Reaper. Το Reaper τελικώς δεν επλήγη, επειδή οι πύραυλοι απέτυχαν να λειτουργήσουν, για ασαφείς, μέχρι στιγμής, λόγους.

Σε  ό,τι αφορά τα προβλήματα του Βασιλικού Ναυτικού της Δανίας, έχει επισημανθεί ότι το Hessen διαθέτει επίσης ραντάρ Thales Nederland APAR και SMART-L, αλλά συνδέονται με ένα διαφορετικό σύστημα διαχείρισης μάχης. Δεν υπάρχουν στοιχεία ότι τα περιστατικά στο Hessen και στο Iver Huitfeldt σχετίζονται, ενώ είναι νωρίς για εκτιμήσεις σχετικά με το ζήτημα του ελλαττωματικού πυραύλου που επέφερε τον αποκλεισμό του δανέζικου εναέριου χώρου.

Πάντως το ζήτημα με τα όπλα και τα πλοία του δανέζικου πολεμικού Ναυτικού εγείρει πολλά ερωτήματα σχετικά με την ετοιμότητα των ευρωπαϊκών ναυτικών δυνάμεων που επιχειρούν στην Ερυθρά Θάλασσα. Πόσο μάλλον που είναι η πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες (στην πραγματικότητα από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου) που επιχειρούν σε ένα θαλάσσιο περιβάλλον μάχης.

Εγκληματικές αμέλειες και αδιαφορία

Φρεγάτες κλάσης Iver Huitfeldt έχουν αναπτυχθεί σε αποστολές κατά της πειρατείας στο παρελθόν. Όμως, επρόκειτο για επιχειρήσεις πολύ πιο περιορισμένης έντασης. Τα εν λόγω δανέζικα πολεμικά πλοία βοήθησαν επίσης στην περιπολία των στρατηγικών Στενών του Ορμούζ, που συνδέει τον Περσικό Κόλπο και τον Κόλπο του Ομάν και δεν χρειάστηκε μα βάλλουν με τα όπλα τους κατά τη διάρκεια αυτών των επιχειρήσεων.

«Μόλις τώρα μάθαμε ότι δεν μπορούμε πλέον να προμηθευόμαστε ορισμένα εκ των πυρομαχικών της φρεγάτας “Hessen”», τόνισε ο Φλόριαν Χαν, εκπρόσωπος της αντίστοιχης αμυντικής-κοινοβουλευτικής επιτροπής στη Γερμανία. «Επομένως, όταν τα αποθέματα εξαντληθούν το Πολεμικό Ναυτικό δεν θα μπορεί να τα αναπληρώσει – άρα θα πρέπει να αποσύρει τη φρεγάτα… Το Κοινοβούλιο αποφάσισε την εμπλοκή, χωρίς προφανώς να γνωρίζει ότι υπήρχε πρόβλημα πυρομαχικών με τη φρεγάτα κλάσης 124».

Όλα αυτά ομολογούν την έλλειψη της «αίσθησης επείγοντος» για την επίλυση γνωστών προβλημάτων, καθώς και για την ανανέωση των αποθεμάτων βασικών πυρομαχικών, όπως ακριβώς φέρεται να αναφέρει ο Λόυντ στο μήνυμά του. Η πολύ μικρή διάρκεια της ανάπτυξης του Iver Huitfeldt είναι άλλη μια σημαντική ένδειξη επί αυτού.

Τέλος, όσο περήφανο κι αν (δικαίως) είναι το πλήρωμα του Iver Huitfeldt είναι για τη συμβολή του στην αποτροπή επιθέσεων των Χούτι, ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι να αποσπαστεί η προσοχή του πολεμικού ναυτικού της Δανίας από σοβαρά ζητήματα ασφαλείας, ζητήματα που προφανώς δεν αφορούν μόνο το Πολεμικό Ναυτικό της συγκεκριμένης χώρας.